Πολιτική αμέριστης διπλωματικής και οικονομικής στήριξης στα Σκόπια (συνεχίζει να) εφαρμόζει η ελληνική κυβέρνηση, σε πλήρη αντίθεση με τους δημόσιους τακτικισμούς του Μεγάρου Μαξίμου και του προέδρου της Βουλής για την προσωρινή αναβολή κύρωσης των μνημονίων συνεργασίας με τη γειτονική χώρα.
- Από τον ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΤΑΡΚΑ*
Στο πλαίσιο αυτό, το Ιδιαίτερο Γραφείο και το Διπλωματικό Γραφείο της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατ. Σακελλαροπούλου (στη βάση, ασφαλώς, των συνταγματικών προβλέψεων για την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής από την κυβέρνηση) συνεχίζουν τις διαδικασίες υποδοχής του ομολόγου της, Στ. Πενταρόφσκι, στην Αθήνα.
Η επίσκεψη του κ. Πενταρόφσκι προγραμματίζεται -το πιθανότερο- στα μέσα Οκτωβρίου. Οι συνομιλίες και το επίσημο δείπνο θα πραγματοποιηθούν στους ίδιους χώρους όπου οι Κων. Καραμανλής και Αν. Παπανδρέου (σύροντας και τον τότε πρωθυπουργό Κων. Μητσοτάκη) αποφάσιζαν στα Συμβούλια Αρχηγών του 1992-1993 ότι η χώρα δεν έπρεπε να παραχωρήσει το όνομα «Μακεδονία».
Πόσο μάλλον να αναγνωρίσει «μακεδονική εθνότητα», ανησυχώντας κυρίως για τους μελλοντικούς συσχετισμούς δυνάμεων στα Βαλκάνια, όπως τόνιζε ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας στους ξένους ηγέτες. Τρία χρόνια μετά την υπογραφή της ετεροβαρούς Συμφωνίας των Πρεσπών, οι συσχετισμοί δυνάμεων αρχίζουν κιόλας να αλλάζουν. Γιατί διαπιστώνεται η αντίφαση της υποστήριξης της Αθήνας προς τα Σκόπια με την ταυτόχρονη έκρηξη του εθνικισμού τους και τη σύσφιγξη των δεσμών της λεγόμενης «Βόρειας Μακεδονίας» με την Τουρκία.
Ο προσδιορισμός της επίσκεψης του -γενικώς μετριοπαθούς- κ. Πενταρόφσκι τον Οκτώβριο προτάθηκε από τη δική του πλευρά, με προφανή πάντως σκοπιμότητα να παρουσιάσει εικόνα σταθερότητας και διεθνούς απήχησης της χώρας του, επειδή το φθινόπωρο προβλέπεται ως κατεξοχήν κρίσιμο για τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ (προέρχονται από το ίδιο κόμμα). Ο κ. Ζάεφ, που από ταπεινός δήμαρχος της Στρώμνιτσας εξελίχθηκε στον πολιτικό που κατάφερε να ανατρέψει θεμελιώδεις αρχές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και να επηρεάζει τους διαδοχικούς πρωθυπουργούς Αλ. Τσίπρα και Κυρ. Μητσοτάκη, αγωνιά να ξεπεράσει τον σκόπελο των δημοτικών εκλογών του Οκτωβρίου.
Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία του συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών του κ. Ζάεφ και του αλβανικού DUI υπό τον Αλί Αχμέτι είναι εξαιρετικά εύθραυστη (61 έδρες σε σύνολο 120), ενώ αναμένεται αποδοκιμασία του στις δημοτικές εκλογές και το κυβερνητικό έργο έχει ήδη παραλύσει. Πρακτικά, η περίοδος σταθερότητας έληξε, καθώς ο κ. Ζάεφ ήλπιζε ότι η Ε.Ε. θα ενέκρινε τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης προς δρομολόγηση των ενταξιακών συνομιλιών στα τέλη του 2020 ή στο πρώτο εξάμηνο του 2021. Κάτι τέτοιο είναι απίθανο να επιτευχθεί ακόμα και μέχρι τα τέλη του 2022. Οι βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία θα οδηγήσουν σε ολιγόμηνη παράλυση των εσωτερικών διαδικασιών της Ε.Ε., ενώ οι προεδρικές εκλογές στη Βουλγαρία και (του χρόνου) τη Γαλλία θα υπενθυμίσουν την αντίθεση των περισσότερων υποψηφίων στην έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών.
Υπό αυτά τα ευρωπαϊκά δεδομένα, η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να αξιώσει τον σεβασμό των διατάξεων ακόμα και της κακής Συμφωνίας των Πρεσπών ως αντάλλαγμα όσων προσφέρει στον κ. Ζάεφ. Οι αρμόδιοι διπλωμάτες έχουν επισημάνει προς τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια περισσότερους από 10 τομείς είτε παραβίασης της συμφωνίας είτε σκόπιμης κωλυσιεργίας στην εφαρμογή της.
Μεταξύ αυτών, η μη αλλαγή του ονόματος «Μακεδονία» ή του επιθετικού προσδιορισμού «μακεδονικός» σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, η μη χρήση της νέας ονομασίας «Βόρεια Μακεδονία» σε κρατικές ιστοσελίδες, η διατήρηση πινακίδων, εμβλημάτων και εγγράφων με παλαιά ορολογία και η συνέχιση της έκδοσης «μακεδονικών» ταυτοτήτων και διαβατηρίων με ισχύ ως το 2030 (όπως προειδοποιούσε η «δημοκρατία» από τον Οκτώβριο του 2019).
Παρ’ όλα αυτά, ο Κυρ. Μητσοτάκης εμμένει στην -ουσιαστικά άνευ όρων- στήριξη στον κ. Ζάεφ, με έμφαση στο lobbying υπέρ των Σκοπίων στην Ε.Ε. και στην αναβάθμιση της οικονομικής και ενεργειακής συνεργασίας (ΕΛΠΕ, ΔΕΗ και Όμιλος Μυτιληναίου). Κατά τις πρόσφατες συνομιλίες των δύο πρωθυπουργών στην Αθήνα, o κ. Ζάεφ φέρεται ότι ζήτησε -ή ότι υπαινίχθηκε- μέχρι και την ανάγκη παρέμβασης του κ. Μητσοτάκη προς τον Γάλλο πρόεδρο Εμ. Μακρόν, εν όψει του κινδύνου αποσταθεροποίησης στα Σκόπια και τα Βαλκάνια.
Ο Ελληνας πρωθυπουργός, αν και δεν υποσχέθηκε τίποτα, δεν απέρριψε ευθέως την πρόταση του συνομιλητή του. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Ζάεφ «αντάμειψε» τον κ. Μητσοτάκη με το γνωστό tweet ότι «δίνω την ισχυρή μου υποστήριξη στην Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Μακεδονίας» και τη μη ανάκλησή του.
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
