Πώς ματαιώθηκαν τα σχέδια εισβολής της Τουρκίας στην Ελλάδα – Οι οργισμένες εκρήξεις του Ερντογάν

Ο Τούρκος εξόριστος δημοσιογράφος Αμπντουλάχ Μποζκούρτ αποκαλύπτει στο Nordic Monitor τα τουρκικά σχέδια εισβολής στην Ελλάδα, το πώς αυτά ματαιώθηκαν από ΗΠΑ και Γαλλία, αλλά και το ξέσπασμα οργής του Ταγίπ Ερντογάν.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα τουρκικά σχέδια έκτακτης ανάγκης πολέμου εναντίον της Ελλάδας -με ιδιαίτερη στόχευση τη Δυτική Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου– υπέστησαν σοβαρή οπισθοδρόμηση λόγω της εκτεταμένης στρατιωτικής παρουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας για την υποστήριξη της ελληνικής άμυνας.

Αυτό προκάλεσε ένα κύμα έντονης κριτικής από την ολοένα και πιο απογοητευμένη ηγεσία της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, τα τελευταία χρόνια. Ο Μποζκούρτ γράφει ότι η στρατιωτική στρατηγική της Τουρκίας για μια πιθανή εισβολή σε ελληνικό έδαφος, ιδίως στη Δυτική Θράκη, σχεδιάστηκε για να εκμεταλλευτεί ένα στενό παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο οι Τούρκοι στρατηγοί προέβλεπαν ότι θα έκλεινε γρήγορα με την ταχεία παρέμβαση των ΗΠΑ και της Ευρώπης μετά από οποιαδήποτε τουρκική επίθεση.

Αυτά τα μυστικά σχέδια αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της δίκης «Βαριοπούλα» (Balyoz) του 2010 στην Κωνσταντινούπολη, η οποία αποκάλυψε τη νοοτροπία των σκληροπυρηνικών Τούρκων στρατηγών που σκέφτονταν τέτοιες απρόβλεπτες καταστάσεις.

Εκείνη την εποχή, οι αποκαλύψεις έτυχαν ελάχιστης προσοχής, πιθανώς επειδή ήταν θαμμένες στα παραρτήματα ενός εκτενούς φακέλου υπόθεσης, του οποίου η κύρια εστίαση ήταν μια εσωτερική διαμάχη για την εξουσία μεταξύ σημαινόντων στρατιωτικών ηγετών και της κυβέρνησης.

Ωστόσο, τα συντριπτικά στοιχεία στον φάκελο της υπόθεσης -συμπεριλαμβανομένων επικυρωμένων εγγράφων, φωνητικών ηχογραφήσεων και εκθέσεων του τουρκικού Γενικού Επιτελείου- επιβεβαίωσαν ότι λεπτομερή πολεμικά σχέδια συζητήθηκαν πράγματι κατά τη διάρκεια ενός στρατιωτικού σεμιναρίου που πραγματοποιήθηκε από τις 5 έως τις 7 Μαρτίου 2003, υπό την ηγεσία του τότε διοικητή του 1ου Σώματος Στρατού, Στρατηγού Τσετίν Ντογάν.

• Απόσπασμα από παρουσίαση PowerPoint σχετικά με τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης του τουρκικού στρατού σχετικά με μια πιθανή στρατιωτική επίθεση κατά της Ελλάδας:

Με έδρα την Κωνσταντινούπολη, το 1ο Σώμα Στρατού έχει ως αποστολή την υπεράσπιση της περιοχής της Θράκης της Τουρκίας, η οποία συνορεύει με την Ελλάδα, καθώς και την ασφάλεια των Στενών του Βοσπόρου, της Κωνσταντινούπολης και της ευρύτερης περιοχής του Μαρμαρά.

Στο σεμινάριο συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι του Τουρκικού Γενικού Επιτελείου και άλλων στρατιωτικών μονάδων. Το επίκεντρο του πολεμικού σχεδίου ήταν μια στρατιωτική επιχείρηση στο Αιγαίο, με συμπληρωματικές ενέργειες στην περιοχή της Θράκης για την υποστήριξη του κύριου θεάτρου επιχειρήσεων.

Οι σχεδιαστές τόνισαν ότι οποιαδήποτε στρατιωτική δράση στη Θράκη δεν θα πρέπει να επικεντρώνεται στην εδαφική κατάκτηση, αλλά στην πρόκληση μέγιστης ζημιάς στις εχθρικές δυνάμεις. Ο στόχος ήταν η τιμωρία και όχι η κατοχή.

«Τα μέτρα που θα ληφθούν στη Θράκη πρέπει να υποστηρίζουν την επιχείρηση στο Αιγαίο», ανέφερε η τελική έκθεση του σεμιναρίου. «Ο στόχος σε αυτήν την περιοχή θα πρέπει να αφορά λιγότερο τα εδαφικά κέρδη και περισσότερο την καταστροφή όσο το δυνατόν περισσότερων εχθρικών δυνάμεων».

