Σήμερα είναι η εθνική εορτή της φίλης και συμμάχου Γαλλίας. Και το καλύτερο δώρο στους φίλους είναι η αλήθεια
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
Aς υπενθυμίσουμε στους φίλους και σύμμαχους κάτι που έχει γραφτεί ξανά στη στήλη (Σεπτέμβριος 2017) για τον συμπατριώτη τους τον αββά (καθολικός παπάς) Μισέλ Φουρμόν (1690-1746), ο οποίος ήταν και μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιγραφών και Καλών Τεχνών, και ήρθε στην Ελλάδα με εντολή και έξοδα του βασιλιά Λουδοβίκου 15ου για να αρπάξει όσα έγγραφα και αρχαιότητες μπορούσε. Ό,τι δεν μπορούσε να κλέψει για λογαριασμό της Γαλλίας τα κατέστρεφε, με ιδιαίτερη επιμέλεια και συστηματικότητα. Γράφει σε επιστολή του απευθυνόμενη σε κάποιον Φρερέ στις 10/4/1730: «Από τη μεγάλη αυτή πολιτεία (τη Σπάρτη) δεν απόμεινε λίθος επί λίθου. Εδώ και έναν μήνα συνεργεία από 30 και μερικές φορές 40 ή 60 εργάτες γκρεμίζουν, καταστρέφουν, εξολοθρεύουν τη Σπάρτη. Ο βρόντος από το γκρέμισμα των τειχών, το κατρακύλισμα των λίθων έως τις όχθες του Ευρώτα, ακούγεται όχι μονάχα στη Λακωνία αλλά και σε ολόκληρο τον Μοριά και παραπέρα ακόμη. Τούρκοι, Εβραίοι, Ελληνες έρχονται να δουν από 50 λεύγες μακριά.
Αλλά το μόνο που αντικρίζουν είναι χιλιάδες ενεπίγραφα μάρμαρα. Μια μέρα ο ανιψιός μου, που επιστατούσε στις εργασίες, βρήκε μια ντουζίνα μάρμαρα, τα καλύτερα του κόσμου, γεμάτα επιγραφές. Έστειλε αμέσως να με πληροφορήσει, φροντίζοντας στον δρόμο να το διαλαλήσει σε όλη την περιοχή. Σε λίγο έφτασε στη Σπάρτη όλος ο Μυστράς. Αυτή τη στιγμή μόνον τέσσερις πύργοι απομένουν όρθιοι. Για να είμαι ειλικρινής, απορώ κι εγώ με αυτή την εκστρατεία. Από όσα έχω διαβάσει, κανείς δεν σκέφτηκε ως τώρα να ξεθεμελιώσει πολιτείες ολόκληρες. […] Δεν θέλω να αφήσω λίθο επί λίθου.
Δεν ξέρω, κύριε και αγαπητέ φίλε, αν υπάρχει στον κόσμο πράγμα ικανό να δοξάσει μια αποστολή περισσότερο από το να σκορπίσεις στους ανέμους τη στάχτη του Αγησιλάου, από το να ανακαλύψεις τα ονόματα των εφόρων, των γυμνασιαρχών, αγορανόμων, φιλοσόφων, γιατρών, ποιητών, ρητόρων, διάσημων γυναικών, ψηφίσματα της Γερουσίας, τους νόμους του Λυκούργου. Οι Αμύκλες είναι πολύ κοντά για να τις παραμελήσω. Έστειλα εργάτες και γκρέμισαν τα λείψανα του περίφημου ναού του Απόλλωνα».
Ελλάς – Γαλλία συμμαχία. Είμαστε σίγουροι γι’ αυτό;