Στις 19 Μαΐου, λίγες εβδομάδες μετά τη λήξη της καραντίνας, είχα διατυπώσει από αυτήν εδώ τη θέση (με αφορμή ένα άρθρο της Μιράντας Ξαφά) την άποψη πως αργά ή γρήγορα ο πρωθυπουργός θα αναγκαστεί, εξαιτίας της υστέρησης των δημοσίων εσόδων και της δραματικής ύφεσης στην οικονομία, να υιοθετήσει το σχήμα «μείωση φορολογίας – εισφορών έναντι δραστικής μείωσης των δημοσίων δαπανών με παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα, στον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και στα επιδόματα».
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Κλασική φιλελεύθερη συνταγή ανατροπής του σπάταλου κοινωνικού κράτους και τόνωσης των υγιών δυνάμεων της οικονομίας που έχει στόχο τη συγκέντρωση των «μεταρρυθμιστικών, αστικών, εκσυγχρονιστικών δυνάμεων» σε ένα κόμμα. Πλέον αυτών προωθείται η «δημιουργική καταστροφή» χιλιάδων μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων που καλούνται να συγχωνευτούν με μεγαλύτερες ελληνικές και πολυεθνικές. Πάλι προς δόξαν της εκσυγχρονιστικής αντιλήψεως των ολιγοπωλίων. Εγραφα τότε: «Η κυρία Ξαφά αποτύπωσε σε πρόσφατο άρθρο της (“Καθημερινή”, Οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, 11/5/2020) με ακρίβεια τα δεδομένα. Με τη συνήθη ωμότητα που τη διακρίνει, βεβαίως. Και βεβαίως πρότεινε λύσεις. Ο οικονομικός εθνικός ορίζων όπως τον περιέγραψε είναι ζοφερός. (…) Ητοι: Λεφτά στο δημόσιο ταμείο βαριά βαριά διαθέτουμε έως τον Αύγουστο. Για να βγει ο Προϋπολογισμός θα αντλήσουμε ως Ελλάς 1,5-2 δισ. ευρώ από το κοινοτικό πρόγραμμα SURE, 2,5 δισ. δάνεια από την ΕΤΕπ, 4 δισ. δάνεια με ελαφρά αιρεσιμότητα (κατά Ξαφά) από τον ESM και, επίσης, χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. και από τις αγορές. Συν όσα εξοικονομούμε από την αναβολή εξόφλησης του ΔΝΤ. Ηδη ο Ρέγκλινγκ μάς είπε προχθές ότι “αν δανειστείτε από εμένα, θα εξοικονομήσετε κοντά 1 δισ. ευρώ”.
Η περιγραφή της κυρίας Ξαφά οδηγεί σε ένα μείζον πολιτικό ερώτημα: Ποιον δρόμο θα ακολουθήσει η κυβέρνηση; Τον δρόμο των περικοπών δημοσίων δαπανών που προτείνει η ίδια ή τον δρόμο της αντιπολίτευσης που λέει “έχετε 40 δισ. στο μαξιλάρι για να μη γίνουν περικοπές”; Που ζητά (μαζί της και κοινωνικά φιλελεύθεροι οικονομολόγοι) αύξηση δημοσίων επενδύσεων και τόνωση της κατανάλωσης; Η κυρία Ξαφά υποστηρίζει ότι επειδή “καίγονται ταχύτατα οι εφεδρείες της κυβέρνησης”, αυτή πρέπει “να διεκδικήσει δημοσιονομικό χώρο”. Το σχήμα που προτείνει είναι μείωση της φορολογίας για τη μεσαία τάξη έναντι περικοπών των κρατικών δαπανών στις ΔΕΚΟ και στο Ασφαλιστικό. Για τις ζημιογόνες ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΛΑΡΚΟ, ΕΛ.ΤΑ., ΕΑΒ, ΕΑΣ, ΣΤΑ.ΣΥ.), για τις οποίες το κράτος δανείζεται ετησίως 2,6 δισ. ευρώ προκειμένου να καλύπτει τις ζημιές τους (στοιχεία ΔΝΤ), η κυρία Ξαφά προτείνει, αντί του δανεισμού, “μείωση προσωπικού”. Για το Ασφαλιστικό προτείνει κατάργηση της προσωπικής διαφοράς (μείωση συντάξεων) και επαναφέρει εμμέσως μία παλαιότερη πρόταση του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών: να επανέλθουν στην εργασία συνταξιούχοι ετών 55, ετών 58, ετών 60. Ηλικίες πολύ κάτω των 67 που είναι το όριο. Στην πραγματικότητα, προτείνει ένα σχήμα με ισχυρότατο συντελεστή πολιτικής δυσκολίας μεν, αλλά που σε συνθήκες οξείας κρίσης ταιριάζει στη βαθύτερη ιδιοσυγκρασία Μητσοτάκη και στα τμήματα της κοινωνίας που θέλει να εκπροσωπεί: τη μεσαία τάξη και όχι τον “αριστερό” κόσμο του ευρύτερου δημόσιου τομέα. (…)
