Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη πως δεν έχει ιδεολόγημα για τη χώρα. Αποψη για τα πράγματα. Φιλοσοφία για την κατεύθυνση της πατρίδας. Μπορεί να συμφωνεί με τον μεταρρυθμιστικό οίστρο που την έχει καταλάβει, μπορεί να διαφωνεί, μπορεί το ένα, μπορεί το άλλο, αλλά η συγκρότηση στη σκέψη της είναι συγκρότηση.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Οι άνθρωποι έχουν στο μυαλό τους συγκεκριμένη ατζέντα. Ξέρουν τι θέλουν και για ποιους το θέλουν. Δεν αμφισβητείται αυτό. Στα δύο χρόνια της διακυβέρνησης της Ελλάδας από τη Ν.Δ. το Μαξίμου νομοθέτησε με περισσή άνεση κάθε μεταρρύθμιση η οποία στο παρελθόν αποτελούσε αιτία πολέμου με την κοινωνία, με τα συνδικάτα, με την αξιωματική αντιπολίτευση.
Εργασιακό, Ασφαλιστικό, Ανώτατη Παιδεία, Δημόσια Τάξη είναι τομείς πολιτικής που παράγουν διαχρονικώς ισχυρότατες πολιτικές κρίσεις στην πατρίδα μας. Οσοι υπουργοί αποπειράθηκαν στο παρελθόν να «σπάσουν» αβγά είδαν τα ομοιώματά τους να καίγονται στην πυρά σε δημόσια θέα στην πλατεία Συντάγματος. Οι υπουργοί της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι οι πρώτοι που επιχειρούν κάτι ανάλογο και οι κεφαλές τους είναι ακόμη στις θέσεις τους. Η τετραετής προσφορά του ΣΥΡΙΖΑ στη βίαιη ωρίμανση και συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας είναι τεράστια. Ωστόσο η κυβέρνηση της Ν.Δ. βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να εφαρμοστούν, δεν αρκεί απλώς η ψήφισή τους. Και η πανδημία, αντί να υποχωρεί, επιμένει και «μολύνει» την οικονομία! Η Ν.Δ. καλείται να κυβερνήσει «σε δρόμο ολισθηρό», σκοτεινό, στον οποίον παίζεται η ζωή του καθενός. To «reset» που ονειρεύεται ο πρωθυπουργός να υλοποιήσει είναι ευθέως συνδεδεμένο με το ευρύτερο πολιτικό κλίμα, το οποίο δεν είναι πλέον ακριβώς ίδιο με της προηγουμένης διετίας.
Σημάδια φθοράς
Η κυβέρνηση αρχίζει και εμφανίζει σιγά σιγά σημάδια φθοράς εισερχόμενη στον τρίτο χρόνο της. Σε καιρούς κανονικούς στο μέσον της τετραετίας κάτι τέτοιο θα θεωρούνταν έως και φυσιολογικό. Παρενέργεια του πολιτικού εμβολιασμού της Ν.Δ. από ορδές κεντροαριστερών αξιωματούχων. Αλλά οι μέρες δεν είναι κανονικές. «Μεταλλάσσονται».
Τι παρατηρούμε; Σταδιακή επιβάρυνση του πολιτικού κλίματος λόγω της αιφνίδιας παράτασης της πανδημίας εντός του θέρους. Δυσκολία στην εφαρμογή του σκληρού πυρήνα των φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων που έχουν ως στόχο τη μείωση του κράτους και τη συρρίκνωση των δημόσιων δαπανών.
Η κυβέρνηση προτίθεται να καταργήσει ή να συγχωνεύσει πανεπιστήμια και νοσοκομεία καθώς και να εξορθολογίσει το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, σε μια εποχή που οι αντιδράσεις από τη συρρίκνωση των καταστημάτων του τραπεζικού τομέα στην περιφέρεια είναι από ισχυρές έως θυελλώδεις. Και το χειρότερο: Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να πειράξει δομές και να μετακινήσει ανθρώπους τη στιγμή ακριβώς που το χαμηλό βαρομετρικό της πανδημίας καθίσταται εξαιρετικώς επικίνδυνο. Ερώτημα: Κάνεις την ώρα της μπόρας αλλαγές και μεταρρυθμίσεις; Ο πρωθυπουργός, ενθαρρυμένος από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της πολιτικής του, λέει «ναι, κάνω». Δεν διαθέτει μεν τον βολονταρισμό και τον ιεραποστολικό τρόπο σκέψης του πατρός του, ο οποίος είχε διαμορφωμένες απόψεις για το τι πρέπει να αλλάξει στη χώρα και δεν έκανε πίσω όποιο και ήταν το τίμημα, θέλει όμως να αφήσει το στίγμα του. Αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή». Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κ. Μητσοτάκης όμως είναι διπλό.
Μελέτη που δημοσίευσε ο «Eco-nomist», στην αρχή μάλιστα της υγειονομικής κρίσης, υποστηρίζει ότι όσες φορές στο παρελθόν μια πανδημία διήρκεσε από δύο χρόνια και πάνω εν τέλει λειτούργησε αποσταθεροποιητικά για τις κυβερνήσεις που τη διαχειρίστηκαν.
