Του Μπάμπη Παπασπύρου*
Η κυριαρχία των κρατών στον εναέριο χώρο τους εξακολουθεί να εκφράζεται έντονα, για πτήσεις που εκτελούνται από κρατικά αεροσκάφη που υπόκεινται σε ειδικό καθεστώς.
Πράγματι, στο άρθρο 3 (α), η Σύμβαση του Σικάγου αποκλείει ρητά από το πεδίο εφαρμογής της τη λειτουργία πτήσεων κρατικών αεροσκαφών, όπως αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται από τελωνειακές αρχές, τις αστυνομικές δυνάμεις ή τον στρατό. Το ίδιο άρθρο συνεχίζει με την απαίτηση τα κρατικά αεροσκάφη να λαμβάνουν ειδική άδεια πριν τους επιτραπεί η υπέρπτηση ή προσγείωση στο έδαφος άλλου συμβαλλόμενου κράτους.
Άρθρο 3 Πολιτικά και Κρατικά αεροσκάφη
(α) Η παρούσα Σύμβαση εφαρμόζεται αποκλειστικά επί πολιτικών αεροσκαφών και δεν εφαρμόζεται επί των Κρατικών.
(β) Αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται για στρατιωτικές, τελωνειακές και αστυνομικές υπηρεσίες θεωρούνται ως Κρατικά αεροσκάφη.
(γ) Δεν επιτρέπεται σε Κρατικό αεροσκάφος συμβαλλόμενου Κράτους να εισέρχεται του εδάφους άλλου συμβαλλόμενου Κράτους η να προσγειώνεται σε αυτό, χωρίς την με ειδική συμφωνία ή με άλλο τρόπο χορηγηθείσαν άδεια και κατά τους όρους αυτής-.
(δ) Τα συμβαλλόμενα Κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση όπως, κατά την έκδοση Κανονισμών αναφορικά με τα Κρατικά τους αεροσκάφη, λαμβάνουν υπόψη την ασφάλεια της αεροπλοΐας των πολιτικών αεροσκαφών.
Η Τουρκία, από το 1931 και για πολλές δεκαετίες αποδεχόταν το εύρος των 10 ν.μ. του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου χωρίς ουδεμία διαμαρτυρία ή αμφισβήτηση, γεγονός που θεμελιώνει κατά το διεθνές δίκαιο σιωπηρή αποδοχή. Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα εφαρμόσθηκε από το 1931 ομοιόμορφα, χωρίς οποιαδήποτε διαμαρτυρία όσον αφορά στη νομική του βάση.
Προς απάντηση στις αιτιάσεις της τουρκικής πλευράς, θα μπορούσε βάσιμα να υποστηριχθεί το επιχείρημα ότι η τελευταία έχει απολέσει το δικαίωμα ή δεν δύναται να προβάλει την εν λόγω αξίωση, εξαιτίας της σιωπηρής αποδοχής («acquiescence») για ένα εύλογο χρονικό διάστημα (από το 1944, με την υπογραφή και αποδοχή-εφαρμογή της συνθήκης ICAO του Σικάγο, μέχρι το 1974).
Στη διάρκεια των χρόνων αυτών, η Τουρκία ζητούσε μόνο άδεια προκειμένου να πραγματοποιήσει αεροπορικά γυμνάσια, βεβαιώνοντας ότι δεν θα παραβιάσει τα 10 ν.μ. του ελληνικού εναέριου χώρου. Μετά την εισβολή στη Κύπρο (1974), η Τουρκία κήρυξε μονομερώς το Αιγαίο απαγορευμένη ζώνη για τις αεροπορικές συγκοινωνίες και αμφισβήτησε τόσο τη ρύθμιση του ICAO (International Civil Aviation Organisation), το οποίο με συναίνεση όλων των μελών του ανέθεσε στην Ελλάδα το FIR (Flight Information Region) του Αιγαίου για την καθοδήγηση των πτήσεων της πολιτικής αεροπορίας, όσο και τα 10 ν.μ. του εναέριου χώρου
Στο σημείο αυτό και μετά την μικρασιατική καταστροφή του 1922, χρονολογικά συνέβησαν τα εξής κύρια περιστατικά (που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σύρραξη) εκ μέρους της τουρκίας κατά της Ελλάδας & του ελληνισμού…
Από το 1955-1964 διωγμός και απέλαση πάνω από 40 χιλ. Ελλήνων από την τουρκία
1974 παράνομη εισβολή και κατοχή στην Κύπρο, έναρξη παραβιάσεων εθνικού εναέριου χώρου και αμφισβήτηση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο Αιγαίο.
1976 Η είσοδος του τουρκικού ωκεανογραφικού πλοίου “ΧΟΡΑ” στα ελληνικά χωρικά ύδατα στις 6 Αυγούστου του 1976 προκάλεσε μείζονα κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις φέρνοντας τις δύο χώρες στα πρόθυρα πολεμικής σύρραξης, για πρώτη φορά μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο
1996 Κρίση στα Ίμια
2020- Κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας στον Έβρο
2022- (27 Απρ. 2022) Ρεκόρ προκλήσεων στο Αιγαίο: 168 παραβιάσεις του εναερίου χώρο και 42 υπερπτήσεις (κυρίως από drones)
Τι μας λένε τα πιο πάνω…
Η Τουρκία κάθε 20-30 χρόνια δημιουργεί-προκαλεί μια ένταση μια μείζονα κρίση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγκρουση, δοκιμάζοντας ταυτόχρονα τις αντιδράσεις και την ετοιμότητα της Ελλάδας…
Της πήρε 30 ολόκληρα χρόνια μετά την υπογραφή και αποδοχή από μέρους της συμφωνίας του Σικάγο να προβεί στην παράνομη εισβολή και κατοχή στην Κύπρο…Της πήρε 30 χρόνια για να αμφισβητήσει την κυριαρχία μας στο Αιγαίο…
Το σίγουρο είναι ότι σχεδιάζει με προπορεία και επιλέγει την κατάλληλη στιγμή που θα “χτυπήσει”, εκμεταλλευόμενος πολιτικές αστάθειες είτε θεωρώντας ότι είναι σε θέση ισχύος…
Στην παρούσα φάση προφανώς αισθάνεται την ανάσα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, με τα πρόσφατα εξοπλιστικά προγράμματα της χώρας μας, βλέποντας πως αλλάζει δραστικά και αυξάνεται σημαντικά η αποτρεπτική μας δύναμη.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς είναι αφενός μεν να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά να αποτολμήσει κίνηση και αφετέρου να γίνει σαφές ότι θα υπάρξει απάντηση και θα είναι συντριπτική…
Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει ενδεχομένως να ξαναδούμε την πολιτική και τον τρόπο αντιμετώπισης των παραβιάσεων και υπερπτήσεων των τουρκικών drone, τα οποία πέραν των άλλων (σύμφωνα με ICAO) έχουν περισσότερες απαιτήσεις ενημέρωσης και διαδικασιών αδειοδότησης (που δεν τηρούνται) σε σχέση με τα κρατικά-μαχητικά αεροσκάφη.
Είναι πλέον ή βέβαιον ότι η τουρκία δεν θα αποτολμήσει επίθεση ή απάντηση στη χώρα μας σε περίπτωση που ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα σε πλήρη έκταση.-
* Ταξίαρχος εν αποστρατεία Πολεμικής Αεροπορίας πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
