Ο θρύλος «λέει» πως, όταν επισκέφθηκε την Ελλάδα ως υπουργός Εξωτερικών του Τραμπ ο Μάικλ Πομπέο, σε κλειστή συγκέντρωση που οργάνωσε το αμερικανικό προξενείο Θεσσαλονίκης χαρακτήρισε τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή «εχθρό» των κυβερνήσεων των ΗΠΑ.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Προφανώς και ο Αμερικανός αξιωματούχος τελούσε κυρίως υπό την επήρεια των αναμνήσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την ενεργειακή του πολιτική και δευτερευόντως από το βέτο του στο Βουκουρέστι. Η οποία ενεργειακή του πολιτική ήταν όμως κατά βάση εθνική και αντιτουρκική – ο πρώην πρωθυπουργός δεν διενοείτο να εξαρτάται η Ελλάδα από αγωγούς που διέρχονται αποκλειστικώς από εδάφη της γείτονος. Για αυτό και αναζητούσε τις εναλλακτικές επιλογές που του προσφέρθηκαν τότε. (Η Αλεξανδρούπολη προέκυψε πολύ αργότερα.) Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως, κάθε φορά που ο πρώην πρωθυπουργός μιλά δημοσίως -και στη Θεσσαλονίκη το 2019 και στο City του Λονδίνου το 2020 και στο Μέγαρο Μουσικής την περασμένη Τετάρτη-, δημιουργείται η εντύπωση πως η προσέγγισή του για τα διεθνή θέματα αλλά και για τα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος κινείται μακριά από την κυρίαρχη δυτική.
Προς ενίσχυση των επιχειρημάτων όσων το ισχυρίζονται, σταχυολογούμε από την ομιλία του: «Οι ανώφελοι και αδιέξοδοι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ», «η προσπάθεια απεξάρτησης από τους υδρογονάνθρακες της Ρωσίας θα είναι πιο ακριβή», «επείγει ο τερματισμός του πολέμου», «καταφανής η αναντιστοιχία στη στάση συμμάχων και εταίρων στο Κυπριακό», «το δράμα της Κύπρου αποσιωπάται πλήρως», «η υποκριτική αναντιστοιχία εκθέτει σοβαρά όσους ομνύουν υπέρ αρχών και αξιών, και έτσι αποδυναμώνεται η πολιτική δικαιική και ηθική υπεροχή του αφηγήματος της Δύσης», «οι ίσες αποστάσεις της Δύσης μεταξύ δικαίου και αδίκου, μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας συνιστά έμμεση εύνοια προς τον παρανομούντα».
Πράγματι, εκ πρώτης όψεως, όποιος τα διαβάσει αυτά θα θεωρήσει ότι ο επί 13 χρόνια αρχηγός της κεντροδεξιάς παράταξης στην Ελλάδα, ο ιδρυτής της οποίας διακήρυξε στη Βουλή των Ελλήνων το δόγμα «Ανήκομεν εις την Δύσιν», έχει «λύσει» τους κάβους και ταξιδεύει μακριά για άλλους προορισμούς. Είναι, όμως, έτσι; Κατ’ αρχάς, όσοι υποστηρίζουν κάτι τέτοιο (με δόλο) ειδικώς από την αμερικανική πλευρά δεν έχουν ιδέα τι ήταν και τι έκανε ο Καραμανλής για την Αμερική τη δεκαετία του 1990. Ιδέα! Τι έκανε η οργάνωση του ΚΙΠΑΕΑ για την προώθηση των θέσεων της Δύσης στον αγώνα για την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Αγνοούν ποιες εκδηλώσεις οργάνωνε με Ανατολικοευρωπαίους αντιφρονούντες και με τη συνεργασία ποίων. Λίγοι, πολύ λίγοι, ξέρουν. Αλλά οι νεότεροι αγνοούν. Αν ήξεραν, θα έπρεπε να προβληματίζονται διπλά και τριπλά γιατί είναι σήμερα τόσο σκεπτικός με τη Δύση κάποιος που στα νιάτα του περιόδευε στην Ελλάδα κάνοντας, μαζί με τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο, καμπάνια για τον «Πόλεμο των Αστρων» του προέδρου Ρίγκαν, τον οποίο τότε θαύμαζε. Αν έμπαιναν στον κόπο να προβληματιστούν, θα διαπίστωναν ότι έχουν να κάνουν με έναν προσώρας απογοητευμένο φίλο της Δύσης. Oχι με έναν εχθρό της, αλλά με έναν φίλο που προειδοποιεί πάντα για αυτό που θεωρεί κατά τη γνώμη του ότι είναι σωστό για το συμφέρον των δυτικών κοινωνιών. Το 2009, ο Καραμανλής είπε ευθέως στον πρόεδρο Ομπάμα ότι ο Πούτιν ««δεν είναι άγγελος δημοκρατίας, αλλά πρέπει να τον εμπλέξετε στην Ευρώπη». Σήμερα που μιλάμε, οι ΗΠΑ έβγαλαν με τον πόλεμο από το παιχνίδι τη Γερμανία, που σήκωνε επικίνδυνα κεφάλι, αλλά αργά ή γρήγορα, δεδομένων των καταστροφικών συνεπειών του πολέμου για την παγκόσμια οικονομία, θα αναγκαστούν να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με την Μόσχα.
