Η εφημερίδα μας παρακολουθεί από πολύ κοντά τις εξελίξεις στην Κύπρο και γι’ αυτό στο χθεσινό φύλλο της προέβλεψε αυτό που θα συμβεί: Την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος σχεδιάζει να κατέλθει υποψήφιος Πρόεδρος στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2023.
- Από τον
Μανώλη Κοττάκη
Χθες, πράγματι, ο κύριος Χριστοδουλίδης παραιτήθηκε και τη θέση του θα καταλάβει -εκτός απροόπτου- ο πολλάκις χρηματίσας υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Ιωάννης Κασουλίδης, ο οποίος, μάλιστα, ύστερα από πείρα δεκαετιών στο τιμόνι του ΥΠΕΞ αλλά και ως παλαιό στέλεχος του Δημοκρατικού Συναγερμού (διεκδίκησε και την Προεδρία της Δημοκρατίας) έχει κατασταλαγμένη άποψη για τη λύση του Κυπριακού στο πλαίσιο της διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Η πρότασή του προβλέπει, μεταξύ άλλων, και την εναλλαγή Ελληνοκύπριου και Τουρκοκύπριου στην Προεδρία στη διάρκεια μιας πενταετούς θητείας, εις τρόπον ώστε Ελληνοκύπριος να αναλαμβάνει και Ελληνοκύπριος να παραδίδει την εξουσία. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, στο προσεχές μέλλον και μέχρι τις εκλογές να υπάρξει μετά την αποχώρηση Χριστοδουλίδη εκ νέου κινητικότητα στο Κυπριακό.
Συσπείρωση
Η υποψηφιότητα Χριστοδουλίδη, κόντρα στην επίσημη υποψηφιότητα του Δημοκρατικού Συναγερμού, ο οποίος στον σκληρό του πυρήνα συσπειρώνεται γύρω από τον νυν Πρόεδρό του Αβέρωφ Νεοφύτου, συνιστά τεκτονικού χαρακτήρα διάσπαση της κυπριακής συντηρητικής παράταξης. Πολύ δε περισσότερο αν τελικώς το απαξιωμένο ΑΚΕΛ, το οποίο δεν ευρίσκει σήμερα αξιόμαχο υποψήφιο (ούτε την προηγουμένη είχε), ζητήσει από τον επίσης προερχόμενο από τον Δημοκρατικό Συναγερμό νυν υπουργό Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδος Χρήστο Στυλιανίδη να διεκδικήσει για λογαριασμό του τον θώκο (στις προηγούμενες εκλογές ο κύριος Στυλιανίδης μετά τη διάρρηξη των σχέσεών του με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη είχε στηρίξει τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ κύριο Μαλά).
Η κατάσταση εμφανίζεται αυτή τη στιγμή λίαν περίπλοκη και μας ενδιαφέρει να την παρακολουθούμε, γιατί ο μελλοντικός Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, όποιος και αν είναι αυτός, αναλόγως των απόψεών του θα έχει συγκεκριμένη στάση στις συνόδους κορυφής και στα Ελληνοτουρκικά. Ενδιαφέρει και αυτήν την κυβέρνηση και κάθε επόμενη -δεδομένου ότι η θητεία του θα λήγει το 2028- να έχει εθνικές θέσεις, να μην άγεται, να μη φέρεται. Η Ν.Δ. είναι αδελφό κόμμα με τον Δημοκρατικό Συναγερμό και κάθε σκέψη για στήριξη άλλου υποψηφίου πέραν του επισήμου κυρίου Αβέρωφ Νεοφύτου έχει δυσκολίες. Τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και η Ντόρα Μπακογιάννη έχουν άριστη σχέση μαζί του. Τυχόν είσοδος του Χρήστου Στυλιανίδη στην κούρσα -αυτή τη στιγμή δεν μοιάζει πιθανή- θα περιέπλεκε τα πράγματα, δεδομένου ότι ο πρωθυπουργός έχει παρεμφερείς σκέψεις με τον κύριο Στυλιανίδη για τη διαχείριση του Κυπριακού. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έχει αναπτύξει άριστη προσωπική σχέση με τον ομόλογό του μέχρι χθες κύριο Χριστοδουλίδη, αλλά έως εκεί. Η αγωνία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών είναι να μην εξαχθεί για κανέναν λόγο στην Αθήνα η κυπριακή πολιτική αντιπαράθεση για την Προεδρία, γιʼ αυτό και δεν θα δοθεί η παραμικρή λαβή από την Ελλάδα. Ωστόσο τα πράγματα τρέχουν.