Μερικές εξ αυτών «έπεσαν» βροντωδώς. Τόσο η δική μας κυβέρνηση όσο και άλλες ευρωπαϊκές, οι οποίες διέρχονται από το μέσον του εκλογικού κύκλου, ευρίσκονται ακριβώς σε αυτό το σημείο καμπής. Η πανδημία πλησιάζει στα δύο χρόνια και τα πρώτα τραντάγματα είναι ισχυρά. Με πλέον χαρακτηριστικό την άρνηση τουλάχιστον του ενός τρίτου των δυτικών κοινωνιών να εμβολιαστεί αλλά και να πειθαρχήσει στους κανόνες που θέτουν τα κράτη για εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους. Δεν θα αργήσουν τα επεισόδια. Οι πολίτες ήδη αναζητούν προστασία σε κείμενα την ύπαρξη των οποίων υποτιμούσαν συστηματικά μέχρι πρότινος. Διαβάζουν με επιμέλεια τα δικαιώματά τους κατά το Σύνταγμα εκάστης χώρας και τα επικαλούνται με φανατισμό στον δημόσιο διάλογο. Η κρίση αυτή θα παροξυνθεί, καθώς φέρνει τον δυτικό άνθρωπο απέναντι σε υπαρξιακού τύπου ερωτήματα. Επί χρόνια παραπονείται για την παρακολούθηση των συνδιαλέξεών του, για την υποκλοπή των προσωπικών του δεδομένων από τις πιστωτικές κάρτες τραπεζών, για τη λογοκρισία που υφίσταται από το facebook και το twitter.
Τώρα του τίθεται και το ζήτημα αν είναι ελεύθερος να διαθέτει το σώμα του όπως το επιθυμεί. Η φιλελεύθερη δημοκρατία έπεσε στην παγίδα που η ίδια «έστησε» για τους άλλους. Δεν αντέχει το διαφορετικό! Εξαφανίζεται. Δεν τη βρίσκεις πουθενά. Η προσβολή του πυρήνα των ατομικών ελευθεριών σε συνδυασμό με την υστέρηση των δημοσίων εσόδων μάς οδηγεί μετά βεβαιότητος σε άλλη πολιτική ατμόσφαιρα στην πατρίδα μας το φθινόπωρο: Στην κυριαρχία σου και τα λάθη αποθεώνονται. Στην αμφισβήτηση και τα σωστά καταγγέλλονται. Πώς λοιπόν -διερωτώμαι- τη στιγμή που θα πέφτουν οι πρώτες ψιχάλες της μπόρας η κυβέρνηση θα κλείσει πανεπιστήμια; Πώς θα κλείσει νοσοκοκεία; Πώς θα καταργήσει επιδόματα; Θα γίνεται; Θα μπορεί; Ή μήπως χιλιάδες άνθρωποι χωρίς καμία καθοδήγηση από κανέναν θα βγουν στον δρόμο; Ηδη τα λουκέτα στα υποκαταστήματα της Τράπεζας Πειραιώς γίνονται δεκτά στις εσχατιές της Ελλάδας με ανάμεικτες αντιδράσεις.
Και επειδή τα λουκέτα αυτού του τύπου θα συνεχιστούν και το 2022, καθώς μετά την εξαγορά τους από άλλες ευρωπαϊκές οι ελληνικές τράπεζες θα αναγκαστούν να μειώσουν το δίκτυό τους στο εσωτερικό, η κατάσταση θα οξυνθεί έτι περαιτέρω. Γενιές Ελλήνων μεγάλωσαν με την άποψη ότι πρέπει το νοσοκομείο να είναι έξω από το σπίτι τους. Η τράπεζα το ίδιο. Τα ΕΛ.ΤΑ., που λειτουργούν ως ΚΕΠ ηλικιωμένων, το ίδιο. Το πανεπιστήμιο το ίδιο. Το κράτος γενικώς. Δεν θέλουν το κράτος μακριά τους. Πρόκειται για αντιλήψεις ριζωμένες.
Τώρα που το ιδεολόγημα λέει «κάνε τις δουλειές σου διαδικτυακώς από το σπίτι σου», «εργάσου με άλλο ωράριο από μακριά με τηλεργασία», τώρα που η θεωρία λέει πως η δημόσια δομή θα είναι άυλη, η επαφή καταργείται και οι θέσεις εργασίας συρρικώνονται, το σοκ για το γηρασμένο εκλογικό σώμα θα είναι ισχυρό, ισχυρότατο.
Συννεφιάζει στον ορίζοντα
Και δεν θα περάσει εύκολα ως τον χρόνο των εκλογών. Βλέποντας λοιπόν τον ορίζοντα να συνεχίζει να συννεφιάζει, δεν καταλαβαίνω γιατί αποκλείονται σήμερα με τόση κατηγορηματικότητα οι εκλογές. Εάν ο πρωθυπουργός περάσει τον κάβο του Οκτωβρίου, είμαι σχεδόν βέβαιος πως θα εγκλωβιστεί στην εξάντληση της τετραετίας ως την τελευταία της μέρα. Εάν οι εκλογές μοιάζουν βουνό σήμερα, το Σεπτέμβριο του 2022 θα μοιάζουν τρεις φορές βουνό. Και δεν θα γίνουν. Στη δική μου αντίληψη των πραγμάτων και της σταδιακής επιδείνωσης της ατμόσφαιρας δεδομένης, οι κάλπες εξακολουθούν να παραμένουν στο τραπέζι.