Θα το θυμάστε ίσως. Η έναρξη του εμβολιασμού των κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου πολύ πριν φτάσουν καθυστερημένες στην Ενωμένη Ευρώπη οι παραγγελίες της Pfizer και της AstraZeneca αξιοποιήθηκε από την κυβέρνηση Τζόνσον ως επιχείρημα για τη δικαίωση του Brexit.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Ως ένδειξη ελευθερίας για τους κατοίκους της χώρας αυτής και απαλλαγής τους από τα δεσμά των Βρυξελλών. Ηταν, άλλωστε, ένα από τα κεντρικά θέματα συζήτησης κατά την προεκλογική εκστρατεία που προηγήθηκε του δημοψηφίσματος: οι κοινές πολιτικές της Ενώσεως ειδικώς στον τομέα του εμπορίου και ο βαθμός που εγκλώβιζαν την επιχειρηματικότητα των Βρετανών ώστε να ανοίξει φτερά. Το ζητούμενο γι’ αυτούς όταν ψήφισαν ήταν η «ανάκτηση» του ελέγχου. Η επιστροφή των αποφάσεων στο Λονδίνο. Η απελευθέρωση από τα δεσμά των κοινών πολιτικών των Βρυξελλών και η δυνατότητα σύναψης διμερών συμφωνιών με κράτη που έως τότε είχαν ως αντισυμβαλλόμενο την Ενωση αποκλειστικά, στο σύνολό της. Για να είμαστε ειλικρινείς, αν και το θέμα ήταν ψηλά στην ατζέντα, δεν πίστευα, δεν πιστεύαμε όσοι αγαπούμε την Ευρώπη, ότι η πανδημία θα το έφερνε μπροστά. Θα το καθιστούσε επίκαιρο. Ετσι είναι όμως ο νέος κόσμος. Τρέχει γρήγορα και δεν μας αφήνει τα περιθώρια να σκεφτούμε. Μας φέρνει προ τετελεσμένων.
Ανακάλεσα την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο μεγάλο νησί στη μνήμη μου, παρακολουθώντας την πρόσφατη προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση της ημετέρας Βουλής για την πανδημία, για έναν απλό λόγο. Διότι κατά τη διάρκειά της, με πρωτοβουλία των πολιτικών αρχηγών, ιδίως δε του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα, τέθηκε το ζήτημα του ελλείμματος στον κεντρικό σχεδιασμό των Βρυξελλών. Και εμμέσως η ανάκτηση του ελέγχου των αποφάσεων. Δεν έχει σημασία ότι ο ένας το έθεσε υπό μια οπτική και ο άλλος υπό μια άλλη. Κοινός τόπος υπήρξε. Από τη στιγμή που ο επικεφαλής της παράταξης «Μένουμε Ευρώπη» Κυριάκος Μητσοτάκης -μαζί υπερασπιζόμασταν το «ναι», από διαφορετικές αφετηρίες, στο στούντιο του Star το βράδυ της 3ης Ιουλίου 2015- διακήρυξε ότι η Ευρώπη «απέτυχε» στον σχεδιασμό για την προμήθεια των εμβολίων για τα κράτη-μέλη, υπάρχει θέμα. Ασχέτως αν εκείνος έδειξε ότι, παρά τη δυσφορία του, δεν είναι διατεθειμένος να παραβιάσει τα συμπεφωνηθέντα των Βρυξελλών. Δεν είναι μικρό πράγμα να χρησιμοποιεί το ρήμα «απέτυχε» για την Ευρώπη ο αρχηγός των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ελλάδα.
Πάνω σε αυτό το έδαφος «γλίστρησε» επιδέξια και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο οποίος, χωρίς να καταγγέλλει την Ευρώπη, διερωτήθηκε αν πρέπει να ακολουθήσουμε και εμείς το παράδειγμα ορισμένων κρατών που, με προεξάρχουσες τη Γερμανία και επικουρικά την Αυστρία, την Ουγγαρία και άλλες χώρες, έχουν ήδη συνάψει ή θα συνάψουν διμερείς συμφωνίες για έξτρα αγορά εμβολίων. Γράφοντας στα παλαιά τους τα παπούτσια την κοινή ευρωπαϊκή πολιτική. Αθελά του (;) ίσως ο κ. Τσίπρας χάιδεψε τα αυτιά των αντιευρωπαϊστών, διαφημίζοντας ότι το Ισραήλ και η Σερβία, αφού εμβολίασαν τον πληθυσμό τους, κατέστησαν εσχάτως και διεθνείς εμβολιαστικοί προορισμοί. Γενικώς, όποιος παρακολούθησε προσεκτικά τη συζήτηση στο Κοινοβούλιο το ένιωσε. Κάτω από τις γραμμές υπήρχε υπολανθάνων αντιευρωπαϊσμός. Αμφισβήτηση της κοινής δράσης. Αντιευρωπαϊσμός ο οποίος βρίσκει πρόσφορο έδαφος και εξαιτίας των άκομψων και αδιαφανών χειρισμών της Κομισιόν στο αίτημα της δημοσιοποιήσεως των συμβολαίων με τις πολυεθνικές του φαρμάκου. Αυτά τα μουτζουρωμένα συμβόλαια που αναρτήθηκαν στο σάιτ της Κομισιόν, για να μη διαβάζονται οι κρίσιμοι όροι τους, κυριολεκτικώς μας έχουν καθίσει στο στομάχι. Απαράδεκτα. Δεν παλέψαμε στα νιάτα μας για μια τέτοια Ευρώπη. Ευρώπη με μυστικά από τους πολίτες της! Τι θέλω να πω με όλα τα παραπάνω; Τρία πράγματα.
