Μέχρι πριν από λίγα χρόνια το αόρατο ψηφιακό νόμισμα που ακούει στο όνομα bitcoin, για τον απλό πολίτη ηχούσε σαν κάτι παράξενο που κυκλοφορεί στο Ιντερνετ.
Αρχικώς, όταν έκλεισε διά νόμου ο «Δρόμος του Μεταξιού», το άκρως δημοφιλές ιστολόγιο για online παράνομη διακίνηση ναρκωτικών που χρησιμοποιούσε το bitcoin ως μέσο συναλλαγής, οι πολιτικοί ταγοί αναγκάστηκαν να το προσέξουν.
Προέκυψε πως οι κοινοί εγκληματίες πραγματικά προτιμούν το bitcoin, που μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο Ιντερνετ σε συνθήκες πλήρους ανωνυμίας και ατιμωρησίας. Αυτή η στροφή σε ένα εικονικό νόμισμα σηματοδότησε μια τεράστια και επικίνδυνη αλλαγή στη συμπεριφορά των κάθε είδους παραβατών που επί δεκαετίες προτιμούσαν τον χρυσό και τα μετρητά, για τις συναλλαγές τους.
Βεβαίως, ο (νεο)Σουλτάνος της Τουρκίας είναι διάσημος για τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές που ακολουθεί. Η ανορθόδοξη προσέγγιση του Ερντογάν στην οικονομία έχει καυτηριαστεί ιδιαίτερα από τους Financial Times. Ωστόσο οι φήμες που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτες στην Κωνσταντινούπολη λένε πως μια σκιώδη ομάδα τραπεζιτών και επιχειρηματιών υλοποιεί τις υπόγειες σχέσεις πολιτικής εξουσίας του Ερντογάν με παράνομες δραστηριότητες. Μία φωτογραφία αποκάλυψε τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον διευθύνοντα σύμβουλο της πλατφόρμας συναλλαγών κρυπτονομισμάτων Thodex, που εξαφανίστηκε τον περασμένο Απρίλιο, ίσως στην Αλβανία, μαζί με 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Η φωτογραφία είχε ημερομηνία 26 Δεκεμβρίου 2019 κι είχε ληφθεί στο υπουργικό γραφείο.
Παρόμοια φωτογραφία έδειχνε τον εθνικιστή υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού στο δικό του γραφείο να συναγελάζεται με τον ίδιο επιχειρηματία-φυγάδα, τον Φαρούκ Οζέρ. Απλά τα δύο περιστατικά περιγράφουν την πραγματική εικόνα της αγοράς. ήδη από το 2017 λειτουργούν αρκετές εταιρείες που διαθέτουν bitcoin, Ethereum κ.ά., χωρίς καμία ρύθμιση ή εποπτεία. Οπωσδήποτε η πλέον προβεβλημένη υπόθεση σε διεθνές επίπεδο αφορά στην τουρκική κρατική τράπεζα Halkbank, η οποία παρέκαμπτε το εμπάργκο του Ιράν αγοράζοντας πετρέλαιο με πληρωμή σε χρυσό. Αλλάζουν την ιστορία του Βυζαντίου με το τζαμί Αγιά Σοφιά, τη γεωγραφία με το νέο Βόσπορο, οικοδομούν μια άλλη χώρα με τη σύγχρονη αναβίωση των οθωμανών και για αυτό χρησιμοποιούν δραστηριότητες όπως κρυπτονομίσματα, νέα τζάκια επιχειρηματιών που είναι «αληθινοί μουσουλμάνοι», κρατικές δραστηριότητες που αφορούν πολεμική βιομηχανία, μεγάλα κατασκευαστικά έργα κα.
