Πήγε περισσότερο καλά από όσο φάνηκε δημοσίως η επίσκεψη Δένδια στην Αλβανία.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Καταρχάς επειδή η συμφωνία με τους γείτονες για την παραπομπή όποιας διαφοράς μας για ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα, μέση γραμμή έγινε μεταξύ του Ελληνα υπουργού των Εξωτερικών με τον Αλβανό πρωθυπουργό. Δεν συνηθίζεται στη διπλωματική πρακτική να ανακοινώνονται συμφωνίες αυτού του βεληνεκούς μεταξύ πρωθυπουργών και υπουργών Εξωτερικών. Ανακοινώνονται μεταξύ πρωθυπουργών.
Η απόφαση Ράμα, ο οποίος υποφέρει από κρίση μεγαλείου και κόμπλεξ κατωτερότητας έναντι της Ελλάδας (από τον καιρό που έπαιζε μπάσκετ κόντρα στον Αρη του Γκάλη), να δεχθεί να διαπραγματευτεί και να συνομιλήσει με τον Νίκο Δένδια προϋποθέτει μεγάλο βαθμό εμπιστοσύνης. Όσο καχύποπτοι είμαστε εμείς με τους Αλβανούς, άλλο τόσο καχύποπτοι είναι και αυτοί μαζί μας.
Το γεγονός ότι μία από τις ρίζες του Δένδια πλην Παξών – Κερκύρας έχει ως απόληξη τη Χειμάρρα της Βορείου Ηπείρου και μία από τις ρίζες του Ράμα το Αργυρόκαστρο ίσως βοήθησε. Περισσότερο όμως βοήθησαν στην προσέγγιση οι διεθνείς συνιστώσες του καπιταλισμού και αυτό δείχνει πού οφείλει την ανθεκτικότητά του και τις επιτυχίες του με Ιταλία, Αλβανία, Αίγυπτο ο Ελλην υπουργός Εξωτερικών.
Ας μην υποτιμάται ότι ο κύριος Δένδιας πέτυχε εκεί όπου απέτυχαν οι προκάτοχοί του και ότι μέσα σε έναν χρόνο έκλεισε εκκρεμότητες μισού αιώνα στην εξωτερική μας πολιτική. Στα «άσημα» Τίρανα σφραγίστηκε στην πραγματικότητα η εμπιστοσύνη του διεθνούς παράγοντα στο πρόσωπό του, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για το εσωτερικό. Τώρα γιατί πήγε καλά η επίσκεψη; Ας το δούμε.
Πήγε καλά γιατί θα πάμε στη Χάγη με την Αλβανία για ΑΟΖ – υφαλοκρηπίδα – μέση γραμμή, αφού έχουμε προηγουμένως επεκτείνει τα χωρικά μας ύδατα στα 12 μίλια στο Ιόνιο. Συμφωνημένα και με τους Αλβανούς, οι οποίοι θα επεκτείνουν και αυτοί. Η προς οριοθέτηση περιοχή που απομένει μετά ταύτα είναι μικρή.
Και αν τυχόν υπάρχει υποθαλάσσιος ορυκτός πλούτος, οι δύο χώρες έχουν τρόπο για να συμφωνήσουν την από κοινού εκμετάλλευσή του κατά τα πρότυπα της συμφωνίας με την Αίγυπτο (άρθρο 2). Πήγε καλά επίσης η επίσκεψη επειδή η συμφωνία Δένδια – Ράμα χαιρετίστηκε από την αξιωματική αντιπολίτευση της Αλβανίας. Το να χαιρετίσει η αντιπολίτευση στα Τίρανα συμφωνία του Ράμα με την Ελλάδα ήταν πιο δύσκολο και από την επίτευξη της ίδιας της συμφωνίας.
