Σαν σήμερα, 3 Μαΐου του 2011, έφυγε από τη ζωή ο Θανάσης Βέγγος, ένας από τους πλέον δημοφιλείς Έλληνες ηθοποιούς στην ιστορία του κινηματογράφου, του θεάτρου και της τηλεόρασης.
- Από τον Δημήτρη Καπράνο
Ο Θανάσης Βέγγος ανήκει στην κατηγορία των ηθοποιών που, χωρίς ποτέ να υπάρξει ζεν πρεμιέ και χωρίς να διαθέτει ιδιαίτερη εμφάνιση (μάλλον το αντίθετο), κέρδισε την αγάπη του κοινού.
Θα τον παρομοίαζα με τον Λουί ντε Φινές, τον Μπουρβίλ ή τον Γουόλτερ Ματάου. Ενσάρκωνε τον μέσο Έλληνα, τον αεικίνητο, τον πολυτεχνίτη, τον βιοπαλαιστή της εποχής του ’60, που μέσα από πολλά επαγγέλματα προσπαθούσε να αποκαταστήσει τις αδελφές του, να φτιάξει κομπόδεμα, να παντρευτεί κι ο ίδιος.
Το… παράξενο με τον Βέγγο είναι ότι παρέμεινε «Βέγγος» και στη ζωή του, καθώς, ό,τι έδειχνε στο σινεμά ήταν και στην καθημερινότητά του!
Τον έζησα από κοντά σε δύο ποδοσφαιρικούς αγώνες μεταξύ ηθοποιών και δημοσιογράφων. Δύο αγώνες, στους οποίους στις εξέδρες υπήρχαν περισσότεροι από 40.000 θεατές! Και, φυσικά, δεν τους μάζεψε η ομάδα μας, αλλά εκείνη των ηθοποιών!
Έπαιζαν μαζί τους ο Λάμπρος Κωνσταντάρας, ο Μίμης Στεφανάκος, ο Γιώργος Κοτανίδης, ο Φώτης Μεταξόπουλος, ο Νίκος Τσαχιρίδης, ο Σωτήρης Μουστάκας, ο Χάρρυ Κλυνν.
«Standing ovation» για τον Βέγγο… μπαλαδόρο!
Όταν, λοιπόν, μπήκε ο Βέγγος ως «αλλαγή», το γήπεδο της ΑΕΚ σείστηκε! Οι χιλιάδες θεατές τον αποθέωναν επί αρκετά λεπτά. Ήταν ένα «standing ovation», μια εκδήλωση τιμής και αγάπης, που όμοιό της δεν είχα ξαναζήσει!
Ο Κώστας Καραπατής μού λέει: «Δημήτρη, βοήθα τον Θανάση». Πήγα κοντά του (έπαιζα αριστερό μπακ) και του λέω: «Κύριε Βέγγο, ελάτε από εδώ, να περνάτε εύκολα στην περιοχή». Γυρίζει, με κοιτάζει και μου λέει: «Μα, τι λες, άνθρωπέ μου; Εδώ μας βλέπει κόσμος! Παίξε με σκληρά!».
Σε όλο το β’ ημίχρονο που έπαιξε, έτρεχε πάνω κάτω! Τριαντάρης εγώ, και μου έβγαλε τη γλώσσα! Τα ίδια έκανε και στον άλλο αγώνα, στη Νέα Σμύρνη! Πάλι τρεχάλα, ασταμάτητος. Και, όταν πέτυχε ένα γκολ, γύρισε στην εξέδρα και πανηγύριζε σαν μικρό παιδί!
Ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του 1927. Ο πατέρας του ήταν αριστερών φρονημάτων και εργαζόταν στην Ηλεκτρική. Μετά τον πόλεμο εκδιώχθηκε από τη δουλειά του, εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων. Έτσι, ο Θανάσης άρχισε να εργάζεται από μικρός για να βοηθήσει την οικογένειά του. Για πολλά χρόνια ασχολήθηκε με την επεξεργασία δερμάτων, ενώ έκανε διάφορα μικροθελήματα στη γειτονιά του.
Στον εμφύλιο σπαραγμό, ο Θανάσης εξορίστηκε στη Μακρόνησο. Εκεί ήταν κρατούμενος και ο σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος, ο οποίος, αργότερα, το 1954, κάλεσε τον Βέγγο και του έδωσε έναν μικρό ρόλο. Παράλληλα, έκανε όλες τις δουλειές στα πλατό. Κι έτσι τον κατέκτησε ο κινηματογράφος.
Ο Θανάσης Βέγγος δεν σπούδασε υποκριτική, παρά το 1959 πήρε άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού ως εξαιρετικό ταλέντο. Το ίδιο έτος εμφανίστηκε στην επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς-πλουτς» (τότε εγκαταστάθηκαν τα σιντριβάνια και οι κυλιόμενες σκάλες στην Ομόνοια) με τον Γκιωνάκη και τον Ρίζο!
