Το κόστος της πανδημίας καταστρέφει τους κρατικούς προϋπολογισμούς στην Ευρώπη. Το χρέος φτάνει σε νέο ύψος ρεκόρ
- Από τον Μιχάλη Ψύλο
«Οι οικονομολόγοι σκέφτονται όλο και περισσότερο ένα “κούρεμα” του χρέους» έγραφε στην κυριακάτικη ηλεκτρονική έκδοσή της η γερμανική εφημερίδα «Die Welt». Επισημαίνοντας μάλιστα ότι αυτές που κινδυνεύουν είναι οι χώρες του Νότου και πρέπει να μειωθεί επειγόντως ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ!
«Υπάρχουν πολλά να πούμε για ένα “κούρεμα” σε λίγα χρόνια. Αυτό πρέπει να οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπάρξει τραπεζική κρίση» λέει στη γερμανική εφημερίδα ο Κλέμενς Φούεστ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Ifo του Μονάχου.
Τα πράγματα πρέπει να είναι πολύ σοβαρά, όταν ακόμη και η γερμανική ελίτ συζητά το «κούρεμα» του χρέους του Νότου! Τον λόγο εξηγεί ο Λαρς Φελντ, πρόεδρος του Γερμανικού Συμβουλίου των Οικονομικών Ειδικών και καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ: Χωρίς αναδιάρθρωση του χρέους «υπάρχει κίνδυνος τεράστιας κρίσης του ευρώ». Να γκρεμιστεί δηλαδή ό,τι χτίζει η Ευρώπη εδώ και δεκαετίες.
«Η θλιβερή πρόβλεψη των οικονομολόγων; Μέχρι το τέλος του έτους το δημόσιο χρέος σε επτά χώρες στη ζώνη του ευρώ θα ξεπεράσει το 100% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος» τονίζει η γερμανική εφημερίδα.
Έκπληκτος δηλώνει με όσα συμβαίνουν ο Γάλλος καθηγητής της Οικονομικής Ιστορίας Νικολά Μπαβερέ: «Η πανδημία του κορονοϊού οδηγεί σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση. Για δεύτερη φορά σε 12 χρόνια οι αναπτυγμένες χώρες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να χρησιμοποιήσουν το 20% έως το 50% του ΑΕΠ τους ενάντια σε ένα ισχυρό σοκ. Ποτέ στην ιστορία της οικονομικής πολιτικής δεν έχουν καταστεί αναγκαία τέτοια ποσά σε τέτοιο βαθμό και με τόσο γρήγορο ρυθμό».
Οι προβλέψεις των οικονομολόγων καθιστούν όμως ακόμη πιο σαφή και μια δεύτερη προοπτική: Η ύφεση λόγω του κορονοϊού θα αποκόψει οικονομικά τον Βορρά και τον Νότο της ευρωζώνης ακόμη περισσότερο. «Όλες οι υπερχρεωμένες χώρες της νότιας Ευρώπης, που έχουν ήδη περάσει πολλά από την κρίση χρέους, θα πρέπει να υποστούν ιδιαίτερα σοβαρές απώλειες, επειδή οι οικονομίες τους εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό» γράφει η «Die Welt».
Οι πιο σοβαροί Γερμανοί οικονομολόγοι ανησυχούν πρωτίστως για το χρέος της Ιταλίας, αλλά και της Ελλάδας, που αναμένεται να εκτιναχθούν αντιστοίχως στο 170% και στο 200% του ΑΕΠ. «Μπορεί να προκληθεί μια νέα κρίση δημόσιου χρέους όπως αυτή μεταξύ του 2010 και του 2012» προειδοποιεί ο Πολ ντε Γκράουε, οικονομολόγος στο London School of Economics.
Ειδικά για την Ελλάδα, ακόμη και πριν από το ξέσπασμα του κορωνοϊού η εταιρία μελετών Oxford Economics θεωρούσε πως θα πρέπει να υπάρξει μια νέα σημαντική αναδιάρθρωση του χρέους της για να αποφευχθεί η παγίδα υψηλού χρέους / χαμηλής ανάπτυξης. «Αυτό το νέο εξωτερικό σοκ της πανδημίας έχει επιδεινώσει την ήδη αδύναμη οικονομική θέση της Ελλάδας, με το ΑΕΠ τώρα να προβλέπεται να επιστρέψει στα επίπεδα προ κρίσης το 2040» προειδοποιεί.
