Η Ευρώπη και πάλι στο επίκεντρο της παγκόσμιας πανδημίας. Επτά μήνες μετά το πρώτο lockdown τον περασμένο Μάρτιο έρχεται τώρα το δεύτερο.
- Από το Μιχάλη Ψύλο
Με τον κορονοϊό να εξαπλώνεται ραγδαία και τα νοσοκομεία να φτάνουν στα όριά τους, αλλά και την ευρωπαϊκή οικονομία να βουλιάζει ακόμη περισσότερο. Τι έφταιξε, άραγε; Τι άλλαξε από τα μέσα Μαρτίου, όταν η Γαλλία, για παράδειγμα, μπήκε στο πρώτο lockdown έχοντας καθημερινά 1.000 νέα κρούσματα και 20-30 θανάτους, ενώ στις 28 Οκτωβρίου που ανακοινώθηκε το δεύτερο «κλείδωμα» έφτασε να μετρά 52.000 κρούσματα και 500 θανάτους καθημερινά; Ποιοι φταίνε που στη Βρετανία από 967 κρούσματα και 46 θανάτους καθημερινά στις 23 Μαρτίου που επιβλήθηκε το πρώτο lockdown φτάσαμε στα 20.000 νέα κρούσματα και στους 300 νεκρούς την ημέρα; Αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες τα πράγματα δεν είναι καλύτερα, καθώς τα κρούσματα από τα μέσα Οκτωβρίου άρχισαν να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Έτσι, ενώ την περασμένη άνοιξη το κλείδωμα ήταν σχεδόν μια πρώτη απάντηση, σήμερα είναι δυστυχώς η έσχατη λύση. Γιατί απλά οι ηγεσίες απέφυγαν να συνεχίσουν τα αυστηρά μέτρα το καλοκαίρι, με την ψευδαίσθηση ότι τα χειρότερα πέρασαν. Οπως λέει ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου Ντέβι Σριντάρ, «οι κυβερνητικές στρατηγικές απέτυχαν γιατί το καλοκαίρι προσπάθησαν να ξεκινήσουν την οικονομία υποτιμώντας τον ιό. Αλλά δεν μπορούν να τρομάζουν πρώτα τους ανθρώπους και μετά να τους λένε “δεν χρειάζεται να φοβάστε” και μετά να τους ξαναλένε “πρέπει να φοβάστε”. Είναι λογικό λοιπόν οι άνθρωποι να χάνουν το ενδιαφέρον τους» τονίζει ο Βρετανός καθηγητής.
Οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη φάνηκαν να μην πολυπιστεύουν τους ειδικούς που προειδοποιούσαν ότι έρχεται δεύτερο κύμα το φθινόπωρο. Επαναπαύτηκαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις δάφνες τους, καθώς έβλεπαν την άνοιξη τη δημοτικότητά τους να είναι στα ύψη. Απλά γιατί οι πολίτες πειθάρχησαν, περιόρισαν δραστικά τις μετακινήσεις τους, κλειδώθηκαν για μεγάλο διάστημα στα σπίτια τους, εμπιστευόμενοι την πολιτική ηγεσία τους. Και να τα αποτελέσματα!
Μόνο που οι πολιτικοί ηγέτες δεν κατανοούν ότι, καθώς η πανδημία εξαπλώνεται, η παλίρροια γυρίζει. Και η δημοτικότητα των κυβερνήσεων υποχωρεί συνεχώς. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι η κυβέρνησή του έχει μάθει από το πρώτο κύμα της πανδημίας. Μόνο που τα λάθη αντιμετώπισης της πανδημίας έχουν αυξήσει τη δυσπιστία των πολιτών. Μόλις το 29% των Γάλλων δηλώνει ότι εμπιστεύεται την κυβέρνηση να χειριστεί το δεύτερο κύμα. Άλλωστε το πρώτο κλείδωμα είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και τη ζωή των πολιτών, με την αύξηση της ανεργίας και τη δραματική μείωση των εισοδημάτων. Και το δεύτερο κλείδωμα θα έχει, χωρίς αμφιβολία, πρόσθετες οδυνηρές συνέπειες για την οικονομία.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες βιώνουν σήμερα αυτό που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αποκαλέσει «κόπωση από την πανδημία». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί ηγέτες τονίζουν ότι αυτή τη φορά το κλείδωμα θα είναι χρονικά περιορισμένο: Για τρεις έως τέσσερις εβδομάδες. Αλλά πάλι δεν πείθουν. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να ενθαρρύνουν τους εξαντλημένους πολίτες και να τους πείσουν να συνεργαστούν. Απλά προσπαθούν όμως να αγοράσουν λίγο περισσότερο χρόνο. Χωρίς τη βοήθεια των πολιτών, βέβαια, ένα πράγμα είναι σίγουρο: Το δεύτερο κλείδωμα δεν θα είναι το τελευταίο. Γιατί έπειτα από μήνες περιοριστικών μέτρων , τεράστιων οικονομικών δυσκολιών και άγχους οι πολίτες είναι λιγότερο ανεκτικοί σε νέα μέτρα και αρνούνται να υπακούσουν. Μεγάλες, μερικές φορές βίαιες διαδηλώσεις κατά του lockdown έχουν ήδη ξεσπάσει στην Ισπανία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία και την Ιταλία. Όχι γιατί τρελάθηκαν και δεν θέλουν την υγεία τους, αλλά δεν μπορούν να αποδεχτούν τα μεγάλα κυβερνητικά λάθη στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Ιδιαίτερα καθώς πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο. Σύμφωνα με την Deutsche Bundesbank, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν επηρεαστεί άμεσα από απώλειες λόγω της πανδημίας. Το 46% των περίπου 2.000 ερωτηθέντων σε μια μελέτη που πραγματοποίησε τον Μάιο δήλωσε ότι υπέστησαν μεγάλες εισοδηματικές απώλειες.
«Όσο χαμηλότερο είναι το εισόδημα τόσο μεγαλύτερη είναι η ανησυχία για τις απώλειες από τον κορονοϊό» αναφέρει η μελέτη.
Φυσικά, η πανδημία δεν έπληξε τους πάντες. «Οι υπερπλούσιοι στη Γερμανία έγιναν πλουσιότεροι στην περίοδο της πανδημίας» γράφει η «Frankfurter Rundschau».
Ο βρετανικός «Guardian» σημειώνει μάλιστα ότι εν μέσω της πανδημίας «το χάσμα της ανισότητας μεταξύ πλουσίων και φτωχών έχει αυξηθεί τρομακτικά». Ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε κατά 931 δισεκατομμύρια δολάρια από την έναρξη της πανδημίας, σύμφωνα με ανάλυση για τη φορολογική δικαιοσύνη από το Ινστιτούτο Μελετών Πολιτικής. Την ίδια ώρα που οι νεκροί από τον κορονοϊό στη χώρα πλησιάζουν τους 300.000.
O Τζότζεφ Στάντλερ, ανώτατο στέλεχος της UBS, προειδοποίησε μάλιστα μιλώντας στον «Guardian» ότι διαφαίνεται «η απειλή μιας παγκόσμιας εξέγερσης» εναντίον των υπερπλουσίων. «Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής» λέει ο Στάντλερ και προσθέτει: «Παρά την πανδημία, η συγκέντρωση του πλούτου είναι τόσο υψηλή όσο το 1905 και αυτό ανησυχεί και τους… δισεκατομμυριούχους»…
