Στις χώρες του Βορρά έχει ξεκινήσει ήδη η συζήτηση για την επιβολή σκληρών μέτρων μετά το τέλος της πανδημίας
Από τον Μιχάλη Ψύλο
Τι μίσος έχουν κάποιοι Γερμανοί με τον ευρωπαϊκό Νότο! «Γερμανοί οικονομολόγοι επικρίνουν τις γενναιόδωρες συντάξεις στη νότια Ευρώπη» γράφει η «Die Welt». «Πολιτικοί και οικονομολόγοι φοβούνται ότι η κοινοτικοποίηση για πρώτη φορά από την Ε.Ε. του χρέους των κρατών-μελών θα χρησιμοποιηθεί από τις χώρες του Νότου για να χρηματοδοτήσουν τις πλουσιοπάροχες συντάξεις τους» σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.
Και το κουβάρι αρχίζει να ξετυλίγεται με στόχο; Τι άλλο; Την επιβολή Μνημονίων στον Νότο μετά το τέλος της πανδημίας! «Για την οικονομική σταθερότητα στην Ένωση, τα γενναιόδωρα συνταξιοδοτικά συστήματα στην Ιταλία ή τη Γαλλία, για παράδειγμα, αποτελούν απειλή» ισχυρίζεται ο Μπερντ Ραφελχάσεν, καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. «Σε τελική ανάλυση, σε αυτές τις χώρες όχι μόνο η ηλικία συνταξιοδότησης είναι χαμηλότερη από τη Γερμανία, αλλά και η σύνταξη είναι επίσης πολύ υψηλότερη σε σχέση με τους μισθούς» λέει ο Γερμανός καθηγητής. Σύμφωνα με τον Ραφελχάσεν, το ποσοστό των συνταξιοδοτικών δαπανών στο ΑΕΠ είναι ήδη σημαντικά υψηλότερο στη Γαλλία με 15% και στην Ιταλία με 16,5% από ό,τι στη Γερμανία, όπου είναι περίπου στο 12%.
«Στη νότια Ευρώπη οι άνθρωποι πληρώνονται σταθερά, αλλά δεν κάνουν τίποτα και τώρα θα προσπαθήσουν να χρηματοδοτήσουν τα γενναιόδωρα συνταξιοδοτικά ταμεία σε βάρος της κοινότητας της Ε.Ε.» τονίζει ο Γερμανός καθηγητής, δυσκολευόμενος προφανώς να συγκρατήσει τη λύσσα του απέναντι στους Ευρωπαίους συνταξιούχους του Νότου.
Το κακό είναι ότι ο καθηγητής του Φράιμπουργκ δεν είναι μόνος. Στη Γερμανία αλλά και σε άλλες χώρες του Βορρά έχει ξεκινήσει ήδη η συζήτηση για την επιβολή σκληρών δημοσιονομικών μέτρων μετά το τέλος της πανδημίας. Στη συζήτηση αυτή πρωτοστατούν οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) της καγκελαρίου Μέρκελ .«Υπάρχουν ορισμένες ανισορροπίες στην Ευρώπη, και οι φορολογούμενοι, οι αποταμιευτές και οι συνταξιούχοι από τα κράτη-μέλη του Βορρά πρέπει δικαίως να αισθάνονται πολύ αδικημένοι» λέει ο γενικός γραμματέας του οικονομικού συμβουλίου του CDU Βόλφγκανγκ Στέιγκερ στην «Die Welt». Η νέα γερμανική υστερία για τους δήθεν «πλούσιους» Νοτιοευρωπαίους συνταξιούχους έχει πάντως και έναν εσωτερικό στόχο, το δημόσιο χρέος της Γερμανίας αυξήθηκε σχεδόν κατά 300 δισεκατομμύρια ευρώ τον τελευταίο χρόνο, λόγω της υγειονομικής κρίσης.
Προετοιμάζεται, λοιπόν, το κλίμα για περικοπές μισθών και συντάξεων και στην ίδια τη Γερμανία, όπως καταγγέλλει το κόμμα της Αριστεράς. «Εκπρόσωποι των ομάδων συμφερόντων ζητούν από καιρό περικοπές μισθών και συντάξεων, αλλά και αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης και νέες, μαζικές περικοπές στον κοινωνικό τομέα» λέει η βουλευτίνα του κόμματος Die Linke Νικόλ Φριτς-Σμιντ. Αντί για περικοπές, η γερμανική Αριστερά αξιώνει αύξηση των βαρών κατά 50% για τους υπερπλουσίους με εισοδήματα άνω των 50.000.000 ευρώ, όπως είχε γίνει το 1952 από τον τότε καγκελάριο Κόνραντ Αντενάουερ για να αντισταθμίσει το κόστος του πολέμου. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο είναι εκτός συζήτησης σήμερα.
