Μία από τις πολλές αρετές της τουρκικής διπλωματίας είναι -δυστυχώς για εμάς- ότι έχει ενιαία φωνή
- Του Γιώργου Χαρβαλιά
Αρμόδιοι και μη, όταν αναφέρονται σε θέματα ζωτικού εθνικού συμφέροντος, λένε τα ίδια πράγματα. Και αυτό ισχύει, πάνω απ΄ όλα, για τις τουρκικές αναθεωρητικές διεκδικήσεις απέναντι στην Κύπρο και στο Αιγαίο. Έχουν χαρακτήρα εθνικού δόγματος, από το οποίο ούτε η αντιπολίτευση τολμά να διαχωρίσει τη θέση της. Για την ακρίβεια, δεν της περνά καν από το μυαλό.
Στην Ελλάδα, αντίθετα, μας έχει φάει η διγλωσσία ακόμα και σε ενδοκυβερνητικό επίπεδο. Ούτε στις κόκκινες γραμμές δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε, με συνέπεια να μπερδεύουμε τους ξένους και να φαινόμαστε μια χώρα που δεν ξέρει τι θέλει. Στη μεταπολιτευτική Ιστορία πληρώσαμε ακριβά τη διγλωσσία που έφτασε να καταγράφεται μεταξύ πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών.
Μια από τις αιτίες που χάθηκε η μάχη του Σκοπιανού ήταν ότι ο Σαμαράς ως υπουργός Εξωτερικών έβαζε κόκκινες γραμμές τις οποίες ο πρωθυπουργός φρόντιζε να ακυρώνει έχοντας διαφορετική αντίληψη για το θέμα της ονομασίας. Και επί Καραμανλή υπήρχαν αποκλίσεις, με την Ντόρα Μπακογιάννη να διολισθαίνει σε περισσότερο ενδοτικές ερμηνείες της επίσημης πολιτικής, αλλά ο πρωθυπουργός είχε πάντα τον πρώτο λόγο και ήταν αυτός που επέβαλλε τη γραμμή, όπως στην περίπτωση του βέτο για τα Σκόπια. Σήμερα το φαινόμενο της διγλωσσίας επαναλαμβάνεται. Ο υπουργός Εξωτερικών εμφανίζεται να «διορθώνει» σε τακτά διαστήματα τη γραμμή του άκρατου ενδοτισμού που εκπορεύεται από το πρωθυπουργικό γραφείο. Ο Νίκος Δένδιας είναι αυτός που βάζει τα πράγματα στη θέση τους και απέναντι στους εταίρους. Υπήρξε ένας από τους ελάχιστους πολιτικούς, όχι μόνο στην κυβέρνηση αλλά και γενικότερα, που τόλμησε να τα βάλει με τους Γερμανούς χαρακτηρίζοντας τη στάση τους μεροληπτική εις βάρος της Ελλάδας.
Αυτό μπορεί να έκλεψε τις εντυπώσεις, αλλά για ένα έμπειρο μάτι είναι πολλά τα σημεία στα οποία διαφοροποιείται ο υπουργός Εξωτερικών, πάντα με μια τάση πατριωτικής «ευθυγράμμισης» των «ανέμελων» πρωθυπουργικών δηλώσεων. Διαφορετική θέση έχει ο κ. Δένδιας για τους Γερμανούς, διαφορετική για τα 12 μίλια στο Αιγαίο, διαφορετική για την «πενταμερή» που πάνε να μας φορέσουν, διαφορετική για τις διερευνητικές συνομιλίες, διαφορετική πιθανώς και για τους ενδεδειγμένους χειρισμούς απέναντι στην αυξανόμενη τουρκική προκλητικότητα. Καλή είναι αυτή η «διαφορετικότητα» στον βαθμό που δείχνει προς τα έξω ότι ο πρωθυπουργικός ενδοτισμός δεν αρέσει ούτε στα κλιμάκια των υπουργών του. Από κει και πέρα όμως η ελληνική διπλωματία δεν κερδίζει κάτι. Όχι μόνο επειδή ο πρωθυπουργός είναι εκείνος που αποφασίζει, αλλά και επειδή στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει στήσει κανάλι παράκαμψης του αρμόδιου υπουργού μέσω της διπλωματικής του συμβούλου.
Το by-pass του Δένδια είναι πλέον τόσο έντονο, που κινδυνεύει να τον καταστήσει γραφικό. Πρωτίστως όμως κινδυνεύει να τον καταστήσει υπόλογο για ζητήματα που ο ίδιος δεν αποφάσισε. Στο τέλος της ημέρας θα βρίσκεται και αυτός στο κάδρο επιζήμιων πολιτικών και τότε δεν θα μπορεί να δικαιολογηθεί λέγοντας «ξέρετε, εγώ είχα άλλη γραμμή». Έχει έρθει η ώρα, φοβούμαι, να λάβει δύσκολες αποφάσεις ο κ. Δένδιας, ειδικά αν κληθεί να πρωταγωνιστήσει σε συνομιλίες με τους απέναντι που θα πρέπει σώνει και καλά να «πετύχουν». Είτε θα καταστεί συναυτουργός σε μια πολιτική εθνικών παραχωρήσεων, που δεν τον βρίσκει σύμφωνο, είτε θα πρέπει να διαχωρίσει εγκαίρως τη θέση του κοινοποιώντας στον κ. Μητσοτάκη μια έντιμη παραίτηση, εξαιρετικά πολύτιμη ως υποθήκη για το πολιτικό του μέλλον…
