Από την πρώτη στιγμή της εκλογής του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ είχε φανεί ότι «κάτι μπορεί να αλλάζει» στις σχέσεις της υπερδύναμης με την Τουρκία.
- Από τον Βασίλη Βέργη
Υπήρχε αίσθηση για μεταστροφή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, κάτι που από τη μία πλευρά του Αιγαίου εκφραζόταν ως ενδόμυχος φόβος και από την άλλη, τη δική μας, ως προσδοκία.
Άπαντες περίμεναν όμως αυτό να καταγραφεί ως πραγματικότητα, καθώς σε αυτά τα επίπεδα η πολιτική πολλές φορές διαμορφώνεται – αλλάζει ανάλογα με τα εφήμερα συμφέροντα.
Ο Μπάιντεν όμως όχι απλώς έκανε πράξη τη «διάχυτη αίσθηση» που υπήρχε, αλλά τούτο συνέβη με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο σε ένα τεράστιας σημασίας παγκόσμιο ζήτημα. Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την πλευρά των ΗΠΑ αποτελεί το πιο ηχηρό ΡΑΠΙΣΜΑ που έχει δεχτεί εδώ και δεκαετίες το τουρκικό κράτος. Πόσο μάλλον όταν αυτού του κράτους ηγείται ένας άνθρωπος που είναι η επιτομή της αλαζονείας. Ο Ταγίπ Ερντογάν είχε περάσει στο εσωτερικό της πατρίδας του την αίσθηση του «άτρωτου». Και κάθε φορά που η διπλωματία τον στρίμωχνε, εκείνος απαντούσε με επιθετικές κινήσεις εις βάρος τρίτων για να περάσει το «μήνυμα» στους συμπατριώτες του ότι «δεν μασάει».
Τώρα, όμως, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Η τουρκική οικονομία «σέρνεται». Η δημοτικότητα του Ερντογάν έχει σφόδρα πληγεί και το τελευταίο που θα επιθυμούσε ήταν την παγκόσμια κατακραυγή.
Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ είναι ένα τεράστιο «χταπόδι», τα πλοκάμια του οποίου πνίγουν την εικόνα -και όχι μόνο- της Τουρκίας, η οποία έρχεται για ακόμα μια φορά αντιμέτωπη με το παρελθόν της. Με τα εγκλήματα που έχουν διαπράξει οι γείτονες σε βάρος όχι μόνο ενός λαού.
Σε ηθικό επίπεδο, οι ΗΠΑ «σέρνουν» το τουρκικό κράτος μπροστά σε έναν παγκόσμιο καθρέφτη. Ευθύνεται για την απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ψυχών και για την καταστροφή της ζωής πολλών ακόμη. Μαζί με τις ΗΠΑ και οι Πράσινοι της Γερμανίας (το κόμμα που έχει αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη άνοδο στη συγκεκριμένη χώρα) διαμορφώνουν μια ξεκάθαρη τάση και στήνουν την Τουρκία στον τοίχο.
Προφανώς, οι προεκτάσεις είναι και οικονομικές, αφού οικογένειες-απόγονοι των Αρμενίων εκείνης της σφαγής θα διεκδικήσουν αποζημιώσεις. Κάτι που αποτελεί επιπλέον μαχαιριά για τον «γίγαντα», που αυτή τη στιγμή έχει πήλινα πόδια και κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να καταρρεύσει.
Ταυτόχρονα όμως μπορεί να ανοίξει η παγκόσμια συζήτηση και για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων αλλά και για την εισβολή της Τουρκίας και την κατοχή από το 1974 έως σήμερα μέρους της Κύπρου. Οι σφαγές και η καταστροφή της ζωής των Ελλήνων Κυπρίων στη Μεγαλόνησο δεν έχουν βρει δικαίωση. Και είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για την ελληνική και την Κυπριακή Δημοκρατία να διευρύνουν το μέγα θέμα στα επίπεδα που πρέπει.
Ο Ταγίπ Ερντογάν πρώτη φορά βρίσκεται τόσο κοντά στο καναβάτσο. Το… τηλεφώνημα που προσδοκούσε από τον Λευκό Οίκο «ήρθε», αντίθετα, με τη μορφή της πιο σκληρής «κατραπακιάς» από την πλευρά του Μπάιντεν. Και αν κρίνουμε από τον συνηθισμένο τρόπο αντίδρασης του Τούρκου προέδρου, η αλαζονεία του θα τον οδηγήσει είτε σε ανοιχτή πολιτική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ είτε σε προσπάθεια «προσέγγισης» των Ρώσων.
