Συμπολίτευση δύο ταχυτήτων και σημαντικών αντιθέσεων, καλούνται να διαχειριστούν το επόμενο διάστημα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο εξ Ημαθίας νεοεκλεγείς Γραμματέας της Κ.Ο. Απόστολος Βεσυρόπουλος, παρά την αποτροπή της «κάλπης» και του κινδύνου εκδήλωσης μιας ενεργού εσωτερικής αντιπολίτευσης δια λευκών ψηφοδελτίων στη χθεσινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
- Του Βαγγέλη Μωυσή
Από τη μια, βρίσκονται οι κορυφαίοι του κόμματος σε σταυρούς, που έχουν κάθε λόγο να είναι απολύτως «νομιμόφρονες» έναντι των επιλογών του Πρωθυπουργού (και συνολικά του Μεγάρου Μαξίμου). Από την άλλη, υπάρχει μια διόλου ευκαταφρόνητη σε μέγεθος «δεξαμενή» δυσαρεστημένων.
Αποτελείται από βουλευτές που ούτως ή άλλως διαφωνούν με πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης (διεύρυνση με στελέχη ΠΑΣΟΚ, νόμος για γάμο ομοφυλόφιλων, κ.α.), από βουλευτές που είχαν επενδύσει σε μια είσοδό τους στο κυβερνητικό σχήμα για να μειώσουν την απόσταση από την κορυφή της σταυροδοσίας και απογοητεύτηκαν από τον ανασχηματισμό, αλλά και από εκείνους που απλώς το έχουν πάρει απόφαση ότι τα «κουκιά» δεν θα φτάνουν για να συνεχίσουν και στην επόμενη Βουλή.
To Moratorium που επιτεύχθηκε χθες (βοήθησε και η τελευταία δημοσκόπηση της Marc που δείχνει τάση ανάσχεσης της δημοσκοπικής υποχώρησης), παραμένει εύθραυστο.
Στο μεταξύ, όσο παράδοξο κι αν αυτό ακούγεται, η πλειονότητα των κορυφαίων σε σταυρούς βουλευτών, ευνοείται από την δημοσκοπική υποχώρηση της ΝΔ εφόσον αυτή εξελιχθεί και σε εκλογική υποχώρηση.
Σ` αυτούς, περιλαμβάνεται σίγουρα η κοινοβουλευτική «παλιά φρουρά» της Θεσσαλονίκης, στις δύο εκλογικές περιφέρειες της οποίας κυοφορείται ακόμα πιο έντονα σε σχέση με άλλες περιοχές, ένα νέο πολιτικό τοπίο, με δεδομένη την εντοπιότητα των αρχηγών δύο πολιτικών φορέων που πιέζουν τη ΝΔ εκ δεξιών: του Κυριάκου Βελόπουλου και της Αφροδίτης Λατινοπούλου.
Πολιτικοί αναλυτές και πολιτικά επιτελεία συμφωνούν, ότι ο συνδυασμός της προαναφερθείσας εκ δεξιών πίεσης με τις όποιες μετακινήσεις έχουν κεντροαριστερό προορισμό, περιορίζει τη συσπείρωση της ΝΔ σε μια δεξαμενή παραδοσιακών «πιστών» ψηφοφόρων της, που έχουν όμως εξίσου «παραδοσιακές» επιλογές.
Χαρακτηριστικά, έμπειρος αναλυτής και δημοσκόπος εξηγούσε σε «γαλάζια» ομήγυρη (όχι βουλευτών) προ διημέρου το εξής: «Όταν η εκλογική βάση ενός ισχυρού κόμματος υποχωρεί, αυτοί που φεύγουν είναι εύλογα οι λεγόμενοι χαλαροί ψηφοφόροι, εκείνοι που αν επέστρεφαν έστω και με βαριά καρδιά, θα μπορούσαν να ψηφίσουν πιο εύκολα ένα νέο πρόσωπο, ή κάποιον που δεν είναι τόσο κοντά στην ηγεσία του κόμματος. Αν δεν γυρίσουν, είναι επόμενο να ευνοούνται οι βουλευτές που έχουν πιο μακρά και βαθιά σχέση με το παραδοσιακό κοινό που συνεχίζει να επιλέγει το συγκεκριμένο κόμμα.»