Ο κ. Χριστοδουλίδης στην πρώτη δημοσκόπηση που έγινε προτού ανακοινώσει την υποψηφιότητά του, χωρίς το τοπίο να είναι απολύτως ξεκάθαρο, εμφανίστηκε να λαμβάνει άνω του 30%, ενώ ο Αβέρωφ Νεοφύτου ποσοστό που με δυσκολία προσέγγιζε το 20%. Εγραφε «1» μπροστά. Λέγεται ότι στη Λευκωσία έχει σπεύσει και δίδει τα φώτα του για τις τάσεις του εκλογικού σώματος ο αναλυτής της Μarc Θωμάς Γεράκης, ο οποίος αποκλήθηκε (καταχρηστικώς ίσως) από εφημερίδα του λιμένος -και δεν αντέδρασε- «μετακλητός» του Μαξίμου.
Η μάχη για την Προεδρία θα είναι σκληρή και θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Πρώτα και κύρια από τον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο οποίος, όπως λέγεται, πολύ θα ήθελε να εκμεταλλευτεί το χάος και τον εμφύλιο των υποψηφιοτήτων και να είναι στο τέλος ξανά ο ίδιος υποψήφιος Πρόεδρος για μια τρίτη θητεία – συνταγματικό κώλυμα δεν υπάρχει. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει άριστες σχέσεις με τον Νίκο Χριστοδουλίδη και κατά βάθος θα επιθυμούσε την εκλογή του προκειμένου να νιώσει «ασφαλής» για το παρελθόν. Από την άλλη, όμως, γνωρίζονται καλά με τον πρόεδρο του κόμματος Αβέρωφ Νεοφύτου.
Συγκεκριμένα, ο κύριος Αναστασιάδης γνωρίζει καλά τον κύριο Νεοφύτου και ο κύριος Νεοφύτου γνωρίζει άριστα τον κύριο Αναστασιάδη. Επισήμως ο Πρόεδρος δεν έχει άλλη επιλογή από τη θερμή υποστήριξη της υποψηφιότητας του προέδρου του κόμματος, η οποία θα προκύψει συντόμως από το τακτικό συνέδριο του κόμματος. Ρυθμιστές της εκλογής θα είναι τόσο το κόμμα του Νικόλα Παπαδόπουλου ΔΗΚΟ, υιού του αειμνήστου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσο και το κόμμα του αποσχισθέντος Μάριου Καρογιάν. Στις βουλευτικές εκλογές το κόμμα του κ. Παπαδόπουλου έλαβε ποσοστό 11%, που δεν του επιτρέπει να είναι υποψήφιος Πρόεδρος αλλά εταίρος κυβέρνησης, και το κόμμα του κ. Καρογιάν 6%, υψηλό για πρώτη παρουσία (το στήριξαν μάλλον αυτοβούλως και κομματικοί φίλοι του κυρίου Αναστασιάδη).
Ο Νίκος Παπαδόπουλος έχει αυτή τη στιγμή όλες τις επιλογές για συνεργασία ανοικτές: Φλερτάρει και με το ΑΚΕΛ για να κερδίσει την προσοχή του Συναγερμού, ο οποίος πιέζεται από την ανεξάρτητη υποψηφιότητα Χριστοδουλίδη. Εναλλακτικώς, ο κ. Παπαδόπουλος ίσως αποφασίσει να κατέλθει στο τέλος ανεξάρτητος υποψήφιος Πρόεδρος προκειμένου να «κόψει» την είσοδο του κ. Χριστοδουλίδη στον πρώτο γύρο και να διαπραγματευτεί τη στήριξή του στον επίσημο υποψήφιο του Δημοκρατικού Συναγερμού στον δεύτερο γύρο. Το κρίσιμο γιʼ αυτόν, πάντως, είναι να στηρίξει υποψήφιο που μπορεί να υπερασπισθεί την πολιτική κληρονομιά του αιεμνήστου πατρός του, κάθε άλλη επιλογή θα τον εκθέσει.