Ισοδυναμεί με βραβείο Νόμπελ! Ουδείς θυμάται στη γείτονα πότε ήταν η τελευταία φορά που συμφώνησαν μεταξύ τους για κάποιο θέμα οι πολιτικές δυνάμεις της. Οταν έγινε η πρώτη συνάντηση Δένδια – Ράμα στην Αθήνα, ο αλβανικός αντιπολιτευόμενος Τύπος βοούσε εναντίον του Αλβανού πρωθυπουργού απευθύνοντάς του κατηγορίες για μειοδοσία. Πήγε επίσης καλά η συνάντηση επειδή με τη συμφωνία Αθηνών – Τιράνων εστάλη ένα μήνυμα στη διεθνή κοινότητα (και στον Ερντογάν, που θεωρούσε την Αλβανία τσιφλίκι του) ότι δεν είναι η Αθήνα ο παράξενος της υπόθεσης στις σχέσεις της με την Τουρκία. Αλλος είναι. Η Αθήνα εννοεί να επιλύει τις διαφορές της με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Το αποδεικνύει με όλες τις χώρες της περιοχής.
Επί του πρακτέου τώρα. Πέραν της Χάγης υπάρχουν και άλλες θετικές εξελίξεις για τις οποίες συμφωνήθηκε να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι δημοσίως. Ειδικώς στο θέμα του σεβασμού των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής -βάσει διεθνών συμφωνιών- μειονότητας της Βορείου Ηπείρου. Τα Τίρανα συμφώνησαν να αναγνωρίζουν εφεξής τον ατομικό αυτοπροσδιορισμό των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου.
Κάθε μέλος της ελληνικής μειονότητας θα μπορεί να εγγράφεται στα δημοτολόγια των δήμων της γενέτειράς του δηλώνοντας υπερηφάνως την εθνική του καταγωγή, χωρίς να πληρώνει κάποιο δυσθεώρητο πρόστιμο όπως συνέβαινε στο πρόσφατο παρελθόν· και χωρίς κανείς γραφειοκράτης να μπορεί να του πει ότι είναι εγγεγραμμένος ως «Αλβανός» σε κάποια βάση δεδομένων. Στην ατζέντα της συνάντησης τέθηκε και το περιουσιακό ζήτημα των μελών της μειονότητας, η επίλυση του οποίου θα αποτελέσει και κριτήριο για την ευρωενταξιακή προοπτική της Αλβανίας, αφού ξεπεραστούν και οι διαφορετικές προσεγγίσεις που υπάρχουν για την επίλυση -μεταξύ αυτών και του Νίκολας Γκέιτς- για το ζήτημα.
Όσον αφορά τα ζητήματα ενδιαφέροντος της Αλβανίας, η Ελλάς δεσμεύτηκε να άρει την εμπόλεμο κατάσταση με την Αλβανία, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να αναγνωρίσει περιουσιακά δικαιώματα στους Τσάμηδες. Αυτοί, αν το επιθυμούν, μετά την άρση του εμπολέμου, μπορούν να προσφύγουν στην ελληνική Δικαιοσύνη και αργότερα στη διεθνή, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Περίπτωση να αναγνωρίσει η Ελλάς περιουσιακά δικαιώματα σε όσους στρατεύτηκαν με τους Γερμανούς εναντίον της στην Κατοχή δεν υπάρχει πάντως. Διαφορετικής τάξεως ζήτημα είναι η απόδοση περιουσιών μικρού αριθμού Αλβανών υπηκόων, οι οποίες τελούν υπό τη μεσεγγύηση του ελληνικού κράτους μετά την κήρυξη του εμπολέμου. Αυτές θα αποδοθούν. Ανακεφαλαιώνοντας: Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ανοιχτή στην κριτική σε πολλά μέτωπα.
Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι με τη διαρκή ανάληψη πρωτοβουλιών από τον ίδιο τον πρωθυπουργό και με την αποτελεσματικότητα Δένδια καταφέρνει και κλείνει χρόνιες ανοιχτές πληγές της εξωτερικής μας πολιτικής. Για να μπορεί η Ελλάς τα επόμενα χρόνια να αφοσιωθεί στην αντιμετώπιση του ταραξία της περιοχής. Δεν είναι το παν, δεν είναι και αμελητέο.