Στην Α΄ Περιφέρεια Θεσσαλονίκης, οι ασφαλώς… ευνοημένοι από αυτό το φαινόμενο είναι οι Σταύρος Καλαφάτης, Κώστας Γκιουλέκας και Έλενα Ράπτη. Η νεότερη σε υπουργικό σχήμα, αλλά με διακριτή πολιτική διαδρομή Άννα Ευθυμίου έχει ένα σαφές προβάδισμα για την τέταρτη θέση στο club των «εξασφαλισμένων», με τον νέο υφυπουργό Παιδείας Νίκο Παπαϊώαννου και τον ακραιφνή Μητσοτακικό υφυπουργό Νίκο Ταχιάο να θεωρούνται από τις περιπτώσεις εξωκοινοβουλευτικών που κυνηγούν την υπέρβαση, έναντι των παλαιότερων του ψηφοδελτίου, Δημήτρη Κούβελα και Στράτου Σιμόπουλου.
Στη Β΄Περιφέρεια Θεσσαλονίκης τα πράγματα είναι ελαφρώς διαφορετικά. Σαφώς ευνοούνται από το ίδιο φαινόμενο οι «παλιοί» και με κυβερνητική προϋπηρεσία, ο νυν υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος και πρώην ΥΜΑΘ Θεόδωρος Καράογλου. Εδώ ωστόσο, ο τρίτος σε σειρά Φάνης Παππάς προσμετράται στους πλέον πιστούς στον Κυριάκο Μητσοτάκη βουλευτές, ενώ μπορεί να ευνοηθεί και από την εντόνως πιθανολογούμενη στροφή του Θεόδωρου Καράογλου στην διεκδίκηση της θέσης του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας.
Στη Β΄Περιφέρεια Θεσσαλονίκης, κυοφορείται και η πιο ηχηρή αλλαγή δεδομένων για τη ΝΔ, όπως προκύπτει, όχι μόνο δημοσκοπικά, αλλά από την ανάλυση των ιστορικών δεδομένων μιας μακράς σειράς εκλογικών αποτελεσμάτων στο νομό (βλ. σχετικό πίνακα).
Για την Α΄ Θεσσαλονίκης είναι αναμενόμενη αν και όχι άνευ σημασίας, μια περαιτέρω διεύρυνση της απόστασης του τοπικού ποσοστού της ΝΔ από το πανελλαδικό, όπως καταγράφεται στις εθνικές εκλογές και ευρωεκλογές της τελευταίας δεκαετίας. Ήδη στη διπλή εκλογική αναμέτρηση του 2023, παρά τη μεγάλη νίκη της ΝΔ με 40,79% τον Μάιο και 40,56% καταγράφεται ιστορικά και η μεγαλύτερη αρνητική διαφορά του τοπικού ποσοστού από τον πανελλαδικό, με το 34,15% του Μαΐου να υπολείπεται κατά 6,23 μονάδες του πανελλαδικού και το 35,28% του Ιουνίου να υπολείπεται κατά 5,28 μονάδες του πανελλαδικού.
Ακόμα και η διαφορά 3,98 μονάδων του 24,33% της ΝΔ στην Α΄Θεσσαλονίκης στις ευρωεκλογές του 2024 από το πανελλαδικό 28,31%, θεωρείται είναι αισθητά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη διαφορά στις ευρωεκλογές του 2019 (-2,49 μονάδες).
Στη Β΄Θεσσαλονίκης όμως, τα πράγματα κυοφορούνται εντόνως… οδυνηρότερα, αν διατηρηθεί η πτωτική δημοσκοπική καταγραφή. Εκεί αποτελούν ήδη μαγική εικόνα τα θριαμβευτικά επιτεύγματα του παρελθόντος, από το 2004 που η ΝΔ είχε ξεπεράσει το 45% πανελλαδικά αγγίζοντας το 50% στη Β΄ Θεσσαλονίκης, ως τις εκλογικές αναμετρήσεις (εθνικές και ευρωεκλογές) του 2015 και του 2019, όπου το ποσοστό της ΝΔ στην Β΄Περιφέρεια ξεπερνούσε σταθερά το πανελλαδικό της, κατά 1-3 μονάδες.
Παρά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του 2023, στη Β΄Θεσσαλονίκης εμφανίστηκε για πρώτη φορά ποσοστό έστω και ελάχιστα κάτω από το πανελλαδικό, ενώ και στις νικηφόρες ευρωεκλογές του 2024 για πρώτη φορά στα χρονικά, το ποσοστό της ΝΔ στην Β΄Περιφέρεια, βρέθηκε πάνω από μια μονάδα χαμηλότερα, σε σχέση με το πανελλαδικό της.
Στην εξέλιξη αυτή, εν μέρει συνέβαλε και η σταδιακή «αστικοποίηση» της Β΄Περιφέρειας τα τελευταία χρόνια, με περιοχές όπως η Θέρμη, η Πυλαία, η Μίκρα, ο Λαγκάδας, να εξελίσσονται ταχύτατα σε αστικά κέντρα και ένα μέρος του πληθυσμού του πολεοδομικού συγκροτήματος να μετακομίσει μεταφέροντας σε αρκετές περιπτώσεις και τα εκλογικά του δικαιώματα.
