Ο προέδρος της πανίσχυρης γερμανικής Bundesbank δεν θέλει να ακούει για ακύρωση του δημόσιου χρέους λόγω πανδημίας, που πρότειναν 100 οικονομολόγοι
- Του Μιχάλη Ψύλου
Εξέπληξε πολλούς, μάλλον δυσάρεστα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, χαρακτηρίζοντας «αδιανόητη» την πρόταση για ακύρωση του δημόσιου χρέους που έχει προκύψει από την πανδημία. «Ενδεχόμενη ακύρωση του χρέους θα συνιστούσε παραβίαση της ευρωπαϊκής συνθήκης που απαγορεύει αυστηρά τη νομισματική χρηματοδότηση των κρατών-μελών» δήλωσε η Λαγκάρντ στη γαλλική κυριακάτικη εφημερίδα «Le Journal du Dimanche».
Οι παροικούντες τη… Φρανκφούρτη, που γνωρίζουν μάλιστα πολύ καλά ότι η Λαγκάρντ σπανίως -και μόνο για εξαιρετικούς λόγους- χαλάει για δουλειά τα Σαββατοκύριακά της, αιφνιδιάστηκαν βλέποντάς τη να χάνει ώρες ολόκληρες για να δώσει τη συνέντευξη αυτή στην κυριακάτικη γαλλική εφημερίδα. Ωστόσο η Λαγκάρντ φαίνεται ότι πιέστηκε από δύο παράγοντες.
Ο πρώτος ήταν η κοινή επιστολή των 100 διάσημων οικονομολόγων, που δημοσιεύτηκε την περασμένη Παρασκευή, με την οποία απηύθυναν έκκληση να διαγραφεί το 25% του δημόσιου ευρωπαϊκού χρέους, το οποίο κατακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και ανέρχεται σχεδόν σε 2,5 τρισ. ευρώ, ώστε να διευκολυνθούν η κοινωνική και η οικολογική ανοικοδόμηση μετά την πανδημία.
Όπως γράφει στη «Liberation» ο Ζαν Κατρμέρ, «μπορεί η εξυπηρέτηση του χρέους (οι τόκοι που καταβάλλονται κάθε χρόνο) να μειώνεται λόγω των πολύ χαμηλών επιτοκίων, αλλά μια μέρα θα πρέπει το χρέος να επιστραφεί. Ωστόσο δεν υπάρχουν 36, παρά μόνο δύο τρόποι για να γίνει αυτό: είτε αυξάνοντας τους φόρους είτε περικόπτοντας τις δημόσιες δαπάνες ή, φυσικά, και τα δύο μαζί, βρίσκοντας το σωστό μείγμα για να μην πληγεί η ανάπτυξη. Μια άλλη, πολύ πιο ριζοσπαστική, μέθοδος είναι η ολική ή η μερική διαγραφή του χρέους ή η αναδιάρθρωσή του, όπως λέγεται στη χρηματοοικονομική γλώσσα». Σοβαρά ανήσυχοι ότι της πανδημίας θα ακολουθήσει μια πολιτική αυστηρής λιτότητας στις περισσότερες χώρες-μέλη της Ε.Ε. που διοικούνται από νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, οι 100 οικονομολόγοι, ανάμεσά τους και ο Τομά Πικετί, εκτιμούν ότι η διαγραφή των δημόσιων χρεών ή η μετατροπή τους σε άτοκα δάνεια στο διηνεκές θα μπορούσε να γίνει με αντάλλαγμα τη δέσμευση των κρατών «να επενδύσουν τα ίδια ποσά στην οικολογική και την κοινωνική ανοικοδόμηση».
Ο δεύτερος λόγος της βιασύνης της Λαγκάρντ ακούει στο όνομα Γενς Βάιντμαν. Πρόκειται για τον πρόεδρο της πανίσχυρης γερμανικής Bundesbank, μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ και επικεφαλής των «γερακιών» της λιτότητας στην Ευρώπη.