Ο καθηγητής Τήνιος μία μέρα μετά το άρθρο Ξαφά σε συνέντευξή του (“Liberal”, 12/5/2020) τόνισε ότι μετά το καλοκαίρι θα αρχίσει το “μεγάλο ξεσκαρτάρισμα στην οικονομία”, προειδοποίησε ότι έρχεται νέα γενιά προβληματικών επιχειρήσεων, προεξόφλησε χρεοκοπίες και εμμέσως ζήτησε ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις για τα επερχόμενα κανόνια. Γιατί; Μα, για να αλλάξουν χέρια με διαδικασίες-εξπρές επιχειρήσεις χωρίς να υπάρξουν μακροχρόνιες δικαστικές διαμάχες μεταξύ παλαιών και νέων ιδιοκτητών. Ισως έτσι εξηγείται η βιασύνη της κυβέρνησης να ψηφίσει πτωχευτικό κώδικα. Για να διαλέξει ποιοι Ελληνες επιχειρηματίες θα “ζήσουν” και ποιοι όχι. (…)
Αν διαβάσει συνδυαστικά κανείς τα δύο κείμενα Ξαφά – Τήνιου, μπορεί να καταλάβει γιατί στην ατζέντα είναι ο ανασχηματισμός. Οι πρόωρες εκλογές. Η διεύρυνση της πλειοψηφίας μέσω μετεγγραφών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ ή ακόμη και ιδιόρρυθμος οικουμενική κυβέρνηση. Τα νέα Μνημόνια μέσω ESM. Είναι βαριές αποφάσεις αυτές που καλείται να λάβει ο Κυριάκος. Ειδικώς αν η οικονομία εισέλθει σε σχήμα ύφεσης U (απότομη κάθοδος, σύρσιμο, αργή άνοδος) και όχι σχήμα V (απότομη κάθοδος, γρήγορη άνοδος). Ο τελευταίος που θέλησε να λάβει μόνος του χωρίς συνεννόηση με τα κόμματα και χωρίς λαϊκή εξουσιοδότηση τέτοιες αποφάσεις ονομάζεται Γεώργιος Παπανδρέου και αυτή τη στιγμή κάνει μόνιμες διακοπές στην οικία του στα Δικαστικά του Μαραθώνα Αττικής». Αυτά έγραφα τότε. Την Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε στο υπουργικό συμβούλιο και, αναφερόμενος στα δάνεια ύψους 14 δισ. που μας προσφέρει η Ε.Ε. πλέον των επιχορηγήσεων 19 δισ. ευρώ, μίλησε για «ΕΥΝΟΪΚΑ ΔΑΝΕΙΑ». Αρα, τα θέλει! Πράγματι. Τα επιτόκια τους, όπως μας είχε πει ο Ρέγκλινγκ, θα είναι ευνοϊκά, με αιρεσιμότητες όμως. Κοινώς, Μνημόνια. Ο πρωθυπουργός στην ίδια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ανακοίνωσε πως σήμερα, Δευτέρα, θα δοθεί στη δημοσιότητα για διαβούλευση το πόρισμα Πισσαρίδη. Στην πραγματικότητα είναι το νέο Μνημόνιο που μας ζητούν οι Ευρωπαίοι για τα δάνεια!
Σε οικονομικό επίπεδο εισηγείται (όπως η κυρία Ξαφά πρότεινε) τη γενναία μείωση της φορολογίας για τον ιδιωτικό τομέα προς όφελος της μεσαίας τάξης, έναντι κατάργησης επιδομάτων, μειώσεις συντάξεων με το κεφαλοποιητικό σύστημα, μειώσεις μισθών δημοσίων υπαλλήλων διά των μετατάξεων από ΔΕΚΟ στον στενό δημόσιο τομέα, εισφορές υγείας κ.λπ. Σε πολιτικό επίπεδο, αν εφαρμοστεί (η ομάδα Πισσαρίδη στελεχώθηκε από γνωστούς εκσυγχρονιστές που προτείνονται για υπουργείο, όπως οι κύριοι Νεκτάριος, Καραμούζης, Τσακλόγλου, Βέττας), το Μνημόνιο Πισσαρίδη θα οδηγήσει στην κατάργηση της Ν.Δ. με την παρούσα μορφή της. Θα μετεξελιχθεί σε ένωση αστικών δυνάμεων βενιζελικού τύπου, χάνοντας ό,τι απέμεινε από τον λαϊκό χαρακτήρα της. Εδώ είμαστε λοιπόν. Φθάνουμε στην καρδιά της ηγεσίας Μητσοτάκη. Με τον ΣΥΡΙΖΑ ζαλισμένο και άλλους παίκτες εξουδετερωμένους, το εγχείρημα μοιάζει να έχει καλές πιθανότητες επιτυχίας. Ειδικώς αν η τυχόν προεκλογική καμπάνια λόγω κορονοϊού γίνει αποκλειστικά από τη φιλικότατη προς τη ΝΔ τηλεόραση. Χωρίς συγκεντρώσεις και ανοιχτές ομιλίες. Κατά συνέπεια, δεν αρχίζει σήμερα διαβούλευση για το πόρισμα Πισσαρίδη, αλλά διαβούλευση για ένα νέο πολιτικό σύστημα.
