Μια περιοχή που παρουσιάζει σημάδια παραμέλησης και παρακμής οδηγείται σταδιακά σε ολοένα περισσότερες και βαρύτερες εγκληματικές συμπεριφορές
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
«Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ως πρωθυπουργός, είναι μία από τα ίδια. Τον λογαριασμό της εγκληματικότητας τον στέλνει στα θύματα και όχι στους θύτες». 4/6/2021. Από συζήτηση με επιχειρηματία, ο οποίος είδε για πολλοστή φορά το εξωτερικό μέρος της επιχείρησής του βαμμένο με σπρέι
Η Αθήνα μοιάζει με όλες τις πόλεις της χώρας. Έχει γίνει ένας ιστορικός τόπος που δείχνει όμορφος μόνο στα εξιδανικευμένα ιστορικά βιβλία, στα βίντεο που προωθούν τον τουρισμό, και στους κατοίκους ασιατικών και αφρικανικών πόλεων, που ζούσαν σε παραπήγματα και η σύγκριση με τις δωρεάν δομές που τους παρέχονται φαντάζει παραμυθένια. Σε έναν γηγενή κάτοικο η Αθήνα φαίνεται ακριβώς όπως δείχνει: άσχημη, γερασμένη, θνήσκουσα, με ιστορία, αλλά δίχως μνήμη.
Η ασχήμια σε χτυπάει στο μάτι αλλά και στα ρουθούνια αμέσως μόλις εξέρχεσαι της οικίας σου. Τα γκράφιτι, τα λερά πεζοδρόμια και η οσμή σαπισμένων σκουπιδιών, κοπράνων και ούρων συνοδεύονται από τη θέα των οικογενειών με τις γυναίκες που φορούν νικάμπ και μπούρκες και των ανδρών με τις λαστιχένιες παντόφλες που καθοδηγούν τις γυναίκες και το τσούρμο με τα παιδιά σαν βοσκοί που σαλαγούν το κοπάδι. Εξισλαμισμένη φαβέλα που περνιέται για ευρωπαϊκή, κομψή πρωτεύουσα είναι η πόλη του Περικλή, του Σωκράτη, του Μιλτιάδη.
Η εγκληματικότητα προσθέτει στο όλο σκηνικό την εσάνς του αίματος, που είναι απαραίτητη σε κάθε εφιαλτική δυστοπία. Το εξισλαμισμένο χαλιφάτο ξεπεσμένων και ετερόφωτων εξουσιαστικών οικογενειών παραπέμπει και σε λατινοαμερικάνικη μπανανία, με το ξεκαθάρισμα λογαριασμών των καρτέλ.
Οι πολιτικοί που κυβερνούν, εδώ και χρόνια, δεν κάνουν για τίποτε∙ ούτε για τα εύκολα ούτε για τα δύσκολα. Δεσμεύονται ότι θα τα βάλουν με την πάνοπλη και ζάπλουτη μαφία, όταν δεν έχουν τη βούληση να βάλουν στη θέση τους όχι περισσότερους από 100 νεαρούς (συνήθως πλουσίων προαστίων) που επιμολύνουν με την ασχήμια της δικής τους ανατροφής το αστικό τοπίο. Το γκράφιτι στο οποίο επιδίδονται δεν έχει αφήσει τοίχο για τοίχο καθαρό στις πόλεις – κι από κει ξεκινά μια παραβατική διαδρομή που καταλήγει στο έγκλημα και τέλος στο νεκροταφείο. Πρώτα πεθαίνουν τα άτομα και στο τέλος σήπεται και θάπτεται στην ανυπαρξία το σύνολο της κοινωνίας.
Η θεωρία των σπασμένων παραθύρων, που βοήθησε πολλές δυτικές πόλεις (με πρώτη τη Νέα Υόρκη) να ξεφύγουν από τον θανάσιμο εναγκαλισμό με την εγκληματικότητα, συνδέει την οπτική απορρύθμιση μιας περιοχής με την παράδοσή της στη διάθεση των εγκληματικών οργανώσεων. Σε άρθρο του Ιωάννη Κοκκινογέννη στη διαδικτυακή νομική εφημερίδα curia.gr διαβάζουμε ότι η θεωρία των σπασμένων παραθύρων είναι «θεωρία που συσχετίζει την αισθητική υποβάθμιση μιας αστικής περιοχής με την αύξηση της εγκληματικότητας η οποία παρουσιάστηκε το 1982 και τέθηκε σε εφαρμογή στη Νέα Υόρκη μετά την εκλογή του R. Guliani ως δημάρχου το 1993.
Ιδρυτές της θεωρίας είναι οι Wilson και Kelling, οι οποίοι στηρίχτηκαν στα αποτελέσματα ενός πειράματος που πραγματοποιήθηκε το 1969 από τον καθηγητή Zimbardo. Σε αυτό το πείραμα, ο καθηγητής τοποθέτησε ένα αυτοκίνητο χωρίς πινακίδες σε δυο διαμετρικά αντίθετες γεωγραφικά και κοινωνικά περιοχές, στο υποβαθμισμένο Μπρονξ και σε μία εύπορη συνοικία του Πάλο Αλτο.
Στο Μπρονξ χρειάστηκαν δέκα λεπτά για να αρχίσουν οι βανδαλισμοί και εντός 24ώρου να αφαιρεθούν όλα του τα εξαρτήματα. Από την άλλη, στο Πάλο Αλτο, επειδή το αυτοκίνητο παρέμενε ακέραιο, ο καθηγητής έσπασε τα τζάμια του και εντός 24ώρου το αυτοκίνητο υπέστη τις ανάλογες ζημιές. Αποφάνθηκαν πως οι βανδαλισμοί μπορούν να συμβούν παντού, από τη στιγμή που η αρχή της αμοιβαιότητας των σχέσεων μεταξύ των κατοίκων και της υποχρέωσής τους στην τάξη υποβαθμίζονται από πράξεις που δείχνουν να σημαίνουν ότι “κανείς δεν νοιάζεται”. Οι ιδρυτές της θεωρίας υποστήριξαν ότι μια περιοχή που παρουσιάζει σημάδια παραμέλησης και παρακμής οδηγείται σταδιακά σε ολοένα περισσότερες και βαρύτερες εγκληματικές συμπεριφορές που, αν δεν καταπολεμηθούν εν τη γενέσει τους και αφεθούν να συνεχίσουν το έργο τους, είναι βέβαιο ότι θα καταλήξουν σε αποκλίνουσες συμπεριφορές, εγκληματικές πράξεις, αποδιάρθρωση του κοινωνικού ιστού και αύξηση της ανασφάλειας των πολιτών».
Αν θέλετε να διαπιστώσετε την ορθότητα αυτής της θεωρίας, δεν έχετε παρά να βγείτε από την πόρτα του σπιτιού σας…