Ο Βάιντμαν, που, σύμφωνα με τη «Suddeutsche Zeitung», είναι «ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης» στην ΕΚΤ, μόλις δημοσιεύτηκε η επιστολή των 100 οικονομολόγων, έσπευσε να δώσει συνέντευξη που δημοσιεύτηκε το περασμένο Σάββατο στην «Augsburger Allgemeine» και να εκφράσει την κατηγορηματική αντίθεσή του σε κάθε σκέψη διαγραφής των χρεών λόγω της πανδημίας. Άλλωστε, όπως είπε ο Γερμανός τραπεζίτης, «η γερμανική οικονομία πάει καλά, καθώς η βιομηχανία μας εμφανίζεται και πάλι ισχυρή, γεγονός που οφείλεται επίσης στην παγκόσμια ζήτηση για γερμανικά προϊόντα. Συνεπώς, η γερμανική οικονομία θα μπορούσε στις αρχές του 2022 να φτάσει ξανά στα επίπεδα πριν από την κρίση». Οπερ μεθερμηνευόμενον: Οι άλλοι μπορείτε να πάτε να πνιγείτε… Φυσικά, ο Βάιντμαν κράτησε και μια πισινή, λέγοντας ότι «οι προβλέψεις δεν είναι και τόσο εύκολες προς το παρόν, επειδή η οικονομική ανάπτυξη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία της πανδημίας και είναι, συνεπώς, αβέβαιη» ομολόγησε το αφεντικό της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας στη σαββατιάτικη συνέντευξή του στην «Augsburger Allgemeine».
Διαβάζοντας τον Βάιντμαν, λοιπόν, η Λαγκάρντ έτρεξε να δώσει σαββατιάτικα τη συνέντευξη στη γαλλική κυριακάτικη εφημερίδα, για να δώσει μια εναλλακτική: Απηύθυνε ουσιαστικά έκκληση στους οικονομολόγους αλλά και στις κυβερνήσεις να συζητήσουν τη «χρησιμοποίηση του χρέους για πράσινη ανάπτυξη». Μπορεί να είπε ότι «δεν αποτελεί επιλογή» η διαγραφή των χρεών των κρατών, καθώς η διαπραγμάτευσή τους γίνεται αυτή τη στιγμή με πολύ χαμηλά, ακόμα και με αρνητικά, επιτόκια, αλλά ουσιαστικά αποδέχθηκε την πρόταση των 100 οικονομολόγων για πολύ χαλαρή αντιμετώπιση των χρεών λόγω της πανδημίας.
Με αντάλλαγμα τη δέσμευση των χωρών-μελών της Ε.Ε. να επενδύσουν στην οικολογική και την κοινωνική ανοικοδόμηση. «Να προχωρήσουμε προς μια άλλη οικονομία, πιο ψηφιακή, πιο πράσινη, πιο εστιασμένη στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας» είπε χαρακτηριστικά η Λαγκάρντ.
Επίσης, εξέφρασε -προς το παρόν, όπως είπε- την πεποίθηση ότι «το 2021 θα είναι έτος ανάκαμψης», αλλά προειδοποίησε ότι «δεν είμαστε απαλλαγμένοι από άγνωστους κινδύνους», τονίζοντας ότι «δεν θα επιστρέψουμε στα προ πανδημίας επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας πριν από τα μέσα του 2022». Μια σαφής προειδοποίηση προς την Κομισιόν και τις κυβερνήσεις που είναι υπεύθυνες για τη δημοσιονομική πολιτική να συνεχίσουν να εφαρμόζουν μέτρα κοινωνικής προστασίας για τους εργαζομένους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Όσο και αν τα «γεράκια» της λιτότητας στην Ευρώπη επιμένουν να οχυρώνονται πίσω από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, υποστηρίζοντας ότι είναι άκαμπτες και δεν αλλάζουν.
