Η μυστική διπλωματία ως μέθοδος διεξαγωγής διεθνών διαπραγματεύσεων χωρίς δημόσιο έλεγχο, μπορεί να δημιουργήσει αδικαιολόγητη καχυποψία και δυσπιστία στο εσωτερικό των χωρών, υποτιμώντας παράλληλα την εμπιστοσύνη του κοινού στους πολιτικούς ηγέτες.
- Του Μπάμπη Παπασπύρου*
Μπορεί επίσης να κάνει τους διαπραγματευτές να υπερεκτιμούν τι μπορούν να εφαρμόσουν, εν μέσω εσωτερικής αντιπολίτευσης όταν η συμφωνία εισέλθει στη δημόσια σφαίρα.
Τέσσερα είναι τα σημεία που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, για να κρίνουμε το πότε η μυστική διπλωματία είναι η σωστή επιλογή:
- Πρώτον, πρέπει κανείς να αξιολογήσει προσεκτικά τη φύση και την πιθανότητα του «μεγαλύτερου κακού».
- Δεύτερον, η μυστική διπλωματία δεν πρέπει να διεξάγεται με ανοιχτή ατζέντα, αλλά πρέπει να καθοδηγείται από σαφώς καθορισμένες αντιλήψεις για τις γραμμές που δεν πρέπει να ξεπερνιόνται στο συγκεκριμένο πλαίσιο.
- Τρίτον, η σκοπιμότητα εναλλακτικών διπλωματικών οδών για αποφυγή αδιέξοδου των διαπραγματεύσεων πρέπει να επανεξεταστεί δεόντως. Οι διαπραγματεύσεις που ολοκληρώθηκαν υπό δημόσιο έλεγχο απολαμβάνουν μεγαλύτερη νομιμότητα και, ως εκ τούτου, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες επιτυχούς εφαρμογής.
- Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, που πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη εάν η επιλεγείσα μέθοδος για τη διεξαγωγή μυστικής διπλωματίας, σε ένα δεδομένο πλαίσιο μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.
Άσχημοι χειρισμοί σε ζητήματα σχετικά με το πεδίο εφαρμογής, τον τόπο, το χρονοδιάγραμμα και το επίπεδο εκπροσώπησης, θα μπορούσαν να αποδειχθούν μοιραίοι για τη συνολική διαδικασία διαπραγμάτευσης αλλά και το μέλλον των χωρών.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και συνεκτιμώντας το γεγονός πως:
- H Τουρκία έχει μακρά παράδοση στην μυστική διπλωματία και έχει αρραγές-συμπαγές μέτωπο στην επεκτατική πολιτική και εδαφικές διεκδικήσεις.
- Είναι γνωστό πως ο Τούρκος δεν είναι ποτέ αξιόπιστος συνομιλητής (δεν έχει «μπέσα») και δεν τηρεί τα συμπεφωνηθέντα ζητώντας πάντα κάτι νέο, κάτι διαφορετικό.
- Συζητήσεις χωρίς ατζέντα συμφέρουν μόνο την Τουρκία, βάζοντας στο τραπέζι όλες τις διεκδικήσεις της, που για εμάς δεν υφίστανται μιας και το μόνο θέμα αφορά στην υφαλοκρηπίδα.
- Η πιθανότητα του μεγαλύτερου κακού από αποτυχημένους χειρισμούς, αφορά μόνο σε εμάς, επειδή η Τουρκία μόνο να κερδίσει έχει και όχι να χάσει.
- Τυχόν διαπραγματεύσεις μέσω μυστικής διπλωματίας και υπό την πίεση τρίτων (βλέπε Γερμανία και ΝΑΤΟ), εκτός του ότι δεν έχουν την καθολική αποδοχή των Ελλήνων, μπορεί να προσδώσουν επιχειρήματα και να προστεθούν στη τουρκική φαρέτρα σε μελλοντικές προσφυγές σε διεθνή δικαστήρια
Αβίαστα βγαίνει το συμπέρασμα πως η συνέχιση μιας μυστικής διπλωματίας με την Τουρκία, χωρίς σχέδιο & στρατηγική, που ενέχει την πιθανότητα λάθους, θα μπορούσε να αποβεί μοιραία και καταστροφική για την Ελλάδα.
* Ταξίαρχος εν αποστρατεία της Πολεμικής Αεροπορίας, πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
