Υπάρχουν τρεις στιγμές-ορόσημο στην παγκόσμια Ιστορία: Η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης το 1923, η οποία περιόρισε την οθωμανική Τουρκία στα σημερινά εδαφικά της όρια.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Η υπογραφή της Συμφωνίας της Γιάλτας το 1945, με την οποία ανεδείχθη η Αμερική ηγέτιδα χώρα της Δύσεως (λαμβάνοντας τα ηνία από τη Μεγάλη Βρετανία), κατατμήθηκε η Γερμανία στα δύο και συμφωνήθηκε ότι ο ζωτικός χώρος της Ανατολικής Ευρώπης κατοχυρούται στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών. Η πτώση του Τείχους το 1989, που είχε ως αποτέλεσμα την ανάδειξη της Αμερικής σε ηγέτιδας χώρας του κόσμου, και η επανένωση της Γερμανίας το 1990. Η ηττηθείσα του Ψυχρού Πολέμου Ρωσία έδωσε τη συναίνεσή της για την επανένωση, αλλά ζήτησε από τη Δύση να δεσμευτεί ότι δεν θα εντάξει καμία βαλτική χώρα από όλες όσες βρίσκονται στην περίμετρό της στο ΝΑΤΟ.
Η δέσμευση ανελήφθη αλλά αθετήθηκε. Υπογραμμίζω αυτές τις χρονολογίες-ορόσημο στην παγκόσμια Ιστορία γιατί όσα ζούμε σήμερα καθημερινώς με ποικίλες αφορμές είναι η απόπειρα αναθεώρησης αυτού του στάτους κβο. Η Αμερική εξακολουθεί να είναι η ηγέτιδα της Δύσεως και του κόσμου, αλλά η κυριαρχία της απειλείται σοβαρά από την Κίνα. Η Ρωσία, περιφερειακή δύναμη πλέον, καταφέρνει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να επεκτείνει την επιρροή της στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή. Εξακολουθεί όμως να αντιμετωπίζει μείζον ζήτημα ασφαλείας στην αυλή της. Ο έλεγχος της Ουκρανίας, της Γεωργίας, της Νοτίου Οσετίας, της Λευκορωσίας και άλλων βαλτικών κρατών αποτελεί υπαρξιακό ζήτημα για αυτήν. Δεν θέλει τον εχθρό στην αυλή της, στη μικρή της περιοχή.
Η Τουρκία, τέλος, ονειρεύεται την αναβίωση του οθωμανισμού και την πλήρη επικράτηση του Ισλάμ, ταλαντευόμενη μεταξύ Δύσεως και Ανατολής. Μεταξύ της επιλογής να παραμείνει χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ ή να μετατραπεί σε χώρα ανήκουσα στο κίνημα των… αδεσμεύτων. Ολα όσα ζούμε λοιπόν αυτές τις μέρες, μικρά και μεγάλα, είναι συμπτώματα στρατηγικών. Η αεροπειρατεία της Λευκορωσίας εντάσσεται στην παντί τρόπω απόπειρα των ρωσικών και λευκορωσικών μυστικών υπηρεσιών να ελέγξουν τη σταθερότητα στην κρίσιμη αυτή για την ασφάλεια της Μόσχας χώρα. Αδιάφορο για τον Πούτιν ποιες μέθοδοι χρησιμοποιούνται.
Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Η πρόσκληση της επικεφαλής της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Τιχανόφσκαγια στην Αθήνα από το φιλοδυτικό Φόρουμ των Δελφών και η συνάντησή της με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας συνιστά επίσης απόφαση εμπλοκής της Ελλάδος σε μια διένεξη που εμμέσως την αφορά ως μέλος της συμμαχίας. Όμως έτσι το ελληνικό έδαφος μετατρέπεται σε πεδίο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής. Η δημόσια διακήρυξη του Ερντογάν ότι επιθυμεί την κατάληψη της Ιερουσαλήμ και ότι μελετά το ενδεχόμενο να συνάψει μνημόνιο με την Παλαιστίνη για την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάλογο του τουρκολιβυκού αποκαλύπτει επίσης μετά πάσης επισημότητος τα νεοοθωμανικά όνειρα της Τουρκίας. Οι εμπρηστικές δηλώσεις του ψευτομουφτή Ξάνθης για την κατάληψη της Ιερουσαλήμ και η κινητοποίηση μουσουλμάνων της Θράκης υπό την «ηγεσία» του συνιστούν επικύρωση της θεωρίας ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα ξεσηκώσει το Ισλάμ όπου μπορεί.
Οι αποκαλύψεις του Τούρκου «νονού» που έχει βρει καταφύγιο στα… Αραβικά Εμιράτα εναντίον του Ερντογάν και υπουργών του για υποθέσεις διαφθοράς είναι επίσης ένδειξη πως ισχυρές δυνάμεις μέσα στη Δύση θέλουν την ανατροπή του ισλαμιστή Ερντογάν, όχι τον συμβιβασμό του με την Αμερική. Τέλος, οι απειλές που εξαπέλυσε ο Νετανιάχου μέσω του Τύπου του προς τον Ερντογάν ότι θα αποτελέσει αιτία πολέμου Ισραήλ – Τουρκίας τυχόν υπογραφή μνημονίου με την Παλαιστίνη δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση στη γειτονιά μας. Ενας πόλεμος Τουρκίας – Ισραήλ μάς αφορά άμεσα, δεδομένου ότι το δεύτερο απέκτησε προσφάτως στρατιωτική βάση εκπαίδευσης πιλότων στην Καλαμάτα. Εάν κοιτάξουμε καλά τον χάρτη, λοιπόν, θα διαπιστώσουμε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της μεγάλης μετάβασης, κατά την οποία σε πρώτη φάση θα κριθεί ο έλεγχος της Μεσογείου -αυτό είναι το μεγάλο παιχνίδι-, η πατρίδα μας βρίσκεται δίπλα σε επικίνδυνες εστίες φωτιάς. Αστραποβολούν παντού σπινθήρες στην περίμετρό μας.