Πρώτον, ότι το εμβόλιο στο εγγύς μέλλον είναι κρίσιμος συντελεστής οικονομικής ανάπτυξης. Τα κράτη που εξασφαλίζουν ταχέως ανοσία στους πληθυσμούς τους -έστω εννεάμηνης διάρκειας- θα ανοίγουν τις αγορές τους και θα αποκτούν προβάδισμα στην ανάκαμψη. Αρα η έγκαιρη άφιξή τους στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., είτε πρόκειται για πολυμερείς είτε για διμερείς συμφωνίες, θα αποτελέσει στο μέλλον κρίσιμο διακύβευμα. Δεν είναι αστείο! Οποιος πρόλαβε τον Κύριον είδε. Τα ίδια έγιναν στην αρχή και με τις μάσκες.
Δεύτερον, η τυχόν καθυστέρηση του εμβολιασμού στην Ελλάδα δεν θα γεννήσει στο μέλλον απλώς δυσφορία στον πληθυσμό για την κυβέρνηση. Θα αναβιώσει σταδιακά αίσθημα αντιευρωπαϊκό. Εάν ο Ελληνας βλέπει τον Σέρβο, τον Κροάτη, τον Ούγγρο, τον Ισραηλινό να έχουν λύσει το πρόβλημά τους με διμερείς συμφωνίες και εκείνος περιμένει σαν κορόιδο τη θεία από τις Βρυξέλλες (όχι Σικάγο πια) να του στείλει κανένα εμβόλιο για να τη «βγάλει», η έκρηξη δεν θα αργήσει. Λίγο θα τον νοιάζει αν οι συγκεκριμένες χώρες κινούνται στις παρυφές της Ενωσης. Λύση στο πρόβλημά του θα θέλει! Ηδη τα ραντάρ μου πιάνουν σωρευμένη δυσαρέσκεια τμήματος του πληθυσμού για την επιμονή της Πολιτείας στο εμβόλιο της ΑstraZeneca, που αναγκάστηκε, μάλιστα, λόγω των επιπλοκών που το δυσφημούν να αλλάξει και ονομασία.
Τρίτον, η δυσφορία για την αποτυχία της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής υγείας για τον εμβολιασμό ίσως απελευθερώσει πάλι τα δαιμόνια της διαίρεσης της Ενωσης. Καιρό τώρα υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σε ομάδες κρατών για τους μετανάστες, για το εμπόριο, για τις σχέσεις με την Κίνα και τη Ρωσία, για το νόμισμα, για τη Σένγκεν, για ένα σωρό θέματα. Το εμβόλιο, σε συνδυασμό με την αποχώρηση της Μέρκελ από την Καγκελαρία, ίσως λειτουργήσει ως πυροκροτητής για τη δημιουργία μιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων. Οι πληροφορίες από το Βερολίνο λένε ότι οι «επερχόμενοι» ηγέτες από όλα τα κόμματα δεν είναι και τόσο φανατικοί ευρωπαϊστές όσο η καγκελάριος που… κρεμά φέτος τα παπούτσια της. Αντιθέτως. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, το εμβόλιο μας φέρνει μπροστά σε νέες προκλήσεις, μεγαλύτερες από την πανδημία, και γι’ αυτό κατανοώ ως έναν βαθμό την προσήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις αρχές του κεντρικού σχεδιασμού. Αρκεί όμως να μην καταστούμε τα κορόιδα της Ευρώπης. Να αρχίσουν να συνάπτουν όλοι διμερείς συμφωνίες με Κινέζους, Ρώσους και άλλους και εμείς να κρατάμε το φανάρι της Ενωσης. Ωστόσο πρέπει να ετοιμαζόμαστε: οι άνεμοι της διάσπασης έχουν ήδη αρχίσει να φυσούν χλιαρά και από το 2022 ίσως και να λυσσομανούν. Ας παρακολουθήσουμε, λοιπόν, στενά τη συμπεριφορά όλων των κρατών-μελών στον εμβολιασμό για να εξαγάγουμε τα συμπεράσματά μας. Οι κάτοικοι της ηπείρου μας -ιδού ένα πρώτο- παθαίνουν σιγά σιγά ανοσία στην ευρωπαϊκή ιδέα. Και αυτό είναι επικίνδυνο. Λίαν.
