Ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο: Αυτές οι αλλαγές γίνονται από την ΑΑΔΕ

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) δρομολογεί τον χαρακτηρισμό ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 10 δισ. ευρώ ως «ανεπίδεκτων είσπραξης», στο πλαίσιο της διαχείρισης του δημόσιου χρέους. Πρόκειται για οφειλές για τις οποίες έχουν ήδη εφαρμοστεί όλα τα διαθέσιμα μέτρα είσπραξης χωρίς αποτέλεσμα.

Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται ανακαθορισμός των χρηματικών ορίων και των αρμοδιοτήτων σχετικά με την ένταξη των οφειλών σε αυτή την κατηγορία. Στόχος είναι η βελτίωση της λειτουργίας των υπηρεσιών της ΑΑΔΕ, ώστε να επικεντρωθούν στις εισπρακτικές διαδικασίες που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας.

Ωστόσο, ο χαρακτηρισμός ενός χρέους ως «ανεπίδεκτου είσπραξης» δεν σημαίνει τη διαγραφή του. Οι οφειλές παραμένουν καταγεγραμμένες σε ειδικά αρχεία για μια δεκαετία, όπως ορίζει ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ). Αυτό εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου ο οφειλέτης δεν διαθέτει ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία, όταν έχει ήδη ασκηθεί ή δεν μπορεί να ασκηθεί ποινική δίωξη ή αν έχουν περάσει τουλάχιστον 10 χρόνια από την εκκαθάριση μιας επιχείρησης χωρίς να υπάρχει ενεργητικό που να μπορεί να αξιοποιηθεί για την αποπληρωμή των χρεών.

Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετούς περιόδου, οι οφειλέτες δεν μπορούν να λάβουν φορολογική ενημερότητα, ούτε να μεταβιβάσουν περιουσιακά στοιχεία. Παράλληλα, ενδέχεται να υπόκεινται σε δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών και θυρίδων. Αν, ωστόσο, προκύψουν νέα δεδομένα, το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα να επανεξετάσει την υπόθεση και να προχωρήσει σε διαδικασίες είσπραξης.

Οι οφειλές

Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο ανήλθε, τον Οκτώβριο του 2024, στα 108,5 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 2,4 δισ. ευρώ σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους. Από αυτό το ποσό, τα 26,3 δισ. ευρώ (ποσοστό 24,3%) έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτα είσπραξης.

Οι μεγαλύτερες οφειλές προέρχονται κυρίως από φυσικά και νομικά πρόσωπα με πολύ υψηλά χρέη, τα οποία ξεπερνούν το 1 εκατ. ευρώ. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει μόλις το 0,2% των οφειλετών, όμως οι οφειλές τους αντιστοιχούν στο 76,5% του συνολικού ληξιπρόθεσμου ποσού. Αντίθετα, το 90,5% των οφειλετών χρωστά ποσά έως 10.000 ευρώ, που αντιστοιχούν μόνο στο 3,6% του συνολικού χρέους.

Βάσει του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, μια οφειλή χαρακτηρίζεται ως ανεπίδεκτη είσπραξης εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια:

• Έχουν διεξαχθεί έρευνες μέσω των διαθέσιμων ηλεκτρονικών μέσων της φορολογικής διοίκησης, οι οποίες αποδεικνύουν την έλλειψη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή των συνυπόχρεων.
• Έχουν εξαντληθεί όλα τα μέσα αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως κατασχέσεις κινητών ή ακινήτων, δίχως επιτυχία.
• Έχει γίνει έλεγχος από εξειδικευμένο ελεγκτή, ο οποίος έχει συντάξει ειδικά αιτιολογημένη έκθεση, τεκμηριώνοντας ότι η είσπραξη είναι ανέφικτη.
• Έχει υποβληθεί αίτηση για ποινική δίωξη όπου επιτρέπεται από τον νόμο, ή η υποβολή της δεν είναι δυνατή.

Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων υπό κρατικό έλεγχο που βρίσκονται σε εκκαθάριση ή πτώχευση, απαιτείται η αναγγελία του Δημοσίου στη σχετική διαδικασία.

Η απόφαση της ΑΑΔΕ να καταγράψει αυτά τα χρέη ως ανεπίδεκτα είσπραξης δεν σημαίνει ότι το Δημόσιο παραιτείται από τις απαιτήσεις του. Αντίθετα, επιδιώκεται η αποδοτικότερη διαχείριση των φορολογικών εσόδων, με έμφαση στις περιπτώσεις όπου υπάρχει ρεαλιστική πιθανότητα ανάκτησης των οφειλών.