Εδώ και μερικές εβδομάδες, από τη στιγμή που οριστικοποιήθηκε το κυβερνητικό σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης και αποφασίστηκε το τελικό πλάνο των ιδιωτικοποιήσεων του 2021, το κλίμα στον Τύπο του Σαββατοκύριακου άρχισε να θυμίζει εποχές Χρηματιστηρίου 1999.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Τότε που επιχειρηματίες καλούσαν δημοσιογράφους να συμμετάσχουν στο μεγάλο παιχνίδι της αρπαγής του πλούτου των Ελλήνων από το ταμπλό της Σοφοκλέους με την τάχα χιουμοριστική προτροπή «γίνε λαμόγιο κι εσύ!». Ο Τύπος πάντα ήταν ο καθρέφτης των συσχετισμών ισχύος στην πολιτική και την αγορά (ειδικώς μετά το 1989 – κάποτε ελέγετο η φράση «ή υπούργημα μου δίνεις ή εφημερίδα βγάζω!»), τώρα στο παιχνίδι μπαίνει πρώτη φορά μετά την εποχή Σημίτη στη διανομή πακέτου και το διαδίκτυο.
Οι υπαινιγμοί, οι αναφορές και τα χτυπήματα κατά κρατικών αξιωματούχων και επιχειρηματιών σε διάφορες παραπολιτικές στήλες εβδομαδιαίων εφημερίδων έχουν πυκνώσει τον τελευταίο καιρό και απορία γι’ αυτό δεν υπάρχει καμία. Τα απορρίμματα, οι δρόμοι, τα έργα του ψηφιακού μετασχηματισμού, κάθε πιθανή και απίθανη δράση που περιλαμβάνουν το Ταμείο Ανάκαμψης, το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων( λιμάνια) και το νέο πρόγραμμα εξοπλισμών έχει ανοίξει την όρεξη υπαρκτών και ανύπαρκτων ομίλων, των οποίων το «μάτι» στη θέα του δημόσιου χρήματος γυαλίζει. Εξ ου και ορισμένες αποθεωτικές κατά παραγγελία δημοσκοπήσεις για τη δημοτικότητα υπουργών. Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται μάλιστα και ένα νέο φαινόμενο. Αρχισαν να φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στο διαδίκτυο -δεν βγήκαν ακόμη στον αέρα- νέα οικονομικά sites. Κοντά στα δέκα τον αριθμό.
Σημαντικός τηλεοπτικός δημοσιογράφος παραιτήθηκε από την εργασία του για να αναλάβει θέση επικεφαλής σε γνωστό ιστότοπο, ο οποίος ανανεώνεται από μετεγγραφές με πενταψήφια μπόνους. Ιστορική εφημερίδα που διαθέτει ήδη ιστότοπους αποφάσισε να ιδρύσει έναν νέο οικονομικό, καταλαβαίνουμε γιατί. Δύο επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Ενέργειας με πλήθος άλλων δραστηριοτήτων στα ΜΜΕ -δεν τους λείπει το στασίδι- αποφάσισαν να ιδρύσουν νέα sites για θέματα ενέργειας έκαστος.
Αχρηστευμένοι ιστορικοί τίτλοι οικονομικών εντύπων που ανήκουν στην ιδιοκτησία αδιάφορων μιντιαρχών ξαφνικά αποκτούν αξία, περιεχόμενο και νέα διάσταση.
Στελεχώνονται και επανιδρύονται. Τέως μάνατζερ συγκροτημάτων που αποτέλεσαν στο παρελθόν τον ορισμό της διαπλοκής βγαίνουν επίσης στο «μεϊντάνι» και ετοιμάζονται να ανέβουν στον ιστό. Στις αλήστου μνήμης εποχές του εκσυγχρονισμού, όταν η αγορά μυριζόταν «φιλέτο» δισεκατομμυρίων, οι επιχειρηματίες άνοιγαν τη μία εφημερίδα μετά την άλλη. Τα μανταλάκια είχαν -και έχουν- ισχύ.
Θυμηθείτε πόσες εφημερίδες εξεδόθησαν την περίοδο του Χρηματιστηρίου. Πόσες την περίοδο της κατασκευής των έργων των Ολυμπιακών Αγώνων. Πόσες όταν μοιραζόταν το εξοπλιστικό πρόγραμμα (ΕΜΠΑΕ) 1997-2005 (με το σύνθημα του ΔΟΛ «και βούτυρο και κανόνια»). Πόσες όταν διανεμήθηκε το Τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Σήμερα δεν υπάρχει καμία. Εκαναν τη δουλειά τους όσο ήταν σε εξέλιξη η διανομή των δισ. ευρώ και, μόλις τελείωσε το πλιάτσικο, έκλεισαν. Και μαζί τους έμειναν άνεργοι οι συνάδελφοί μας που βρήκαν προσκαίρως -καλώς- εργασία. Τι συμβαίνει σήμερα; Τα sites της διαπλοκής αντικαθιστούν τον Τύπο της διαπλοκής. Στοιχίζουν πιο φθηνά από το χαρτί, φθηνότερα από τα μισθολόγια δημοσιογράφων με ασφάλιση, ενώ είναι και διαθέσιμα για «κτυπήματα» 24 ώρες το 24ωρο.