Σε κάθε περίπτωση, περσινό ξινό συμπέρασμα θα πει κάποιος, αλλά κάποιος άλλος θα μπορούσε εύκολα να προσθέσει, ότι η Θεσσαλονίκη προειδοποίησε νωρίς για τις φυγόκεντρες δυνάμεις που πιέζουν σήμερα με μεγάλη ένταση τη Νέα Δημοκρατία.
Το έντονο παρασκήνιο ως την εκλογή Βασυρόπουλου
Ενδεικτικό της έντασης που υποβόσκει εδώ και αρκετές εβδομάδες στην Κ.Ο. της Ν.Δ., ήταν το παρασκήνιο των τελευταίων ημερών, μέχρι τη χθεσινή εκλογή του Απόστολου Βεσυρόπουλου, ως Γραμματέα της Κ.Ο. της Νέας Δημοκρατίας, που βρέθηκε αντιμέτωπος με τις… φωτιές που σιγοκαίνε, πριν καλά-καλά αναλάβει καθήκοντα.
Ο νέος Γραμματέας χαίρει της εκτίμησης των συναδέλφων του και έχει εξαιρετικές διαπροσωπικές σχέσεις με τους περισσότερους. Κανείς δεν είναι βέβαιος πως θα είναι αρκετό αυτό το χαρακτηριστικό για την επιτυχία στο έργο που καλείται να επιτελέσει, αλλά σίγουρα έπαιξε τον ρόλο του τις τελευταίες μέρες.
Σημείο αναφοράς της διαδικασίας ήταν η επιθυμία και -από τις αρχές της εβδομάδας- επιδίωξη του Μεγάρου Μαξίμου, να εκλεγεί ο νέος Γραμματέας δια βοής με το επιχείρημα της «οικονομίας του χρόνου», αφού δεν υπήρχε έτερος υποψήφιος.
Υπήρξαν επίσης αναμενόμενες, οι παρασκηνιακές εισηγήσεις βουλευτών ότι αυτό αντίκειται στην πρόβλεψη του καταστατικού της Ν.Δ. για διαδικασία με κάλπη σε παραβάν ακόμα και για μοναδική υποψηφιότητα, ώστε να προστατευθεί η δημοκρατική δυνατότητα όποιου βουλευτή το επιθυμεί να εκφραστεί δια της λευκής ψήφου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Θ» το… «μασάζ» σε βουλευτές που θεωρούνταν επίφοβοι να εγείρουν θέμα καταστατικού για τη διαδικασία εκλογής – η/και να ψηφίσουν λευκό στη συνέχεια- ήταν κάτι παραπάνω από έντονο τις προηγούμενες μέρες, ενώ στη «φαρέτρα» επιχειρημάτων του Μεγάρου Μαξίμου, ήταν και το παράδειγμα προηγούμενων αντίστοιχων διαδικασιών, με εκλογή Γραμματέα δια βοής.
Η προσπάθεια πέτυχε. Η εκλογή έγινε δια βοής και οι δυσαρεστημένοι βουλευτές είχαν την ευκαιρία εκτονωθούν στον διάλογο που ακολούθησε. Έτσι δεν θα εξακριβωθεί ποτέ, πόση βάση είχαν οι εκτιμήσεις κοινοβουλευτικών πηγών της «Θ», ότι τα λευκά ψηφοδέλτια θα μπορούσαν να ανέλθουν σε διψήφιο αριθμό επισημοποιώντας με έμφαση τη συγκρότηση μιας ισχυρής εσωτερικής αντιπολίτευσης στα κοινοβουλευτικά έδρανα της κυβερνώσας παράταξης.
Αντιθέτως, ο τρόπος που εξελίχθηκε η διαδικασία δίνει στο «περιβάλλον» του Μεγάρου Μαξίμου το δικαίωμα να ισχυρίζεται ότι το εσωκομματικό θέμα της ΝΔ παραμένει περισσότερο στο επίπεδο μιας σύνθεσης δυσαρεστημένων, παρά στο επίπεδο μιας συντονισμένης και καραδοκούσας για «τρικλοποδιές» εσωτερικής αντιπολίτευσης.
Αν είναι η ΝΔ πρώτη στη Θεσσαλονίκη. Θα είναι; Γιατί μέχρι το Σεπτέμβριο το πιθανότερο είναι να μην ειναι ούτε τριτη