Η «κοψιά» του, αλλά, κυρίως, εκείνο το μοναδικό του ύφος, το μονίμως αλαφιασμένο και έκπληκτο, του έδωσαν πολλές ευκαιρίες. Έτσι, εμφανίστηκε στην ιστορική ταινία «Ο Δράκος», ενώ μνημειώδης ήταν η ερμηνεία του πλάι στον Χατζηχρήστο στον «Ηλία του 16ου», με τα… αληθινά χαστούκια, στα οποία τον «τάραξε» ο πρωταγωνιστής!
Ακολούθησαν απίθανες κωμωδίες, όπου ο Βέγγος, ως νέος «Μάρλον Μπράντο», ως «Παναής», ως ταλαίπωρος θυρωρός, μπαίνει στα σπίτια και στις καρδιές του κόσμου. Και το 1964 αποφασίζει να ιδρύσει δική του εταιρία παραγωγής: «Θου-Βου», ταινίες γέλιου!
Ως «Πράκτωρ 000» σπάει τα ταμεία! «Τρελλός παλαβός και Βέγγος», «Ποιος Θανάσης!» κι άλλες «παλαβές» έως σουρεαλιστικές δημιουργίες τον ανεβάζουν στην κορυφή.
Χρεοκόπησε επειδή πλήρωνε τους πάντες
Αλλά, ο Βέγγος είχε μια… κακή συνήθεια: Πλήρωνε τους πάντες! Δεν έβαζε «φέσια». Δεν αθετούσε συμφωνίες. Δεν «έριχνε» τους συνεργάτες του. Δεν έπαιρνε κομπάρσους στο «τζάμπα». Και, φυσικά, χρεοκόπησε, καταστράφηκε!
Ώσπου το 1971, με σκηνοθέτη τον παλιό του συνεργάτη, Ντίνο Κατσουρίδη, πρωταγωνιστεί στην ταινία με την οποία αποθεώθηκε! «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;». Ένα μαυρόασπρο φιλμ, που θύμιζε συγχρόνως ιταλικό νεορεαλισμό, γαλλικό φιλμ νουάρ και… Βέγγο!
Πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης! Ένας αμήχανος Βέγγος, εν μέσω κυβέρνησης συνταγματαρχών, να αποθεώνεται στο Θέατρο Μακεδονικών Σπουδών! Πρώτο βραβείο ταινίας και πρώτο ανδρικού ρόλου. Η καταξίωση, η αναγνώριση.
Ακολούθησε ακόμη ένα α’ βραβείο, για το φιλμ «Θανάση πάρε το όπλο σου».
Η καριέρα του από εκεί και πέρα περνά από διάφορα στάδια. Κάνει μια δυο παραγωγές, με θέματα πάντα γεμάτα μηνύματα, και το 1991 μετέχει στην ταινία του Βούλγαρη «Ησυχες μέρες του Αυγούστου».
Είναι πλέον «ένας άλλος Βέγγος». Ώριμος, «βαθύς». Και στο «Βλέμμα του Οδυσσέα» του Αγγελόπουλου, ο Βέγγος μετουσιώνεται, πλέον, σε έναν μεγάλης κλάσεως ερμηνευτή!
Η κορυφαία στιγμή έρχεται με το «Όλα είναι δρόμος», τη σπονδυλωτή ταινία του Βούλγαρη, το 1998. Εδώ ο Βέγγος ερμηνεύει έναν αγροφύλακα, που ελέγχει τους λαθροκυνηγούς. Και ο Βούλγαρης δίνει στον Βέγγο να ερμηνεύσει έναν ρόλο, στον οποίο πυροβολεί και σκοτώνει τον λαθροκυνηγό που σκότωσε την τελευταία εναπομείνασα νανόχηνα της περιοχής!
Ο Βέγγος σκοτώνει άνθρωπο! Και όμως…
Τελευταία εμφάνισή του στη μεγάλη οθόνη, ήταν στην ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Ψυχή βαθιά» (2009).
Ο Θανάσης είχε την ευτυχία να εμφανιστεί και να αποθεωθεί στην Επίδαυρο, ως Δικαιόπολις στους «Αχαρνής» και ως Τρυγαίος στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη.
Εμφανίσθηκε επίσης σε επιτυχημένες σειρές στην τηλεόραση.
Έζησε μια ζωή με τη γυναίκα του Ασημίνα, με την οποία απέκτησε δυο γιους. Αν και γεννήθηκε στον Πειραιά, ο δήμος της πόλης του δεν τον έχει μέχρι τώρα τιμήσει.
Ο Δήμος Κορυδαλλού, πάντως, ονόμασε το δημοτικό του θέατρο «Θανάσης Βέγος» και ο Θανάσης έκλαψε στα εγκαίνια!
- Δείτε ένα αφιέρωμα στον «καλό μας άνθρωπο» από το αρχείο της ΕΤ3:
