Συνομίλησα χθες επί μακρόν με έναν άνθρωπο που με τιμά με τη φιλία του: τον Τάκη Αθανασόπουλο.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Έναν από τους καλύτερους μάνατζερ της διεθνούς αγοράς, ο οποίος εγκατέλειψε το 2007 τη θέση του αντιπροέδρου της αυτοκινητοβιομηχανίας Τοyota Ευρώπης για να υπηρετήσει την πατρίδα του από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της κορυφαίας ελληνικής ΔΕΚΟ, της ΔΕΗ.
Του πιο μεγάλου εργοδότη της χώρας. Επί των ημερών του, η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού απασχολούσε 26.000 υπαλλήλους. Ο Αρκάς καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, με προϋπηρεσία σε ακαδημαϊκά ιδρύματα του Οχάιο και του Σικάγου, έδωσε τιτάνια μάχη μεταξύ 2007-2009 για τον εκσυγχρονισμό της εταιρίας, κόντρα στις συντεχνίες και στα κατεστημένα συμφέροντα. Και, αν τον είχαν ακούσει οι «κολλημένοι» νεοπαπανδρεϊκοί πασόκοι της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ το 2009, δεν θα χρειαζόταν να τρέχει σήμερα ο νυν διευθύνων Γιώργος Στάσης να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα.
Η επιχείρηση θα είχε εξυγιανθεί και θα είχε απογειωθεί. Ρώτησα, με αφορμή την κατάρρευση των δικτύων ηλεκροδότησης, τον κύριο Αθανασόπουλο τρία πράγματα: Γιατί δεν προχώρησε τόσα χρόνια η υπογειοποίηση του δικτύου – ακόμη και στη γειτονική Βουλγαρία τα καλώδια της εταιρίας ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ποντισθεί κάτω από το έδαφος, το πρώτο. Ποιος έχει την ευθύνη για το κλάδεμα των δέντρων, το δεύτερο. Τι σημαίνει η ιδιωτικοποίηση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, για την οποία, όπως λέγεται, έχουν εκδηλώσει τέσσερις ξένοι πολυεθνικοί όμιλοι, το τρίτο. Οι απαντήσεις του, ειδικώς για το πόσο στρατηγικής σημασίας για την εθνική οικονομία είναι η μερική ιδιωτικοποίηση του δικτύου της ενέργειας, έκρυβαν τεράστιες εκπλήξεις. Με μεγαλύτερη αυτήν: Η ιδιωτικοποίηση του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ είναι πιο σημαντική και από την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ, καθώς η τεχνογνωσία που θα εισαχθεί για την ανανέωση των δικτύων είναι καταλυτικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Το δίκτυο διανομής θεωρείται πλέον πιο σημαντικό και από το δίκτυο παραγωγής ρεύματος (ΑΔΜΗΕ). Άρα, δεν έχει σημασία το τίμημα της ιδιωτικοποίησης, το οποίο θα εξαϋλωθεί σε χρόνο dt προς εξόφληση υποχρεώσεων του Δημοσίου, αλλά η τεχνογνωσία που θα φέρει στην Ελλάδα ο ξένος πλειοδότης!
Αλλά ας τα πάρουμε ένα ένα: Υπογειοποίηση. Το ποσό που χρειάζεται για την υπογειοποίηση των καλωδίων όλων των δασικών εκτάσεων και των κατοικιών σε δασικές περιοχές ανέρχεται, κατά τον κύριο Αθανασόπουλο, στη βάση υπάρχουσας μελέτης, συνολικά σε μόλις 600.000.000 ευρώ. Αν η Ελληνική Πολιτεία το είχε διαθέσει μέσα στη δεκαετία 2010-2020 -αν της το είχαν επιτρέψει οι θεσμοί, θα έλεγα εγώ-, ούτε θα παγώναμε στο πρώτο κρύο ούτε θα καιγόμασταν στον πρώτο καύσωνα εξαιτίας των υπέργειων καλωδίων. Οπως μου εξήγησε ο κύριος Αθανασόπουλος, επί της διοικήσεώς του είχε εγκριθεί πίστωση 300.000.000 ευρώ για την υπογειοποίηση και η ΔΕΗ προχωρούσε σε συμφωνίες με δήμους για την πραγματοποίηση των έργων υπό τον όρο ότι τα μισά χρήματα θα τα κατέβαλλε η επιχείρηση και τα άλλα μισά οι ίδιοι οι ΟΤΑ. Το κονδύλι αυτό πράγματι μειώθηκε κατά 75% επί των ημερών της τρόικας. Οι δανειστές απαιτούσαν να πληρώνονται οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί, αλλά όχι να εγκρίνονται δαπάνες για να έχει βίδες και ανταλλακτικά ο Ελληνικός Στρατός ή ασφαλές υπόγειο δίκτυο η ΔΕΗ.
Συνεπεία όλων αυτών αυξήθηκε και ο χρόνος επιδιόρθωσης των βλαβών -διακοπές ρεύματος- στο δίκτυο. Η διοίκηση Αθανασόπουλου μείωσε τον χρόνο αποκατάστασης βλάβης από τα 300 λεπτά στα 90 λεπτά. Σήμερα, έχει ανέβει και πάλι στα 140 λεπτά. Το ρεύμα σε περίπτωση διακοπής επανέρχεται κατά μέσον όρο ύστερα από δύο ώρες. Όσον αφορά το περίφημο κλάδεμα και την αστεία συζήτηση για τα διατάγματα του 1967, ο πρώην διοικητής αναγνωρίζει ότι υπάρχει μέγα πρόβλημα συναρμοδιοτήτων, αλλά μου προσέθεσε και το εξής: Κανείς δεν θα μπορούσε να αρνηθεί στον ΔΕΔΔΗΕ, ούτε δήμαρχος ούτε δασάρχης, το κλάδεμα, αν εκείνος το απαιτούσε, για λόγους ασφαλείας.
