Η «Cumhuriyet» θεωρείται η σοβαρότερη εφημερίδα της Τουρκίας, προπύργιο του κεμαλικού καθεστωτισμού και της πολιτικής της εσωστρέφειας που τήρησαν ο Μουσταφά Κεμάλ και ο Ισμέτ Ινονού.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Δεν είναι λίγες οι φωνές διπλωματών αλλά και αρθρογράφων που δηλώνουν την αντίθεσή τους στην πολιτική επέκτασης της Τουρκίας, αλλά και στο δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, πολιτικές που επιβλήθηκαν στον Ερντογάν κυρίως από τους ναυάρχους της εθνικιστικής γραμμής. Μία από τις φωνές που αμφισβητούν την πολιτική αυτή είναι ο αρθρογράφος της «Cumhuriyet» Mehmet Ali Gόller, ο οποίος εκφράζει τις ενστάσεις του κυρίως για τη Γαλάζια Πατρίδα στο παρακάτω άρθρο: «Η στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί στις τρεις θάλασσες»
«Στο προηγούμενο άρθρο μας εξετάσαμε το γεωπολιτικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζει η Τουρκία. Το πιο σημαντικό δίλημμα της γεωπολιτικής αντίληψης σήμερα είναι η απόκλιση που δημιούργησε στο δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, η οποία κατά τα άλλα είναι μια σωστή έννοια. Επειδή η Γαλάζια Πατρίδα, όπως και η Χερσαία Πατρίδα μας, είναι η περιοχή όπου το κράτος μπορεί να ασκεί πλήρη κυριαρχία.
Όταν περνάτε από τα χωρικά ύδατα σε εκείνα της Αποκλειστικής Ζώνης, που έχετε ονομάσει Γαλάζια Πατρίδα, τότε αυτή χάνει το νόημά της. Κι αυτό γιατί η Γαλάζια Πατρίδα μετατρέπεται σε γαλάζια οικονομική περιοχή. Επειδή οι ΑΟΖ δεν είναι οι περιοχές όπου τα κράτη ασκούν πλήρη κυριαρχία, αλλά οι περιοχές όπου αποκτούν τα κυριαρχικά δικαιώματα για οικονομικές δραστηριότητες. Δεδομένου ότι δεν πρόκειται για περιοχή πλήρους κυριαρχίας, και οι τρίτες χώρες έχουν ορισμένα δικαιώματα στους τομείς που δηλώνονται ως ΑΟΖ.
Η Γαλάζια Πατρίδα είναι σωστή ως το δόγμα για την ανάπτυξη της ναυτιλίας. Αυτή η ανάπτυξη καλύπτει πολλούς τομείς, από την ανάπτυξη του πολεμικού ναυτικού και του τουρκικού εμπορικού στόλου μέχρι την ανάπτυξη της ναυπηγικής βιομηχανίας και την αύξηση του μεριδίου των θαλάσσιων μεταφορών στις συνολικές μεταφορές.
Επίσης, η Γαλάζια Πατρίδα είναι μια πολύτιμη ιδέα για ένα μη ναυτικό έθνος όσον αφορά την υιοθέτηση χωρικών υδάτων ως μέρος της πατρίδας. Είναι μια σημαντική ιδέα για την κατανόηση της υπεράσπισης των δικαιωμάτων και των συμφερόντων της Τουρκίας στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο και στον Εύξεινο Πόντο. Ωστόσο, η αύξηση της Γαλάζιας Πατρίδας στα 464.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, συμπεριλαμβάνοντας την ΑΟΖ στις τρεις θάλασσες, δεν είναι ρεαλιστική, δεν είναι νόμιμη και δεν είναι εφικτή.
Το γεγονός ότι δεν ισχύει είναι προφανές από την αποτυχία αποστολής ερευνητικού σκάφους στην περιοχή που η Ελλάδα και η Αίγυπτος έχουν οριοθετήσει με μεταξύ τους συμφωνία. Ωστόσο, αυτή η περιοχή βρίσκεται εντός της δηλωμένης Γαλάζιας Πατρίδας. Είναι ένα σοβαρό πρόβλημα να λέμε από τη μια πλευρά ότι “τα σύνορα της Γαλάζιας Πατρίδας μας των 464.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων είναι τα σύνορα του Εθνικού Ορκου” και από την άλλη να μην μπορούμε να στείλουμε καν ερευνητικό σκάφος σε αυτή την περιοχή!
