Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν μπορούν να αποστασιοποιηθούν από τις ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις που επιβάλλει το αμερικανικό δόγμα της «θεωρίας του χάους» των Ramsfeld/Gebronsky, βάσει του οποίου οι χώρες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες.
Από τον Αλκιβιάδη Κ. Κεφάλα*
Στην πρώτη ανήκουν οι τεχνολογικά προηγμένες και στη δεύτερη όλες οι «υπόλοιπες», που πρέπει να αποδυναμώνονται μέσω μιας κατάστασης «διαρκούς πολέμου», ώστε η πρώτη κατηγορία να λεηλατεί απρόσκοπτα τις πρώτες ύλες της δεύτερης («Τhe Pentagon’s New Map: War and Peace in the Twenty-first Century», Thomas P. M. Barnett, Paw Prints, 2004). Όμως ανάχωμα στη νέα αμερικανική πολιτική αποτέλεσε η οικονομική άνοδος της Κίνας, η οποία απειλεί πλέον ευθέως την κυριαρχία της πρώτης και συνεπώς είναι αναπόφευκτη η διατάραξη των γεωπολιτικών ισορροπιών.
Ωστόσο, οι Ramsfeld/Gebronsky απέτυχαν να διαγνώσουν ότι το καπιταλιστικό σύστημα και η παγκοσμιοποίηση αποτελούν το «ελιξίριο» που ανέστησε και τρέφει τον κίτρινο δράκο, καθώς η μεταφορά εργοστασίων και τεχνογνωσίας στην Κίνα έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο της αμερικανικής οικονομίας. Η αμερικανική οικονομική ανάπτυξη, βασισμένη στην προτεσταντική ηθική της θεοποίησης του κέρδους, απέτυχε να αντιληφθεί τη συνεισφορά της «κίτρινης ηθικής» στην παραγωγική διαδικασία, όπου οι εργαζόμενοι αποτελούν μέρος μιας συλλογικής παραγωγικής αλυσίδας χωρίς προσωπικές ανάγκες και υπαρξιακές σκέψεις.
Η μαζική εισβολή Κινέζων φοιτητών στα αμερικανικά πανεπιστήμια τη δεκαετία του 1990 περιέγραψε συνοπτικά την «κίτρινη συμπεριφορά» με τη φράση «δεν τρώνε, δεν πίνουν, δεν κοιμούνται, μόνο εργάζονται». Η αμερικανική πολιτική προς την Κίνα υπήρξε αφελής, όπως το ίδιο αφελής και δογματική υπήρξε και προς τη Ρωσία, επειδή κατόρθωσε να τη συνασπίσει με τον ιστορικό εχθρό της. Στο ίδιο μήκος κύματος οι αμερικανικές δεξαμενές σκέψης αδυνατούν να αντιληφθούν ότι ο τουρκικός αναθεωρητισμός είναι το αποτέλεσμα του δόγματος Ramsfeld/Gebronsky. Πράγματι, επειδή η επαναχάραξη των συνόρων της Μέσης Ανατολής αποτέλεσε την πολιτική του Πενταγώνου από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 (http://armedforcesjournal.com/blood-borders/), η θεωρία του χάους ανάγκασε τον Ερντογάν να μετατρέψει τη χώρα του σε παγκόσμιο αντιαμερικανικό ισλαμικό πόλο ώστε να εξουδετερώσει το αμερικανικό δόγμα. Η Τουρκία έχει τη δυναμική να ελέγξει πολιτιστικά και οικονομικά την Κεντρική Ασία.
Επίσης, με όχημα το Ισλάμ έχει κάνει αισθητή την παρουσία της στην Αφρική, μη διστάζουσα να έλθει σε ευθεία αντιπαράθεση με τη Γαλλία, ενώ κατανοεί ότι είναι αντιφατικό να «μοιραστεί» τον τεράστιο ισλαμικό γεωγραφικό χώρο με την Αμερική και τη Δύση. Εντός των γεωπολιτικών σχεδιασμών της Τουρκίας τοποθετείται και η τριμερής «εγκάρδια συνεννόηση» με την Κίνα και το Πακιστάν. Η στρατηγική συμμαχία με το Ισλάμ και την Κίνα μπορεί να εξασφαλίσει στην Τουρκία τη θέση της περιφερειακής δύναμης ώστε να ακυρώσει πιθανές σκέψεις διαμελισμού της.
Παράλληλα, η αμερικανική πολιτική σκέψη, εφόσον εξακολουθεί να παραμένει πιστή στο δόγμα Ramsfeld/Gebronsky, σύντομα θα κατανοήσει ότι η στρατηγική αποδυνάμωση της Τουρκίας είναι ο μονόδρομος για την επιτυχή εφαρμογή της πολιτικής της. Ιστορικά, η Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία διέλυσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία με σκοπό να μοιραστούν τα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου.
Η συμφωνία διαμελισμού το 1916, γνωστή και ως Συμφωνία Σάικς-Πικό-Σαζόνωφ: 1) Μεταβίβαζε τις οθωμανικές επαρχίες Ερζερούμ, Τραπεζούντας, Βαν και Μπιτλίς στη Ρωσία. 2) Η Γαλλία αποκτούσε τον Λίβανο, την παραλιακή Συρία, τα Αδανα, την Κιλικία και τη Μοσούλη. 3) Η Βρετανία τη Βαγδάτη και τη Μεσοποταμία, καθώς και τα μεσογειακά λιμάνια Χάιφα και Ακρα. Μέσα σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο η εύρεση νέων ενεργειακών κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο δεν αποκλείει την άμεση εφαρμογή του δόγματος Ramsfeld/Gebronsky για την Τουρκία με σκοπό η Αμερική να μην αποκλειστεί εκ νέου από τη συμφωνία νομής των ενεργειακών κοιτασμάτων. Βεβαίως, η πολιτική κατάσταση σήμερα είναι συνθετότερη σε σχέση με το παρελθόν.
Σήμερα διεκδικούν ενεργειακό μερίδιο στη Μέση Ανατολή η Γερμανία και η Ιταλία και συνεπώς επιδιώκουν να ενισχύσουν τη στρατηγική τους συμμαχία με την Τουρκία. Στο παρελθόν η καταστροφή του Ελληνισμού και η μικρασιατική εκστρατεία σχεδιάστηκαν από τη Βρετανία και τη Γαλλία με σκοπό τη λεηλασία των πετρελαίων της Μέσης Ανατολής. Σήμερα μία αντίστοιχη μεθόδευση διαμελισμού της Τουρκίας και μία αντίστοιχη συμφωνία Σάικς-Πικό-Σαζόνωφ ίσως επιχειρηθεί από τους κύκλους του αμερικανικού Πενταγώνου. Οπως, όμως, έχει ήδη αρχίσει να αποδεικνύει το προσφυγικό πρόβλημα, ο επανασχεδιασμός του χάρτη της Μέσης Ανατολής είναι επικίνδυνος για τον Ελληνισμό.
Ο αμερικανικός παράγοντας και οι συνοδοιπόροι του (Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία) δεν θα διστάσουν να τοποθετήσουν ακόμη μια φορά το «ελληνικό κερασάκι πάνω στην τούρτα της αποκάλυψης».
*Διδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Manchester, UK, δ/ντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