Ένα ακόμη παράδειγμα της ανορθόδοξης προσέγγισης του Ερντογάν στην οικονομία είναι ο έμμεσος δανεισμός κεφαλαίων σε «μικρά» νομίσματα μέσω συμφωνιών ανταλλαγής του τουρκικού νομίσματος, κυρίως με χώρες που έχει έλλειμμα η Τουρκία στο εμπορικό ισοζύγιο. Η συμφωνία με την κεντρική τράπεζα της Νότιας Κορέας, για ανταλλαγή νομισμάτων των δύο χωρών συνολικής αξίας 2 δισ. δολαρίων είναι η τρίτη που πέτυχε η κεντρική τράπεζα Τουρκίας, μετά τις αντίστοιχες με το Κατάρ και την Κίνα. Οι συμφωνίες αυτές προπαγανδίζουν το αφήγημα της ισχυρής Τουρκίας που απεξαρτοποιείται από το δολάριο και το ευρώ και συναλλάσσεται με λίρα. Δεύτερον, διευκολύνει κυβερνητικούς παράγοντες να εξυπηρετούν φίλιες επιχειρήσεις που εισάγουν ή εξάγουν στο πλαίσιο των συμφωνιών αυτών.
Όπως όλες οι επαναστατικές τεχνολογίες, έτσι και τα κρυπτονομίσματα «εξημερώνονται» ραγδαία καθώς οι ρυθμιστικές αρχές καθιστούν τους κανόνες πιο αυστηρούς. Η Τράπεζα της Ελλάδος, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2014, όταν εκδηλώθηκαν τα πρώτα συμπτώματα κερδοσκοπικής “μόδας” για το bitcoin στη χώρα μας, εξέδωσε τη σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών προειδοποιώντας για τους κινδύνους… Σήμερα οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να λανσάρουν τα δικά τους, κεντρικά, ψηφιακά νομίσματα. Ενώ το Ελ Σαλβαδόρ εγκατέλειψε τη δολαριοποίηση της οικονομίας του με το bitcoin ως νόμιμο νόμισμα, παρασύροντας και άλλες μικρές οικονομίες να το μιμηθούν.
Η αγορά των κρυπτονομισμάτων ήδη ξεπέρασε τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, με το bitcoin να αντιπροσωπεύει το 43,6% αυτού του συνόλου. Το bitcoin καταρρίπτει συνεχή ρεκόρ, φτάνοντας τα 68.000 δολάρια την περασμένη Τρίτη. Το Ethereum, το δεύτερο με βάση την κεφαλαιοποίηση της αγοράς μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα, σπάει επίσης νέα υψηλά. Οι διάσημες δημοσιογραφικές ομάδες έρευνας των ισχυρών μέσων ενημέρωσης ιχνηλατούν εδώ και χρόνια τους μυστηριώδεις τύπους που επινόησαν το 2009 το λογισμικό από το οποίο προήλθε το bitcoin. Αντίθετα από τα συμβατικά νομίσματα όπως το ευρώ ή το δολάριο, το bitcoin δεν εκδίδεται από καμία κεντρική τράπεζα.
To bitcoin, τον Σεπτέμβριο του 2015, χαρακτηρίστηκε επίσημα εμπόρευμα, όπως το αργό πετρέλαιο ή το σιτάρι, σύμφωνα με την αμερικανική Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Προθεσμιακών Συμβολαίων. Η CFTC ανακοίνωσε ότι κινήθηκε νομικά κατά της διαπραγμάτευσης του Bitcoin και ότι παράλληλα προχώρησε σε διακανονισμό της υπόθεσης αυτής για τη διευκόλυνση διαπραγμάτευσης συμβολαίων δικαιωμάτων προαίρεσης στην πλατφόρμα του. «Με την εντολή αυτή, η CTFC για πρώτη φορά κρίνει ότι το bitcoin και άλλα εικονικά νομίσματα ορίζονται ορθώς ως εμπορεύματα», σύμφωνα με ανακοίνωση της επιτροπής.
Αντίθετα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι τα ψηφιακά νομίσματα δεν είναι εμπορεύματα και πρέπει να έχουν το ίδιο καθεστώς με τα συμβατικά. Το εικονικό χρήμα πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως και το πραγματικό, σύμφωνα με απόφαση την οποία εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον Οκτώβριο του 2015. Όπως διευκρίνισε, το bitcoin και άλλα εικονικά νομίσματα δεν θα φορολογούνται ως εμπορεύματα αλλά με το ίδιο καθεστώς των συμβατικών νομισμάτων. Ήδη από τον Αύγουστο του 2013, η Γερμανία έγινε η πρώτη χώρα που αναγνώρισε επισήμως το bitcoin ως νόμισμα.
