Διάβασα αυτές τις ημέρες δύο εξαιρετικά ενδιαφέρουσες αναλύσεις συναδέλφων, τους οποίους εκτιμώ βαθύτατα
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Συμπτωματικώς, γράφουν στην ίδια εφημερίδα, αλλά ανήκουν σε διαφορετική γενιά. Ο πρώτος, φίλος καλός, υποστήριξε ότι τα θέματα της εσωτερικής ατζέντας (Κουφοντίνας, Λιγνάδης) παράγουν στην ουσία αχρείαστο ηλεκτρισμό, ενώ τα αληθινώς μείζονα είναι μπροστά μας: Η Ελλάς κινδυνεύει να χάσει την επιρροή της στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο -έως και όνομα στο Αρχιπέλαγος θέλει να αλλάξει ο Ερντογάν για να μην του θυμίζει τον Αιγέα-, και βεβαίως η Ελλάς βρίσκεται και πάλι μπροστά σε τεράστιες οικονομικές προκλήσεις. Έχουμε την τρίτη χειρότερη ύφεση στην Ευρώπη.
Ο δεύτερος, γνωστός από τα παλιά, έκανε κάτι έξυπνο: Συνέκρινε τη βοή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (στα οποία είχε υπερεπενδύσει προεκλογικώς η Ν.Δ.) με τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων και του προέκυψε η ωραιοτάτη λέξη «ασυγχρονία». Ήτοι, ναι μεν διατυπώνεται περιστασιακή οργή για κυβερνητικούς χειρισμούς διαφόρων θεμάτων, αλλά προσώρας αυτό δεν επηρεάζει το εκλογικό σώμα.
Οι αλλαγές είναι εξαιρετικώς αργές, η κυριαρχία της Ν.Δ. δεν δείχνει να απειλείται. Η «οχλοκρατία» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν παράγει πολιτικές ανατροπές. Κατά βάση συμφωνώ και με τις δύο αναλύσεις. Πράγματι, όταν ο κόσμος καίγεται, φαινομενικώς δεν μπορεί να είναι κυρίαρχο θέμα στις ζωές μας η ενδεχόμενη παραβατική συμπεριφορά ενός σκηνοθέτη ή το αίτημα ενός καταδίκου για το κελί της επιλογής του. Αν χάσουμε κυριαρχία στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο -και εδώ οι αλλαγές γίνονται με εξαιρετικώς βραδείς ρυθμούς-, η εθνική ζημιά θα είναι μόνιμη. Και κάποια στιγμή στο μέλλον το πρόβλημα θα φτάσει έξω από την πόρτα μας. Επειδή συνηθίσαμε στους λεονταρισμούς των απέναντι σε σημείο μιθριδατισμού, δεν σημαίνει πως οι φωτοβολίδες του τουρκικού CNN, ότι «αν θέλουμε, φτάνουμε σε 12 μέρες στην Αθήνα», λέγονται χάριν αστεϊσμού – δεν λέγονται. Κάποιοι τις πιστεύουν.
Συμφωνώ, λοιπόν. Το αυτό ισχύει και με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία συνηθίζω να παρομοιάζω όμως σαν μια… κατσαρόλα. Βλέπεις τον αφρό που κοχλάζει στην επιφάνειά της, όταν το νερό βράζει, αλλά δεν ξέρεις τι υπάρχει από κάτω. Εν προκειμένω, νιώθω λοιπόν την ανάγκη να προσθέσω στις ενδιαφέρουσες αναλύσεις των διακεκριμένων συναδέλφων μου μια ψηφίδα. Εις ό,τι αφορά τις δημοσκοπήσεις, πράγματι ο παφλασμός της κοινωνίας δεν περνά ποτέ αμέσως στην πρόθεση ψήφου. Στους συσχετισμούς. Περνά, όμως, σε δευτερεύοντες δείκτες, στους αναποφάσιστους, στις τάξεις των οποίων βλέπω εσχάτως συρροή ψηφοφόρων, στους δείκτες διαχείρισης της πανδημίας -το 80% του 2020 έχει γίνει 44% το 2021-, στους χειρισμούς για τον Λιγνάδη – πάνω από 60% αρνητικοί. Οι μεταβολές αυτές δεν είναι πολιτικώς θανατηφόρες, δεδομένης της κατάστασης στην οποία ευρίσκεται η αντιπολίτευση.
Αλλά με απλή αναλογική μπορούν να επιφέρουν ένα τόσο δα χτύπημα στη δεξιά πλευρά, ώστε να καταστεί αδύνατη η εκ νέου προσφυγή σε δεύτερες κάλπες με ενισχυμένη αναλογική. Ήδη, άλλωστε, τα 20άρια στις διαφορές με τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν καταστεί 13άρια. Tο πρώτο συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι οι αντιδράσεις στα κοινωνικά δίκτυα δεν επηρεάζουν προσωρινώς τους δείκτες αξιολόγησης των κομμάτων στις δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, αν μπορείς να ξεχωρίσεις τα περίφημα trolls από τους κανονικούς ανθρώπους, τότε μπορείς να διακρίνεις ανέτως τις τάσεις στις μετρήσεις του επόμενου εξαμήνου.