Και το χειρότερο; Υπάρχουν πάντοτε οι προϋποθέσεις αυτοί οι σπινθήρες να μετατραπούν σε φωτιά ανεξέλεγκτη και να περάσουν στο ελληνικό έδαφος: Στην Αθήνα, όπου ζει μεγάλη κοινότης αντιφρονούντων οπαδών του Φετουλάχ Γκιουλέν. Στην Πελοπόννησο, όπου η βάση του Ισραήλ. Στη Θράκη, όπου δρουν κάτω από την προστασία της ΜΙΤ εξτρεμιστικοί μηχανισμοί προώθησης των τουρκικών σχεδίων αποσταθεροποίησης. Στα νησιά, όπου το επεισόδιο διά την «ασήμαντον» αφορμήν της διεκδίκησης αλιευτικής ζώνης από τα τουρκικά ψαράδικα εντός των 12 μιλίων μας «παραμονεύει».
Οι πλάκες της Ιστορίας κινούνται ταχέως και πάλι -ούτε τριάντα χρόνια δεν άντεξε ο νέος κόσμος που ανέτειλε το 1989- οφείλουμε να δείξουμε μεγάλη προσοχή για τα επερχόμενα καθώς όλα είναι πιθανά. Από την ισλαμοποίηση της Τουρκίας, που θα καταστεί ανεξέλεγκτος στη γειτονιά μας, έως τον συμβιβασμό της και στο modus vivendi της με τη Δύση (ήδη ο Ερντογάν κάνει ανοίγματα στη φιλοαμερικανική ηγεσία της Ουκρανίας). Από την περικύκλωση και την περιχαράκωση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στον ζωτικό της χώρο στην περίμετρό της, μέχρι την περαιτέρω διείσδυσή της στη Μέση Ανατολή. Από την επαναβεβαίωση της αμερικανικής ηγεμονίας, έως την ανοικτή αμφισβήτησή της στη Μεσόγειο από την Κίνα, πλοία του στόλου της οποίας έκαναν πρώτη φορά την εμφάνισή τους στην περιοχή. Και διπλωμάτες της οποίας κερδίζουν ήδη πόντους εργαζόμενοι αθόρυβα στον αραβικό κόσμο. Μέσα σε αυτό το γεωπολιτικό φόντο θα πραγματοποιηθεί και η επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ελλάδα. Και αμέσως μετά η επίσκεψη Ερντογάν. Αν η προοπτική για ελληνοτουρκική συνεννόηση είναι αποτέλεσμα δυτικής πίεσης, υπό την έννοια ότι η εξέλιξη αυτή ενοποιεί τη συμμαχία απέναντι στη Ρωσία, πρέπει με προσοχή να δούμε τι θα κερδίσουμε από αυτήν.
Πρέπει να αποφύγουμε τον κίνδυνο να καταστούμε ο χρήσιμος ηλίθιος της συμμαχίας. Η στρατηγική να αποφύγουμε να περάσουν οι σπινθήρες που καίνε στην περίμετρό μας στο έδαφός μας είναι μείζων προτεραιότης. Όμως ο ρεαλισμός δεν μπορεί και δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε παραχωρήσεις που θα κάναμε μόνον αν είχε αρπάξει φωτιά το σπίτι μας.
Οι διαρροές για ίδρυση αμερικανικών βάσεων στη Θράκη -μυστικό που δεν έπρεπε να αποκαλυφθεί στους Τούρκους- δείχνουν, φοβάμαι, ότι κάποιοι δεν σχεδιάζουν ειλικρινώς την αναβάθμισή μας, αλλά το πώς θα μας χρησιμοποιήσουν ως σκιάχτρο για να τρομάξουν τους Τούρκους. Μακάρι να κάνω λάθος.
Και κάτι τελευταίο. Δεν αντέχω τις οιμωγές για την αναγκαιότητα επιβολής των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας και τα ανάθεμα για τη δράση των Λευκορώσων κατασκόπων στην περιοχή μας.
Δεν αντέχω την υποκρισία για τις κυρώσεις με αφορμή την παράνομη αλλαγή πορείας ενός αεροπλάνου, όταν η ίδια δύναμη, η Ε.Ε., δεν επιβάλλει κυρώσεις εις βάρος τουρκικών ερευνητικών που παρά τον διεθνή νόμο παραβιάζουν την ελληνική και την κυπριακή ΑΟΖ.
Και δεν αντέχω το ανάθεμα κατά των Λευκορώσων πρακτόρων, όταν ξέρω ότι Τούρκοι πράκτορες δρουν καιρό τώρα ανενόχλητοι στο έδαφός μας. Χωρίς να μιλάει και να ενοχλείται κανείς. Νισάφι πια.
