Στον νομό Ξάνθης κατοικεί ο μεγαλύτερος πληθυσμός των Πομάκων συμπατριωτών μας και πάντοτε οι πράκτορες του τουρκικού προξενείου της Κομοτηνής έδειχναν ιδιαίτερο ζήλο στην προσπάθειά τους να τους προσεγγίσουν και να τους μεταστρέψουν συνειδησιακά. Μια προσπάθεια που ενισχυόταν όχι τόσο από τα όποια ερείσματα είχε η Τουρκία στην περιοχή αλλά κυρίως λόγω της αδιαφορίας και ενός διαχρονικού καιροσκοπισμού των ελλαδικών κυβερνήσεων.
- Από τον Γιάννη Χ. Κουριαννίδη
Σήμερα πολλοί θεωρούν ότι η θρησκεία και η γλώσσα αποτελούν τα μεγάλα πλεονεκτήματα της Αγκυρας για την πρόσδεση των Πομάκων στο άρμα της. Κι όμως, ακόμη και αυτά διαμορφώθηκαν ως τέτοια εξαιτίας αυτού του καιροσκοπισμού της ελλαδικής Πολιτείας.
Μεγάλος αριθμός Πομάκων ήταν σαφώς διαφοροποιημένος θρησκευτικά από τους σουνίτες Τούρκους, αφού ήταν Αλεβίτες. Η αδιαφορία (και η άγνοια, σε μεγάλο βαθμό) των κρατικών αξιωματούχων επέτρεψε στην Αγκυρα να… αλωνίζει στα θρησκευτικά ζητήματα, ορίζοντας αυτή τους θρησκευτικούς λειτουργούς, αλλάζοντας παράλληλα το τελετουργικό της λατρείας στην περιοχή και μεταστρέφοντας πολλούς από αυτούς στον σουνιτισμό. Χειρότερες, φυσικά, είναι οι εξελίξεις στον τομέα της γλώσσας των Πομάκων, οι οποίοι ποτέ δεν υπήρξαν τουρκόφωνοι.
Η τουρκοφωνία τούς επιβλήθηκε με νομοθετήματα του ελληνικού κράτους, που τους ανάγκασε να μαθαίνουν τα τουρκικά στα λεγόμενα «μειονοτικά» σχολεία της Θράκης, καταδικάζοντας με τον τρόπο αυτό σε μια γλωσσική γενοκτονία τους Έλληνες Πομάκους και καταστρέφοντας το βασικότερο πολιτισμικό στοιχείο τους.
Η πολιτισμική αυτή αλλοίωση δεν έγινε ποτέ αποδεκτή στην πράξη, αφού οι Πομάκοι εξακολούθησαν να συντηρούν θρησκευτικά τελετουργικά και να ομιλούν τη μητρική τους γλώσσα στα σπίτια, ενώ τα παιδιά τους φτάνουν στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίς να γνωρίζουν ούτε λέξη τουρκικά. Αυτός είναι και ο λόγος που η Τουρκία πιέζει τη χώρα μας να ιδρύσει και νηπιαγωγεία μειονοτικά, ώστε η προσπάθεια τουρκοποίησης των Πομακόπουλων να αρχίσει από τη νηπιακή ηλικία, αποδυναμώνοντας την επιρροή της οικογένειάς τους. Κι όμως, ακόμη και σε αυτό φαίνεται να υποκύπτει η χώρα μας, αφού προ ολίγων ετών λειτούργησαν «πιλοτικά» τέτοια νηπιαγωγεία!
Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτοί που αντέδρασαν ήταν οι ίδιοι οι Πομάκοι συμπατριώτες μας. Εδώ και αρκετά χρόνια οργανώθηκαν σε συλλόγους για την ανάδειξη της ελληνικότητας του πολιτισμού τους, εξέδωσαν βιβλία (αναγνωστικά, λεξικά, λογοτεχνία, ποίηση κ.λπ.) για τη γραπτή αποτύπωση και την καλλιέργεια της γλώσσας τους, ενώ έφτασαν να κάνουν ακόμη και παραστάσεις σε διεθνή φόρα και εκπροσωπήσεις (λ.χ. Ευρωκοινοβούλιο), καταγγέλλοντας την προσπάθεια εκτουρκισμού τους. Αντιστάθηκαν, δηλαδή, με όποιον πρόσφορο τρόπο στην απόπειρα της πολιτισμικής γενοκτονίας τους.
Το αποκορύφωμα αυτής της πολυετούς προσπάθειας νέων κυρίως Πομάκων αποτυπώθηκε με τη θαρραλέα και αποφασιστική αντίδρασή τους μόλις ανακοινώθηκε η βούληση του Τούρκου ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου να επισκεφθεί την περιοχή τους. Εχοντας την πικρή εμπειρία ανάλογων επισκέψεων Τούρκων αξιωματούχων κατά το παρελθόν, ύψωσαν τείχος διαμαρτυρίας με σκληρές ανακοινώσεις τους, με τις οποίες τον χαρακτήριζαν ανεπιθύμητο, δηλώνοντας παράλληλα την ελληνικότητά τους και την πρόθεσή τους να υποστηρίξουν σθεναρά την ταυτότητά τους.
Δεν γνωρίζω αν ήταν αυτή η αντίδραση που οδήγησε την Ελληνική Πολιτεία να μεταφέρει το μήνυμα στον Τούρκο ΥΠΕΞ ότι δεν είναι εύκολο να εγγυηθεί την ασφάλειά του αν επισκεπτόταν την περιοχή, αλλά το αποτέλεσμα ήταν τελικά ο Τσαβούσογλου να μην προσεγγίσει την Ξάνθη, κάτι το οποίο είναι πρωτοφανές και σίγουρα αποτελεί μια τεράστια επιτυχία των Ελλήνων Πομάκων!
Είναι βέβαιο ότι αυτή η επιτυχία θα αναπτερώσει το ηθικό των συμπατριωτών μας, αφού η αυτοπεποίθησή τους θα ενισχυθεί με την πεποίθηση ότι οι πράκτορες του τουρκικού προξενείου δεν είναι παντοδύναμοι, πως δεν έχουν τίποτε να φοβούνται πια. Οι σύλλογοί τους θα ενισχυθούν και η ανάδειξη του πολιτισμού και της ελληνικής ιδιοπροσωπίας τους θα γίνεται πια χωρίς την τρομοκρατία και την κοινωνική απομόνωση που επιχειρούνταν σε βάρος τους. Αρκεί η Ελληνική Πολιτεία να σταθεί εφεξής ουσιαστικά και αποτελεσματικά δίπλα τους…
*Δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης «Θεσσαλονίκη Πόλη Ελληνική» info@thess-el-poli.gr