Η Oxford Economics επισημαίνει μάλιστα: «Αν οι πιστωτές απαιτήσουν δημοσιονομική σύσφιγξη νωρίτερα από ό,τι δικαιολογείται από τις οικονομικές συνθήκες, αυτό θα βλάψει σοβαρά την ανάκαμψη της οικονομίας. Άρα: Μια σημαντική αναδιάρθρωση χρέους θα είναι τελικά απαραίτητη για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας».
Ακούει κανείς την καμπάνα; Έχει ή πρόκειται να τεθεί σε όλους τους τόνους στα ευρωπαϊκά και διεθνή φόρα το θέμα του «κουρέματος» του χρέους; Ή μήπως είναι ακόμη πολύ νωρίς και φοβηθούν ο κόσμος και οι επενδυτές;
Φυσικά, να είναι καλά η Κριστίν Λαγκάρντ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που προσπαθεί να σταθεροποιήσει επί του παρόντος την κατάσταση με την αγορά κρατικών ομολόγων. Αλλά το Βερολίνο αντιδρά, όπως δείχνει η παρέμβαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης και ουδείς γνωρίζει πού θα καταλήξει η διελκυστίνδα! Αφήστε που περνά ο καιρός και παραμένει στα… αζήτητα η δέσμευση της τελευταίας τηλεδιάσκεψης κορυφής της Ε.Ε. Τι μας είχαν πει; Ότι ως τις 6 Μαΐου η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα έχει ανακοινώσει τα μέτρα για την προστασία των χωρών-μελών από τις δραματικές οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας! Έχετε ακούσει κάτι; Άφησαν να διαρρεύσει ότι θα δοθεί περίπου 1,5 τρισ. ευρώ μέσω ενός Ταμείου Ανασυγκρότησης που θα ιδρυθεί. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φαίνεται να έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά. Ακόμη και η «Die Welt» ομολογεί ότι «το έργο προχωρά αργά. Τώρα έχει ξεσπάσει μια διαμάχη για το ποιος θα ελέγχει τα χρήματα. Το κύριο ερώτημα είναι ποιος αποφασίζει πώς θα δαπανηθούν τα δισεκατομμύρια…»
Απλά, οι Βόρειοι συνεχίζουν να ορθώνουν εμπόδια στη χρηματοδότηση του Νότου χωρίς νέα δάνεια. Γερμανία, Αυστρία και Ολλανδία κυρίως, αφού υποχρέωσαν τους νότιους να πουν αντίο σε κάθε είδους κοινά ευρωπαϊκά ομόλογα, τώρα «εκφράζουν φόβους ότι θα αναλάβουν οικονομικούς κινδύνους με την ίδρυση του Ταμείου, που δύσκολα μπορούν να ελέγξουν. Σε ποια μορφή πρέπει να ρέουν τα χρήματα; Ως δάνεια που πρέπει να εξοφληθούν ή ως μη επιστρεπτέα ποσά από τις πλουσιότερες χώρες στα κράτη-μέλη που βρίσκονται σε κρίση;» γράφει η «Die Welt».
Ιδού η ταμπακιέρα! Οι βόρειοι είχαν, έχουν και θα έχουν… καβούρια στις τσέπες τους όταν πρόκειται για τον Νότο. Όταν βέβαια πρόκειται για κρατικές επιδοτήσεις προς τις γερμανικές εταιρίες το Βερολίνο τινάζει την μπάνκα στον αέρα!
«Το φάντασμα του Μακιαβέλι εξακολουθεί να πλανιέται πάνω από την Ευρώπη», όπως εύστοχα λέει ο Νικολά Μπαβερέ. «Ο κυνισμός και η βία καθορίζουν τις αρχές διακυβέρνησης και η πολιτική και τα κράτη πρέπει να υπακούν»…