Όχι άπαξ όπως οι εφημερίδες. Αλλά η ουσία που ώθησε κάποτε μια κυβέρνηση να νομοθετήσει με έναν νόμο που καλείτο «βασικός μέτοχος» το ασυμβίβαστο ιδιοκτήτη ΜΜΕ και προμηθευτή του Δημοσίου δεν αλλάζει. Οι επιχειρηματίες -όχι όλοι- δεν τα ανοίγουν για να προσφέρουν στην ενημέρωση. Πιστολέρο χρειάζονται. Όχι newsroom. Για να είμαι απολύτως βέβαιος ρώτησα και κορυφαίο κυβερνητικό παράγοντα, ο οποίος έχει άριστη γνώση της αγοράς, την άποψή του για το φαινόμενο της μαζικής ίδρυσης sites και έλαβα την απάντηση που φανταζόμουν εξαρχής:
«Είναι αυτό που νομίζεις! Θα επιχειρηθούν εκβιασμοί για το Ταμείο Ανάκαμψης. 32 δισ. ευρώ είναι αυτά». Εκβιασμοί πάσης φύσεως, βεβαίως: πολιτικοί, οικογενειακοί, προσωπικοί, ιδιωτικοί. Βούρκος θα γίνει η χώρα. Εάν η Ελλάς διερχόταν μια άλλη περίοδο και δεν «απειλείτο» με ανάπτυξη μόλις 0,9% για το 2021, όπως προβλέπει ο ΟΟΣΑ, και αν την άνοιξη δεν απειλούνταν με απόλυση χιλιάδες εργαζόμενοι (μετά την ολοκλήρωση των αναστολών και της καταβολής της μισθοδοσίας από το κράτος) και με χιλιάδες λουκέτα μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τότε η συζήτηση ίσως περιοριζόταν απλώς στη φιλοσοφική της διάσταση: Πόσο ανήθικος μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις ο ελληνικός κρατικοδίαιτος καπιταλισμός.
Την ώρα που Πισσαρίδης εισηγείται μέτρα για την αύξηση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων, τμήμα της καλομαθημένης επιχειρηματικής μας τάξης θέλει να βασίσει πάλι την κερδοφορία της ή τη διάσωσή της σε δημόσιο και κοινοτικό χρήμα. Στην τεμπελιά. Όχι στην εργασία. Ζητά «σταυροπόδι» να της μεταφέρουν τα λεφτά στο ταμείο της και όποιος αντισταθεί θα τον λιώσει. Εάν δεν είχαμε διασυρθεί τόσες φορές στο παρελθόν από τις εποπτικές Αρχές της Κομισιόν, οι οποίες χαρακτηρίζοντάς μας περίπου κατσαπλιάδες μάς ζητούσαν τα χρήματά τους πίσω και με τόκο, καθώς, αντί να γίνουν έργα, έγιναν σεμινάρια, πάλι θα το έριχνα στη φιλοσοφία. Αλλά εδώ υπάρχει μια πραγματικότης και μερικοί συμπεριφέρονται σαν να μη συνέβη ποτέ.
Ναι, διασυρθήκαμε στο παρελθόν από την Ε.Ε. για διασπάθιση κοινοτικού χρήματος. Πάνω στις κατηγορίες για τη διαφθορά «πάτησαν» οι Γερμανοί για να μας λιώσουν. Ναι, η ελληνογερμανική διαπλοκή έδωσε αποφασιστική ώθηση στη χρεοκοπία: Siemens, Novartis και όπλα (θυμηθείτε τι μιντιακός χορός είχε στηθεί γύρω από αυτά) εκτόξευσαν -μαζί με τα ασφαλιστικά ταμεία- ελλείμματα και χρέος. Ναι, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ πέρασαν από τα χέρια κυβερνήσεων και πολύ λίγα έγιναν δημόσια έργα πνοής (Ρίο-Αντίρριο / Αττική Οδός / Περιφερειακή). Τα λοιπά κατέληξαν στις τσέπες κατσαπλιάδων. Το ερώτημα που προκύπτει λοιπόν διαβάζοντας ότι θα ανοίξουν δέκα οικονομικοί ιστότοποι με ημερομηνία λήξεως τις πιθανές εκλογές του φθινοπώρου είναι το εξής: Μα, καλά, δεν μάθαμε τίποτε από τις περιπέτειές μας; Από τα λάθη μας;
Από τον εξευτελισμό του λαού μας, ο οποίος ταξίδευε στο εξωτερικό και ντρεπόταν να αποκαλύψει την ελλαδίτικη καταγωγή του – έλεγε ότι είναι από την Κύπρο; Δεν μάθαμε τίποτε από την περίοδο των Αγανακτισμένων ότι ο πλούτος που διεκδικείται από ολίγους, αφήνοντας στην άκρη τους πολλούς, δημιουργεί με μαθηματική βεβαιότητα συνθήκες πολιτικής και οικονομικής αποσταθεροποίησης;
Η απάντησή μας έπειτα από δέκα χρόνια περιπέτειας, μετανάστευσης των 400.000 καλύτερων μυαλών μας στο εξωτερικό και ανεργίας 1.000.000 νέων και μη είναι και πάλι εκβιασμός, νταβατζιλίκι και διαπλοκή; Τα ίδια, Παντελάκη μου; Ειλικρινώς σηκώνω τα χέρια ψηλά. Οι οργές στα έγκατα της κοινωνίας κάθονται η μία πάνω στη άλλη: κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές, πολιτισμικές. Παίρνω πολύ τοις μετρητοίς τη δέσμευση που έχει διατυπώσει στο υπουργικό συμβούλιο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ότι έχουμε ευθύνη να αξιοποιήσουμε κατά τον καλύτερο τρόπο έως και το τελευταίο ευρώ.
Αναλαμβάνει την ευθύνη να την τηρήσει. Έναντι της πατρίδος και όχι έναντι των περιστασιακών υποστηρικτών της Ν.Δ. που θεωρούν τη χώρα τσιφλίκι τους και τον λαό βλάκα. Η διαπλοκή του διαδικτύου δεν μπορεί να είναι η ελληνική απάντηση στο μέλλον. Η αξιοκρατία, ναι!