Ο πρώην διοικητής της ΔΕΗ δεν θέλησε να επεκταθεί σε λεπτά νομικά θέματα για τις αστικές ευθύνες του ΔΕΔΔΗΕ, αλλά οι απορίες μου ως προς αυτό ελύθησαν συντόμως από την ΚΕΔΕ και τον δήμαρχο Διονύσου Γιάννη Καλαφατέλη. Χθες εστράφη δικαστικώς κατά του ΔΕΔΔΗΕ, εγείροντας αίτημα αποζημιώσεων υπέρ των δημοτών του. Και τώρα το σημαντικότερο – η ιδιωτικοποίηση. Οπως μου εξήγησε ο κύριος Αθανασόπουλος, το δίκτυο διανομής της ενέργειας θα είναι στο μέλλον πιο σημαντικό και από το δίκτυο παραγωγής, καθώς ο ιδιοκτήτης οικίας θα μπορεί να είναι ταυτοχρόνως και καταναλωτής αλλά και παραγωγός ενέργειας. Πράγμα εξαιρετικώς σημαντικό για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδος.
Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα: Τι είναι πιο σημαντικό για την ιδιωτικοποίηση του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ; Το τίμημα ή η τεχνογνωσία; Μια εκδοχή είναι να πλειοδοτήσουν αντί υψηλού τιμήματος ξένοι όμιλοι (χωρίς τεχνογνωσία) μαζί με τοπικές διαπλεκόμενες εργολαβικές συμμαχίες. Κλασικά ελληνικά εικονογραφημένα, δηλαδή! Η κυβέρνηση θα πανηγυρίσει για το υψηλό τίμημα, η αντιπολίτευση θα ψελλίσει κάτι περί «πινακίου φακής» χωρίς να το πολυπιστεύει και ο τόπος θα πάει, υποτίθεται, παρακάτω. Ο Τάκης Αθανασόπουλος δεν πιστεύει σε αυτή τη λύση. Το τίμημα, όποιο και αν είναι, θα εξαερωθεί στην πρώτη πληρωμή τοκοχρεωλυσίων έναντι υποχρεώσεων του εξωτερικού δανεισμού της χώρας. Το μείζον, άλλωστε, δεν είναι η ικανοποίηση της τοπικής διαπλοκής και οι δουλειές γενικότερα, θα προσέθετε ο υπογράφων.
Το μείζον θέμα είναι η τεχνογνωσία και η αντικατάσταση του απαρχαιωμένου δικτύου με νέο, μοντέρνο και εκσυγχρονισμένο. Εν ολίγοις: Το μυστικό δεν είναι πόσα θα πληρώσει για να αποκτήσει κανείς το δίκτυο, αλλά πόσα θα πληρώσει -για το 49%, θυμίζω- για να επενδύσει σε αυτό! Και, κατ’ επέκτασιν, εδώ, κατά την άποψή μας, δεν τίθεται το κλασικό δίλημμα «δημόσιο ή ιδιωτικό», αλλά το δίλημμα «δίκτυο σύγχρονο, που να δίδει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών της πατρίδας μας, ή δίκτυο απαρχαιωμένο, που στον πρώτο χιονιά ή στον πρώτο καύσωνα καταστρέφει ανθρώπους και επιχειρήσεις». Και με ιδεολογικούς όρους να προσεγγίσει κανείς το θέμα, άλλωστε, το μικτό σχήμα Δημοσίου – ιδιώτη είναι στις νέες συνθήκες της οικονομίας, σε καιρούς πανδημίας, πιο αποτελεσματικό από το αμιγώς ιδιωτικό και σίγουρα ικανοποιητικότερο για το δημόσιο συμφέρον.
Η ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς το 2008, απήλλαξε τον Προϋπολογισμό από τη χρηματοδότηση των θηριωδών ελλειμμάτων του και τις παράλογες απαιτήσεις συντεχνιών – διαπλοκής, ωστόσο μέσα στον χρόνο -με διαχρονική ευθύνη των κυβερνήσεων- απεδείχθη ότι δεν υπήρξε μετέπειτα επωφελής για την εθνική οικονομία. Οι Γερμανοί αφέθηκαν ανεξέλεγκτοι. Το κόστος των τηλεφωνημάτων και της σύνδεσης με το διαδίκτυο (όπως και το κόστος του ρεύματος) το 2021 είναι πολλαπλάσιο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η δε από εικοσαετίας, με νόμο του Ακη Τσοχατζόπουλου, θρυλούμενη ιδιωτικοποίηση της αγοράς ενέργειας εξελίχθηκε σε διαρκή επιδότηση του κράτους προς τις εταιρίες που πωλούν το ρεύμα. Τούτων δοθέντων, λοιπόν, τώρα που θα σβήσουν τα «φώτα» και το θέμα της ηλεκτροδότησης θα επανέλθει στην ατζέντα, φοβούμαστε μόνο μια επόμενη κρίση (πιθανόν το καλοκαίρι, καθώς η οικονομία είναι έρμαιο της κλιματικής αλλαγής) και καλό είναι να σκεφτούμε -η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός ειδικότερα- τις σκέψεις αυτού του σημαντικού Ελληνα. Αν μιλάμε πραγματικά για μεταρρυθμίσεις και τις εννοούμε, ιδού η ευκαιρία. Να μη συζητάμε μόνο για κούτσουρα και αποκαΐδια!
