Με το ξέσπασμα της πανδημίας και την ταυτόχρονη κρίση στον τομέα της ενέργειας, το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας εξετράπη του χρονοδιαγράμματός του, με τις πολυεθνικές που εμπλέκονται στην εκμετάλλευση των θαλασσοτεμαχίων της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναβάλλουν τις προγραμματισμένες δραστηριότητές τους.
- Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Αυτή τη συγκυρία και την απουσία των ενεργειακών γιγάντων εκμεταλλεύτηκε η Τουρκία και ανέπτυξε πειρατικές παράνομες δραστηριότητες, με τα ερευνητικά της πλοία και τα πλωτά της γεωτρύπανα να αλωνίζουν επί μήνες την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Οι ενέργειες αυτές σταμάτησαν έπειτα από παρέμβαση της Γερμανίας και της Ε.Ε. και προς το παρόν τα πλοία αυτά παραμένουν στα λιμάνια της νότιας Τουρκίας, της Κιλικίας και της Παμφυλίας.
Ρόλο στην εξέλιξη αυτή έπαιξε και η κοινή πολιτική της Λευκωσίας και της Αθήνας, για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για τις παράνομες πειρατικές της ενέργειες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και την -με βάση το Διεθνές Δίκαιο- υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας.
Είναι πιθανόν να έγιναν και κάποιες «διευθετήσεις» στο θέμα των δράσεων της Τουρκίας και της Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο και να διασυνδέθηκε η απόσυρση των τουρκικών ερευνητικών και γεωτρητικών σκαφών με την ακύρωση του ελληνικού ενεργειακού προγράμματος στην «επίδικη» περιοχή, ακύρωση που ανακοινώθηκε διά στόματος πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας.
Ενώ, λοιπόν, παρατηρείται μια σχετική «νηνεμία» στα νερά της ανατολικής Μεσογείου, αποχαιρετώντας το 2021 και υποδεχόμενοι το 2022, οι ενεργειακοί γίγαντες επιστρέφουν στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την Τουρκία, προς το παρόν, να μην αντιδρά στο «πεδίο». Την αρχή έκανε η κοινοπραξία ExxonMobil / Qatar Energy, με «διπλό χτύπημα», ενώ αναμένεται το επόμενο διάστημα και η παρουσία της κοινοπραξίας Eni – TotalEnergies στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μιλάμε για «διπλό χτύπημα» από την κοινοπραξία ExxonMobil / Qatar Energy, γιατί, εκτός από την έναρξη της επιβεβαιωτικής γεώτρησης στο Τεμάχιο 10, η κοινοπραξία υπέγραψε με την Κυπριακή Δημοκρατία συμφωνία για παραχώρηση και του Τεμαχίου 5, μέρος του οποίου διεκδικεί παρανόμως και παραλόγως η Τουρκία.
Επειδή ακούγονται και γράφονται διάφορα στην Τουρκία και στην Κύπρο για την παρουσία της κρατικής εταιρίας του Κατάρ στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως για παράδειγμα ότι το Κατάρ αποτελεί «δούρειο ίππο» της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ ή ότι η Τουρκία «πούλησε στο Κατάρ τα δικαιώματά της στην κυπριακή ΟΑΖ αντί 20 δισ. δολαρίων», να τονίσουμε τα παρακάτω:
Πρώτον, πάγια πολιτική της Τουρκίας, μετά την τουρκανταρσία των Χριστουγέννων του 1963, ήταν και παραμένει, εντεινόμενη το τελευταίο διάστημα, η απονομιμοποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για τον λόγο αυτόν διαλαλεί όπου σταθεί και όπου βρεθεί η Τουρκία διά των εκπροσώπων της ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι θανούσα».
Δεύτερον, η Τουρκία έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους, διά στόματος Ερντογάν, Τσαβούσογλου, Ακάρ και Ντονμέζ (υπουργός Ενέργειας), ότι δεν θα επιτρέψει να υλοποιηθεί κανένα ενεργειακό πρόγραμμα στην ανατολική Μεσόγειο και ότι θα υπερασπιστεί με κάθε τρόπο και μέσον τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τα δικαιώματα του ψευδοκράτους στην περιοχή.
Τρίτον, η Τουρκία οριοθέτησε μονομερώς ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο, αρπάζοντας την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και την -με βάση το Διεθνές Δίκαιο- υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας.
Με δεδομένο ότι ισχύουν τα τρία ανωτέρω, το Κατάρ, διά της κρατικής εταιρίας πετρελαίου, υπέγραψε με την Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία η Τουρκία θεωρεί «θανούσα», δύο συμβόλαια για τα Τεμάχια 10 και 5, στα οποία η Τουρκία διεκδικεί κυριαρχικά δικαιώματα για τον εαυτό της και για τα Κατεχόμενα.
Τι σημαίνει αυτό πολιτικά;
Οτι το Κατάρ, ο στενότερος σύμμαχος της Τουρκίας, υπογράφοντας αυτές τις δύο συμφωνίες με την Κυπριακή Δημοκρατία και στέλνοντας το γεωτρύπανο στο Τεμάχιο 10, πλήττει στην καρδιά την τουρκική πολιτική, όπως την περιγράψαμε παραπάνω.
Αυτό πρέπει να κρατήσουμε και να μη δίνουμε ευήκοον ους σε διάφορα επιχειρήματα, που στην ουσία είναι ο «φερετζές» για να καλυφθεί η ήττα του Ερντογάν και της Τουρκίας, και μάλιστα μια ήττα που προέρχεται από τον στενότερο σύμμαχο αλλά και από μια υπερδύναμη.
Τέλος, να τονίσουμε ότι οι ΗΠΑ, τις ημέρες που άρχισε η επιβεβαιωτική γεώτρηση στο Τεμάχιο 10, για την κοινοπραξία ExxonMobil / Qatar Energy, έστειλαν ισχυρές ναυτικές μονάδες στην περιοχή, με το αντιτορπιλικό κλάσης Arleigh Burke του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού USS Cole, μάλιστα, να επισκέπτεται τη Λεμεσό! Μέχρι στιγμής έτσι έχουν τα πράγματα όσον αφορά την κοινοπραξία ExxonMobil / Qatar Energy και τη στάση που τηρούν οι ΗΠΑ και το Κατάρ, ενώ περιμένουμε να δούμε τις ενέργειες της κοινοπραξίας Eni – TotalEnergies το επόμενο διάστημα.
Απλώς να υπενθυμίσουμε ότι με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, στις αρχές του 2022 η κοινοπραξία των Eni – TotalEnergies αναμένεται να κάνει γεώτρηση στο Τεμάχιο 6, όπου το 2018 είχε ανακαλύψει το κοίτασμα «Καλυψώ». Οι εκτιμήσεις των Ιταλών και των Γάλλων μιλούν για δυνητικά αποθέματα της τάξεως των 4 έως 6 τρισ. κυβικών ποδιών.
Ας ευχηθούμε το 2022 να είναι έτος θετικών εξελίξεων στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες ίσως ανοίξουν τον δρόμο για ανάλογες εξελίξεις και στην υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας.
Καλή Χρονιά Ελληνες της Κύπρου, της Ελλάδας και της Οικουμένης.