Προειδοποίηση ΟΟΣΑ
Ο ΟΟΣΑ προειδοποίησε, άλλωστε, σε έκθεσή του τον περασμένο μήνα ότι τα δημόσια ελλείμματα που δημιουργήθηκαν από την κρίση Covid-19 θα μπορούσαν, επίσης, να έχουν επιπτώσεις στις τρέχουσες και μελλοντικές συντάξεις. «Το πρόσφατα συσσωρευμένο χρέος πιθανότατα θα ασκήσει πίεση στα δημόσια οικονομικά και στα συνταξιοδοτικά συστήματα, τα οποία πιέζονται ήδη από τη γήρανση του πληθυσμού» προειδοποιεί ο ΟΟΣΑ. Εν ολίγοις, τους επόμενους μήνες ή ακόμη και τα επόμενα χρόνια, για τη διατήρηση των δημόσιων οικονομικών, οι περισσότερες χώρες θα πρέπει να λάβουν μέτρα όπως η μείωση του επιπέδου των συντάξεων ή η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης.
Στο πλαίσιο αυτό είναι, άλλωστε, πλήρως ευθυγραμμισμένη η έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη, πριν ακόμη το ζητήσουν επισήμως οι Γερμανοί! Η έκθεση δρομολογεί μειώσεις στις κύριες συντάξεις, επικαλούμενη το δημογραφικό πρόβλημα. Εισηγείται, επίσης, μικρότερη εθνική σύνταξη, ώστε να ενισχυθεί αντίστοιχα το ανταποδοτικό τμήμα, και προβλέπει ουσιαστικά μικρότερες συντάξεις για όσους βγαίνουν στη σύνταξη στα 62 ή 65 έτη σε σχέση με όσους συνταξιοδοτούνται στο 67ο έτος της ηλικίας. Ανεξαρτήτως εάν έχουν τα ίδια έτη ασφάλισης και έχουν πληρώσει τις ίδιες εισφορές. Η επιτροπή Πισσαρίδη εισηγείται, επίσης, αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς συνδυάζει την ηλικία «εξόδου» με το ύψος των αποδοχών. Ταυτόχρονα, η πρόταση για απόσπαση της επικουρικής ασφάλισης από τον δημόσιο πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος και παραχώρησή της σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες δεν οδηγεί μόνο σε περικοπές των συντάξεων, αλλά και στην κοινωνική ασφάλιση γενικότερα.
Όπως γράφει η ιταλική «Il Primato Nazionale» στην ιστοσελίδα της, «η τρόικα που έπληξε την Ελλάδα σκληρά δεν έχει εξαφανιστεί, αλλά κρύβεται πίσω από την οικονομική βοήθεια που θα δοθεί στα κράτη-μέλη για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης». Νέα Μνημόνια, δηλαδή, στον ευρωπαϊκό Νότο! «Η Ιταλία θα μπορούσε να βρεθεί σε μια κατάσταση παρόμοια με την ελληνική.
Σφιχτή θηλιά
Με τη σφιχτή θηλιά γύρω από τον λαιμό μας, από τις πολιτικές λιτότητας που μας ζητούν οι Ευρωπαίοι γραφειοκράτες» τονίζει η ιταλική ιστοσελίδα και προσθέτει: «Οι οδυνηρές επιπτώσεις της τρόικας για τους Ελληνες πολίτες δεν θα διαφέρουν τόσο πολύ από εκείνες που θα μπορούσαν να προκύψουν για τους Ιταλούς έπειτα από την πιθανή χρήση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η λιτότητα σκοτώνει. Κυριολεκτικά. Και όποιος θέλει να επιβάλει μια τέτοια πολιτική δεν μπορεί ποτέ να είναι στο πλευρό των πολιτών».
Ο Μάρτσελ Φράτσερ, πρόεδρος του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικής Ερευνας (DIW) και καθηγητής Μακροοικονομικής στο πανεπιστήμιο Humboldt στο Βερολίνο, προειδοποιεί σε άρθρο του στην εφημερίδα «Tagesspiegel» ότι «σπάνια τις τελευταίες δεκαετίες η αβεβαιότητα για τους ανθρώπους και την οικονομία ήταν τόσο μεγάλη από αυτήν που βιώνουμε σήμερα. Οι προβλέψεις -είτε πρόκειται για την υγεία είτε για την οικονομία- είναι εφέτος πιο δύσκολες από ποτέ. Πολλές οικονομικές εκτιμήσεις διαμορφώνονται επί του παρόντος από την ευσεβή σκέψη για ένα γρήγορο τέλος στην πανδημία και μια άμεση οικονομική ανάκαμψη το 2021. Αλλά αυτό μπορεί να αποδειχθεί ψευδαίσθηση. Επειδή πάρα πολλά πράγματα θα μπορούσαν να πάνε στραβά τον νέο χρόνο, η ανάκαμψη θα είναι πιο δύσκολη και θα χρειαστεί πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι πολλοί θέλουν να φανταστούν» τονίζει ο Γερμανός οικονομολόγος.
