Οικτρό και ιλαρό συνάμα. Το Ιδρυμα Ωνάση και το Μέγαρο Μαξίμου φιλοδοξούν να αναδείξουν τις ευσεβείς χιλιετίες του Ελληνισμού με… προβολείς και τσιρκουλάνικες φωταψίες
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
H δημοκρατία και οι αρχές της κλασικής Αθήνας, λοιπόν, χρειάζονται περισσότερο φως στις μέρες μας, καθώς κάποιοι αμφισβητούν το πολίτευμα του μέτρου και την ικανότητά του να φέρει ισότητα αλλά και δίκαιη συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία.
Απαιτούν, όμως, και διαφορετικό φωτισμό: Ανάδειξη δηλαδή εκείνων των πλευρών, που θα οδηγήσουν στον αναστοχασμό των δημοκρατικών κανόνων, στη σκιά των νέων προκλήσεων με τις οποίες αναμετρώνται».
30 Σεπτεμβρίου 2020. Απόσπασμα από την ομιλία του πρωθυπουργού της Ελλάδος Κυριάκου Μητσοτάκη στα «αποκαλυπτήρια του έργου αναβάθμισης του φωτισμού» στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης.
Ο πρωθυπουργός ενός κράτους που αποκαλείται Ελλάς πραγματοποίησε αναίμακτη μεν αλλά οδυνηρή θυσία λέξεων, ατάκτως ειρημένων, αφόρητα κλισαρισμένων, αποξηραμένων από νόημα, για να ποζάρει χαμογελαστός δίπλα στο αρχαίο μεγαλείο, ελπίζοντας οι φωταψίες που παρέπεμπαν σε καζίνο του Λας Βέγκας ή στο αξέχαστο «Ροντέο» (το λούνα παρκ εγγύς της Γλυφάδας) να κερδίσουν το πολυπόθητο τρόπαιο των εντυπώσεων.
Δίπλα στις λέξεις το Ιερό της Παλλάδος Αθηνάς, το οποίο κατά τη γνώμη (όλοι έχουν γνώμες, ευτυχώς και δυστυχώς) των «σημαινόντων» προσώπων έπρεπε να φωτιστεί αλλιώτικα για να… αναδειχθεί!
Οικτρό και ιλαρό συνάμα. Το Ιδρυμα Ωνάση και το Μέγαρο Μαξίμου φιλοδοξούν να αναδείξουν τις ευσεβείς χιλιετίες του Ελληνισμού με… προβολείς και τσιρκουλάνικες φωταψίες. Το κακό είναι ότι ακόμα κι αυτά έχουν «πέραση». Πάντα είχαν. Και τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες (μέχρι το 393 μ.Χ., όταν καταργήθηκαν από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α΄) διεξάγονταν Ολυμπιακοί Αγώνες της ευγενούς άμιλλας αλλά υπήρχε και το Κολοσσαίο με τους μελλοθάνατους μονομάχους του και την τρισβάρβαρη λατρεία του φόνου και του αίματος. Τώρα έχουμε τη λατρεία του κενού και τον «υπνωτισμό» των πολλών από τους αναμμένους λαμπτήρες. Κι αυτά ως υποκατάστατα εθνικής αυτοπεποίθησης κι αυτοεκτίμησης…
Αυτοπεποίθηση είναι η πίστη στις δυνάμεις και τις δυνατότητές μας. Αυτοεκτίμηση είναι η πίστη στις αρετές μας. Ενα πρόσωπο κι ένα έθνος για να προχωρήσουν χρειάζονται ικανά αποθέματα και από τα δύο και επίδειξη επιμελούς αποχής από ευτελείς συμπεριφορές.
Η ελληνικότητα, τρόπος ζωής σαφώς ορισμένος -κυρίως από τα πολεμικά γεγονότα και την επιδίωξη της ελευθερίας από το έθνος μας-, χάραξε με σαφήνεια τα όρια μεταξύ του λιτού και του ευτελούς, του μεγαλείου από την οίηση, της τραγωδίας από την κωμωδία.
Στο κρατίδιο που καρκινοβατεί κι ασθμαίνει, χάνοντας πληθυσμό και αίγλη, ισχύ και κύρος, πλούτο και αρετή, τα όρια έχουν θολώσει. Η βασιλεία κατηργήθη, αλλά το πολίτευμα εξέπεσε σε μια αφρικανικού τύπου φυλαρχία. Πολιτικές φάρες κληροδοτούν γαίες, «κεφάλια» από κοπάδια ψηφοφόρων και αγέλες βουλιμικών κομματικών στελεχών και αμύθητα πλούτη σε πρίγκιπες της κοινότοπης παρακμής και της ξενομανούς επίδειξης συμμόρφωσης με τον διεθνή «συρμό» (όπως τον αντιλαμβάνονται αυτόν τον συρμό, τέλος πάντων).
Τον πολιτισμό, την παράδοση, την Ιστορία κι οτιδήποτε άλλο μη σχετικό με τις υλικές εκφάνσεις ισχύος τον αντιμετωπίζουν εργαλειακά· σαν ένα μέσο προσωρινής, νηπενθούς ενασχόλησης κι απόσπασης της προσοχής του κοινού αλλά και σαν εμβρυουλκό θετικών εντυπώσεων αλλοδαπών αξιωματούχων και κεφαλαιοκρατών, οι οποίοι, μασουλώντας τα υπολείμματα του λιπόσαρκου κράτους, θα αναφωνούν πόσο σπουδαίος ΗΤΑΝ ο πολιτισμός μας και πόσο τους επηρέασε. Η ίδια χρησιμότητα με τους σκελετούς στις προθήκες των μουσείων, δηλαδή…
Ο Ελληνισμός δεν είναι έκθεμα για να τοποθετηθεί σε κάποια προθήκη και να το «χαζεύουν» οι περαστικοί. Μόνο ως ζώσα πραγματικότητα δύναται να επηρεάζει την ανθρωπότητα, όχι ως ανάμνηση που έλκει πάνω της τη σκουριά του χρόνου.
Αν υπάρχουν ή υπάρξουν στο μέλλον πρόσωπα τα οποία θα έχουν εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του έθνους και πίστη στις αρετές του, τότε δεν θα ασχολούνται με την αφή γλόμπων και σχαρών από φλας μπροστά από τα αρχαία μνημεία. Θα αποκαταστήσουν τις αξίες που «γέννησαν» τούτες τις άριστα σμιλεμένες μορφές και σχήματα. Θα τα αναστηλώσουν όλα, ένα προς ένα, όπως τους πρέπει, για να σταθούν πάλι τρανά, λιτά και άψογα, να διδάσκουν μέτρο και ευσέβεια σε όλους όσοι θέλουν και δύνανται να διδαχθούν.
Να επανέλθουν τα υλικά τεκμήρια του πολιτισμού μας στην αρχική χρήση, στον αυθεντικό προορισμό τους. Οι ναοί ως ναοί, τα θέατρα ως θέατρα, οι βιβλιοθήκες ως βιβλιοθήκες.