Η Τουρκία κατάντησε μια χώρα που δεν μπορεί να στείλει το πλοίο να ερευνήσει αυτό που έχει ανακηρύξει ως Γαλάζια Πατρίδα. Το αναλύσαμε σε προηγούμενο άρθρο μας: Με μια γεωπολιτική προσέγγιση με βάση την οποία η προστασία της ασφάλειας της Αγκυρας ξεκινά από το Αφρίν, που βρίσκεται στη Συρία, η ασφάλεια του Αφρίν ξεκινά από το Ιντλίμπ, η παρουσία της Τουρκίας στη Συρία εξαρτάται από την παρουσία της στην ανατολική Μεσόγειο και η παρουσία της στην ανατολική Μεσόγειο εξαρτάται από την παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη, είναι ένας δρόμος χωρίς τέλος και είναι αδιέξοδο.Τι πρέπει να κάνει, λοιπόν, η Τουρκία;
Τι πρέπει να κάνει η Τουρκία στις τρεις γαλάζιες πατρίδες, στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο και στον Εύξεινο Πόντο;
1.Η Τουρκία, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να κρατήσει το θέμα του Αιγαίου ως μια τουρκο-ελληνική υπόθεση. Εάν, ακολουθώντας τη λάθος γραμμή, καταστήσουμε το πρόβλημα του Αιγαίου και το Κυπριακό πρόβλημα της Τουρκίας και της Ε.Ε., αυτό θα ήταν μεγάλο λάθος. Εν τω μεταξύ, ψευδείς ισχυρισμοί, όπως “τα 12 νησιά δόθηκαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο του Ισμέτ Ινονού”, που αντικατοπτρίζουν την πρόθεση της κυβέρνησης του ΑΚΡ να αναμετρηθεί και να μειώσει τον Ατατούρκ, τροφοδοτούν τις ελληνικές θέσεις.
2. Το σχέδιο της Βαλτικής που ενέκρινε το ΝΑΤΟ, ο στόχος των ΗΠΑ να εντάξει την Ουκρανία στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, και ο στόχος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ να εγκατασταθεί στον Εύξεινο Πόντο μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας αυξάνουν την ένταση. Η επιμονή σε ένα προβληματικό έργο, που είναι το Κανάλι της Κωνσταντινούπολης το οποίο θέλει να κατασκευάσει η κυβέρνηση, θα επηρεάσει αρνητικά για την Τουρκία τη σταθερότητα και τις ισορροπίες στον Εύξεινο Πόντο.
Η τελευταία εξέλιξη που αφορά τον Εύξεινο Πόντο είναι η ανάληψη από την Τουρκία της διοίκησης της Κοινής Δύναμης Άμεσης Αντίδρασης του ΝΑΤΟ, που ιδρύθηκε με σκοπό την αποτροπή εναντίον της Ρωσίας.
Εν ολίγοις, ο Εύξεινος Πόντος θα είναι ένας από τους τομείς όπου οι ΗΠΑ θα επιχειρήσουν να υπονομεύσουν την τουρκορωσική συνεργασία τη νέα περίοδο. Το εργαλείο των ΗΠΑ σε αυτό το σχέδιο είναι το ΝΑΤΟ και το έδαφος γι’ αυτό το προετοιμάζει η αντιρωσική πολιτική της κυβέρνησης του ΑΚΡ για την Κριμαία.
3. Η μεγαλύτερη αδυναμία της Τουρκίας στις προσπάθειες και στον αγώνα που κάνει για κυριαρχία και για απόκτηση ενεργειακών πόρων στην ανατολική Μεσόγειο είναι οι πολιτικές υποστήριξης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που την έχουν αφήσει χωρίς συμμάχους στην περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι δυνατόν για τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. να προχωρήσουν στην κατανομή των ενεργειακών πόρων, αποκλείοντας την Αγκυρα. Επομένως, τελικά θα δημιουργηθεί ένα τραπέζι γι’ αυτό, με το Συνέδριο της Ανατολικής Μεσογείου. Το πρόβλημα είναι ότι θα καθίσουμε σ’ εκείνο το τραπέζι χωρίς συμμάχους. Η Αγκυρα πρέπει να κάνει ειρήνη με τη Δαμασκό και να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με το Κάιρο. Αυτό σημαίνει ότι το πρόβλημα της Λιβύης πρέπει να λυθεί προς όφελος της Τουρκίας και της Αιγύπτου.
Από την άλλη πλευρά, εάν στο τραπέζι καθίσουν οι ΗΠΑ, λόγω των εταιριών τους που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, και η Γαλλία, λόγω της Ε.Ε., η Αγκυρα θα πρέπει να απαιτήσει από τη Ρωσία να συμμετάσχει στη Διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου. Επιπλέον, η Ρωσία βρίσκεται τώρα στην ανατολική Μεσόγειο λόγω της Συρίας.
Συμπερασματικά, αν συνεχίσουμε τη λανθασμένη πολιτική μας στις τρεις θάλασσες, όσο περνά ο καιρός θα είναι και πιο δύσκολο να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που θα προκύψουν».