Οι αλλαγές στην εκλογική συμπεριφορά είναι σαν την πανδημία – επωάζονται για καιρό, αλλά εμφανίζονται ξαφνικά και προκαλούν αναστάτωση στις Εντατικές. Ήδη, όπως ομολογείται, διακρίνεται ένα κενό στα δεξιά της Ν.Δ., που επιτρέπει την ύπαρξη κόμματος της τάξης του 3%-4% πλέον του Βελόπουλου. Ήδη, θα προσέθετα με τη μικρή μου πείρα, εμφανίζονται και νέες τάσεις αποχής, οι οποίες αυξάνονται γεωμετρικώς από αναμέτρηση σε αναμέτρηση. Και το ένα και το άλλο, το τυχόν δεξιό κόμμα και η αποχή, απονομιμοποιούν και αφαιρούν ψήφους κυρίως από το πρώτο κόμμα. Και σε συνθήκες απλής αναλογικής αυτό οδηγεί σε πολιτική αποσταθεροποίηση. Αν, πέραν των αναλύσεων λοιπόν, υπάρχουν στο Μαξίμου άνθρωποι που υποτιμούν τις υπόγειες δυναμικές, επειδή δεν τις βλέπουν στους αριθμούς, καλό είναι να διαβάσουν εκ νέου τα νούμερα. Προσεκτικά. Διότι την αποσταθεροποίηση δεν τη θέλουμε. Με τη σταθερότητα τα φέραμε βόλτα έως σήμερα!
Τα αυτά ισχύουν για τα θέματα της ιδεολογικής και κοινωνικής ατζέντας. Και οι χειρισμοί στην υπόθεση Λιγνάδη και την υπόθεση Κουφοντίνα αξιολογούνται διαρκώς, γιατί οι πολίτες διακρίνουν πίσω από αυτές το σάπισμα των θεσμών. Ο κόσμος ζητά αυστηρότητα για τον κατάδικο, αλλά μέσα του θέλει την ίδια αυστηρότητα και για τους εγκληματίες των λευκών κολλάρων, οι οποίοι σε μέρες δημοκρατίας αθωώνονται κατά συρροή. Ούτε μία καταδίκη από τη Δικαιοσύνη, όμως, για μείζονες υποθέσεις διαχείρισης δημόσιου χρήματος, ουσιών, λεόντειων δημόσιων συμβάσεων, ακόμη και δωροδοκιών, οι οποίες παρεγράφησαν με τον νέο Ποινικό Κώδικα. Όσο αυτό δεν διαφαίνεται, ο ιός των αντιδράσεων θα περιορίζεται στα άκρα αριστερά, τα οποία, όπως απεδείχθη με 400 επιθέσεις, έχουν καλύτερη οργανωτική δομή από τον ΣΥΡΙΖΑ και λειτουργούν ως αποσταθεροποιητές. Ποιος μπορεί να αποκλείσει, όμως, ότι στο μέλλον δεν θα υπάρξει ανάλογου είδους ριζοσπαστικοποίηση και από τα άκρα δεξιά; Το γεγονός ότι είναι στο μπουντρούμι ο Μιχαλολιάκος δεν σημαίνει ότι τιθασεύεται ή φυλακίζεται η σκέψη λαϊκών στρωμάτων «χαμηλού μορφωτικού επιπέδου». Η πληροφορία στις μέρες μας φτάνει στον προορισμό της ακόμη και με καθυστέρηση, άλλωστε.
Κατά τούτο, είναι μάταιο να πασχίζει κανείς να εξαφανίζει από δελτία ειδήσεων βίντεο από τον ξυλοδαρμό ενός νεαρού στη Νέα Σμύρνη από τα ΜΑΤ. Ή να κλείνει τις λεωφόρους του facebook για να μη γίνει ευρέως γνωστή μια ασχήμια.
Αργά ή γρήγορα θα γίνει. Το γεγονός ότι οι πολίτες σιωπούν, διακρίνοντας τις «υπηρεσίες» που προσφέρουν διαχρονικώς στο σύστημα οι πάσης φύσεως εξαχρειωμένες ελίτ, δεν σημαίνει ότι τις επικροτούν κιόλας. Αντιθέτως, παραμονεύουν. Και μεταξύ Ελληνοτουρκικών και υφέσεως 8% κερδίζουν την προσοχή τους και υποθέσεις από τον χειρισμό των οποίων διακρίνουν διά γυμνού οφθαλμού διαφορετικά μέτρα και σταθμά.
Όταν ο πολίτης ακούει, για παράδειγμα, ότι επιχειρηματίας δωροδόκησε δημόσιο λειτουργό, αλλά η υπόθεσή του πήγε στο αρχείο, ή ότι σκηνοθέτης δήλωνε λόγο παραίτησης από δημόσια θέση «προσωπικούς λόγους» έως ότου γίνουν καταγγελίες για παιδεραστία και, την ίδια στιγμή, δεν βλέπει στην καθημερινότητά του την ίδια «ειδική μεταχείριση» από την Πολιτεία (ούτε για τη βόλτα του σε μια πλατεία), πώς λέτε ότι θα αρχίσει να συμπεριφέρεται σε λίγο καιρό; Συμπεραίνω, λοιπόν: Οταν αντιμετωπίζεις κινδύνους εξωτερικής αποσταθεροποίησης πρέπει να έχεις τον νου σου να μην παράγεις εσωτερική αποσταθεροποίηση. Είτε είσαι κυβέρνηση είτε αντιπολίτευση ή ελίτ ή ΜΜΕ, ως ένα σύστημα μας βλέπουν οι πολίτες, θέλουμε – δεν θέλουμε. Επανέρχομαι καταληκτικώς στο αρχικό: Οι μετατοπίσεις στα κοινωνικά ρήγματα γίνονται εξαιρετικώς αργά. Οταν ωριμάσουν, όμως, εκδηλώνονται απότομα. Όπως στην πανδημία, όπως και στην Ελασσόνα. Στην οποία, όπως και στον χιονιά, η κυβερνητική εκπροσώπηση ήταν φτωχότατη.