Επί της τακτικής των παικτών της κούρσας δεν έχουμε να πούμε και πολλά. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου συσπειρώνει το κόμμα γύρω του (προώθησε την εκλογή της 36χρονης νέας προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου Αννίτας Δημητρίου και κλείνει το μάτι για την προεδρία του κόμματος στον πρώην υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη και στον νεότερο πρόεδρο της Νεολαίας κ. Δημητρίου), ενώ ο κ. Χριστοδουλίδης φαίνεται ότι αυτή τη στιγμή συσπειρώνει ευρύτερες πατριωτικές δυνάμεις της κυπριακής κοινωνίας. Και θα απευθυνθεί στους ψηφοφόρους του Δημοκρατικού Συναγερμού, του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ, ακόμη και του ΕΛΑΜ.
Βεβαίως θα δεχθεί και κτυπήματα κάτω από τη ζώνη για τη σύζυγό του διπλωμάτη, Φιλίππα, συνεργάτιδα του Προέδρου, την οποία συνοδεύει ένας θρύλος: Ότι σε μια Σύνοδο Κορυφής ήταν τόσο πιεστική για τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε ζήτησε την αποβολή της από την αίθουσα η ίδια η καγκελάριος Μέρκελ. Αλλοι το υπενθυμίζουν για καλό και άλλοι για κακό. Αλλά αυτά είναι στο πρόγραμμα και ο ορφανός από πατέρα και μητέρα στα 20 του Χριστοδουλίδης είναι μάλλον συνηθισμένος να τα αντιμετωπίζει.
Εξίσου δυνατός, μολονότι εσωστρεφής, είναι και ο αντίπαλός του Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος έχει άριστη δικτύωση σε όλους τους θεσμούς της Κύπρου στο επιχειρείν και γενικώς στις δυνάμεις της αγοράς, οι οποίες εργάζονται αόκνως μέρα και νύχτα. Η μάχη θα είναι, λοιπόν, σκληρή και αδυσώπητη.
Εξελίξεις
Η εφημερίδα μας, με μακρά παράδοση παρατήρησης των τεκταινομένων στην Κύπρο για λόγους που ανάγονται και στην Ιστορία της, θα παρακολουθεί στενά τις κυπριακές εξελίξεις για έναν και μόνο λόγο: Η Κύπρος είναι μία δεύτερη Ελλάς, όπως είχε πει χαρακτηριστικώς στον πρόεδρο Μπους τον πρεσβύτερο μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1991.
Κριτήριό μας είναι το εθνικό συμφέρον. Η αποτελεσματική συμπόρευση της Κυπριακής και της Ελληνικής Δημοκρατίας δίδει βάθος στον Ελληνισμό. Αρα επικεφαλής της Προεδρίας δεν πρέπει να είναι κάποιος από αυτούς που και στην πατρίδα μας και στο Νησί αποκαλείται… νενέκος.
Με ενδιαφέρον, χωρίς καμία προκατάληψη για το παρόν και το μέλλον, θα ακούσουμε και θα καταγράψουμε προσεκτικά τις θέσεις ενός εκάστου. Ελλάς και Κύπρος πρέπει να είναι μια γροθιά στην Ευρώπη που έρχεται. Το «διαίρει και βασίλευε», στο οποίο επενδύουν γνωστές δυνάμεις της περιοχής, πρέπει να αποτελέσει οριστικώς παρελθόν ως μέθοδος επηρεασμού των εξελίξεων. Ο Ελληνισμός χρειάζεται σύνταξη – ανασύνταξη. Με το κούρεμα καταθέσεων και με τα Μνημόνια μας πήγαν πίσω για να αχρηστεύσουν το στρατηγικό πλεονέκτημα που μας δίδει στην ανατολική Μεσόγειο ο Χάρτης της Σεβίλλης. Καιρός για πρόσω.