Μια περίληψη της απόρρητης έκθεσης του σεμιναρίου παρουσιάστηκε στους συμμετέχοντες σε μια παρουσίαση PowerPoint, ένα αντίγραφο της οποίας αποκτήθηκε αργότερα από το Nordic Monitor.

Το σεμινάριο αποκάλυψε επίσης την επικρατούσα νοοτροπία μεταξύ των Τούρκων στρατιωτικών σχεδιαστών εκείνη την εποχή, ιδιαίτερα εκείνων με αντιαμερικανικές και αντιΝΑΤΟϊκές απόψεις.

Ενώ ο Ερντογάν αρχικά συγκρούστηκε με αυτούς τους αξιωματικούς, τελικά σχημάτισε μια δεκαετή πολιτική συμμαχία μαζί τους και τους πολιτικούς υποστηρικτές τους, συλλογικά γνωστούς ως Ulusalcılar (νεοεθνικιστές), το 2014.

Σύμφωνα με την έκθεση του σεμιναρίου, οι Τούρκοι στρατηγοί ανέμεναν ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ θα παρενέβαιναν γρήγορα εάν η Τουρκία ξεκινούσε στρατιωτική επίθεση στην περιοχή της Θράκης στην Ελλάδα.

Κατά συνέπεια, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Τουρκία θα είχε μόνο τρεις έως τέσσερις ημέρες για να επιτύχει τους στόχους της – αρκετές για να προκαλέσει σημαντική ζημιά στις ελληνικές δυνάμεις, αλλά όχι αρκετές για μακροχρόνια κατοχή. Ο απώτερος στόχος, υποστήριξαν, ήταν να καταλάβουν τον έλεγχο των νησιών του Αιγαίου.

Ενώ αυτά τα σχέδια μπορεί να έχουν εξελιχθεί, αναθεωρηθεί και ενημερωθεί με την πάροδο του χρόνου, πιστεύεται ότι η θεμελιώδης δομή και ο συνολικός στόχος τους έχουν παραμείνει άθικτα.

Ωστόσο, το στρατηγικό τοπίο έχει αλλάξει δραματικά, προς μεγάλη απογοήτευση των πολεμικών σχεδιαστών της Τουρκίας, καθιστώντας μια στρατιωτική επίθεση εναντίον της Ελλάδας πιο δύσκολη από πριν.

Οι πρόσφατες συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας της Ελλάδας με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία – ιδίως εκείνες που παρέχουν στις ΗΠΑ εκτεταμένη πρόσβαση σε ελληνικές στρατιωτικές και ναυτικές βάσεις – έχουν υπονομεύσει σοβαρά τα σχέδια εισβολής της Τουρκίας.

Η παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων σε αυτές τις εγκαταστάσεις καθιστά σημαντικά πιο επικίνδυνο για την Τουρκία να στοχεύσει ελληνικά στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει άμεση αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που η Άγκυρα θέλει να αποφύγει.

Αυτός είναι αναμφίβολα ένας βασικός παράγοντας πίσω από την ολοένα και πιο εχθρική ρητορική της Άγκυρας απέναντι στην αμυντική εμπλοκή της Ουάσινγκτον στην Ελλάδα και την έντονη αντίθεσή της στους ενισχυμένους αμυντικούς δεσμούς της Ελλάδας τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με τη Γαλλία.

Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν στην Άγκυρα στις 11 Νοεμβρίου 2021, ο Πρόεδρος Ερντογάν εξέφρασε δημόσια την απογοήτευσή του, δηλώνοντας:

«Η ίδια η Ελλάδα έχει πλέον γίνει βάση για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν μπορούσα καν να μετρήσω τον αριθμό των αμερικανικών βάσεων εντός της Ελλάδας, είναι απλώς τόσες πολλές. Όταν κοιτάς τον χάρτη, η ίδια η Ελλάδα μοιάζει με αμερικανική στρατιωτική βάση. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Γιατί δημιουργούνται όλες αυτές οι βάσεις και για ποιο σκοπό; Έχουμε ρωτήσει – ο υπουργός Άμυνας, ο υπουργός Εξωτερικών και εγώ έχουμε ρωτήσει τον Πρόεδρο Μπάιντεν και άλλους – και συνεχίζουμε να λαμβάνουμε αόριστες απαντήσεις. Δεν είναι ειλικρινείς. Ο γείτονας που έχουν επιλέξει είναι ο λάθος και η χρήση της Ελλάδας ως βάσης στο Αιγαίο είναι η λάθος προσέγγιση».

Ο Ερντογάν επανέλαβε παρόμοια κριτική προς τις ΗΠΑ, την Ελλάδα και τη Γαλλία σε δημόσιες συγκεντρώσεις, ενώ ανώτεροι κυβερνητικοί και στρατιωτικοί ηγέτες επανέλαβαν επίσης τα ίδια σημεία συζήτησης.

Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν τις κατηγορίες της Τουρκίας, ισχυριζόμενοι ότι η αμερικανική εμπλοκή με την Ελλάδα δεν αποτελεί απειλή για την Τουρκία, η οποία παραμένει σύμμαχος του ΝΑΤΟ.

Στις 18 Οκτωβρίου 2022, ο τότε Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τζεφ Φλέικ, έγραψε στο Twitter:

«Η αμυντική μας συνεργασία με την Ελλάδα ενισχύει την ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ προς υποστήριξη της Ουκρανίας και των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Ο κοινός μας στόχος με την Τουρκία και την Ελλάδα είναι η ειρήνη, η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλη την περιοχή».

Τα τελευταία χρόνια η αμυντική συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας έχει ενταθεί και χαρακτηρίζεται από διευρυμένες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, ενημερωμένες συμφωνίες και αυξημένη στρατιωτική βοήθεια, η οποία συνέβαλε στην αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας στην περιφερειακή και διατλαντική ασφάλεια.

Το 2019 και το 2021, η Ελλάδα και οι ΗΠΑ επικαιροποίησαν τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) του 1990, παρέχοντας στις αμερικανικές δυνάμεις μεγαλύτερη πρόσβαση σε ελληνικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένης της Αλεξανδρούπολης, η οποία βρίσκεται κοντά στα τουρκικά σύνορα, και της κρίσιμης βάσης στον κόλπο της Σούδας στην Κρήτη.

Οι ΗΠΑ έχουν επίσης πουλήσει αμυντικά συστήματα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ελλάδα, έχουν βοηθήσει στον εκσυγχρονισμό των μαχητικών αεροσκαφών F-16 και εξετάζουν το ενδεχόμενο πώλησης μαχητικών πέμπτης γενιάς στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ και της Ελλάδας συμμετέχουν σε περισσότερες από 15 μεγάλες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις ετησίως.

Η παρουσία των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη, ένα λιμάνι μόλις 40 χιλιόμετρα από τα τουρκικά σύνορα, έχει ανησυχήσει ιδιαίτερα την Άγκυρα. Η βάση χρησιμεύει ως ζωτικός κόμβος διέλευσης για τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ που μεταφέρουν εξοπλισμό στην Ανατολική Ευρώπη, παρακάμπτοντας ουσιαστικά τον ελεγχόμενο από την Τουρκία Πορθμό του Βοσπόρου.

Ομοίως, η πιθανή στάθμευση αμερικανικών στρατευμάτων σε νησιά του Αιγαίου έχει αναδειχθεί ως ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα για τους Τούρκους ηγέτες.

Η Γαλλία, επίσης, έχει ενισχύσει την αμυντική στάση της Ελλάδας. Τον Σεπτέμβριο του 2021, η Αθήνα και το Παρίσι υπέγραψαν μια ιστορική αμυντική συμφωνία που δεσμεύεται για αμοιβαία στρατιωτική υποστήριξη σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον οποιουδήποτε έθνους. Η συμφωνία διευκόλυνε την προμήθεια προηγμένων γαλλικών όπλων από την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών Rafale, πυραύλων, φρεγατών και ελικοπτέρων.

Αυτές οι εξελίξεις έχουν περιορίσει σοβαρά την στρατιωτική ευελιξία της Τουρκίας και έχουν υπονομεύσει τα σχέδια έκτακτης εισβολής της στην Ελλάδα.

Ως αποτέλεσμα, τόσο οι Τούρκοι πολιτικοί όσο και οι στρατιωτικοί ηγέτες έχουν εντείνει την κριτική τους για την τριμερή αμυντική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, ΗΠΑ και Γαλλίας, θεωρώντας την ως άμεσο εμπόδιο στις στρατηγικές φιλοδοξίες της Τουρκίας στην περιοχή.

Η μυστική έκθεση του σεμιναρίου υποδηλώνει ότι η ρητορική των «γερακιών» που επιδεικνύει η τουρκική ηγεσία δεν προορίζεται μόνο για εσωτερική κατανάλωση, όπως η αποστροφή της προσοχής του κοινού από εσωτερικά ζητήματα όπως οι οικονομικές δυσκολίες, η ανεργία και οι αυξανόμενες τιμές καταναλωτή, ή για την προσέλκυση ψήφων κατά τη διάρκεια προεκλογικών εκστρατειών, όπως υποδηλώνουν ορισμένοι ειδικοί.

Υπάρχει, στην πραγματικότητα, πραγματική στρατηγική σκέψη πίσω από την πολεμοχαρή στάση της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα, μια σκέψη που δεν μπορεί να απορριφθεί ή να αγνοηθεί από τους Τούρκους διπλωμάτες και τις απολογητικές δικαιολογίες των φιλοτουρκικών ειδικών, οι οποίες στοχεύουν να συσκοτίσουν την οπτική ισχυριζόμενοι ότι προορίζονταν αποκλειστικά για εσωτερική κατανάλωση.

Πηγή: Nordic Monitor