Η ανάλυση αυτή ενισχύεται από το εξής: Αν μελετήσει κανείς πίσω από τις γραμμές το περιεχόμενο της τελευταίας ομιλίας του θα διαπιστώσει το εξής: Συμβουλεύει με αγωνία τη Δύση να μην παρατείνει τον πόλεμο για πολύ, γιατί κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε ένα αντιδυτικό μέτωπο Ρωσίας – Κίνας – Ινδίας και άλλων χωρών σε μια μάχη «με αβέβαιη έκβαση», όπως τόνισε. Οταν προειδοποιείς τον άλλον «προσοχή, μην το παρατραβάς, θα το βρεις μπροστά σου, θα χάσεις!» τι είσαι, άραγε ; Φιλοαμερικανός ή αντιαμερικανός; Εχθρός ή φίλος; Η άποψή μου είναι απόλυτη: Αγαπά τη Δύση ο δυτικός που αμφισβητεί τη Δύση. Αγαπά την Ευρώπη ο Ευρωπαίος που είναι σκεπτικός με την Ευρώπη. Δεν υπάρχουν στις μέρες μας αγάπες άνευ αμφιβολιών.
Επιπλέον, για να έρθουμε και στα δικά μας, στη σχολή σκέψης που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το εθνικό συμφέρον και ο πατριωτισμός έχουν σαφή υπεροχή έναντι του κοσμοπολιτισμού, όταν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων.
Oταν λοιπόν διαπιστώνει κάποιος ότι το εθνικό του συμφέρον δεν ταυτίζεται απολύτως, αλλά εφάπτεται με το αντίστοιχο δυτικό δεν είναι σώνει και καλά αντιαμερικανός. Πατριώτης είναι. Και έντιμος, όταν λέει ανοιχτά στην άλλη πλευρά τι σκέφτεται. Στο Σχέδιο Ανάν, για παράδειγμα, ο Καραμανλής είχε πει ευθέως στον πρόεδρο Μπους μέσα στον Λευκό Οίκο ότι αυτό δεν περνά και θα απορριφθεί στο δημοψήφισμα. Τότε, τον έβαλαν σε «μαύρη λίστα» επειδή δεν προσπάθησε να επηρεάσει τους αδελφούς μας. Σήμερα έρχονται οι ίδιοι οι συντάκτες του σχεδίου και ομολογούν ότι αυτό ήταν «ασύνετα γενναιόδωρο» για τους Τούρκους.
Τελευταίο, αλλά όχι έλασσον: Ο πρώην πρωθυπουργός απέρριψε στο παρελθόν δύο φορές προτάσεις για υψηλότατα αξιώματα, λαμβάνοντας υπόψη και το συμφέρον της χώρας. Την πρώτη φορά απέρριψε πρόταση του ίδιου του Τσίπρα να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Κάποτε θα γίνουν γνωστοί οι λόγοι και θα εκτιμηθούν, μέσα και έξω. Τη δεύτερη φορά απέρριψε πρόταση της Μέρκελ μέσω τρίτου προσώπου για εμπλοκή στις ελληνικές εξελίξεις το 2015, κατά τρόπο που θα προκαλούσε βλάβη στη χώρα η οποία ταλαιπωρήθηκε από τον διχασμό. Δεν είναι αντιαμερικανός, λοιπόν, ο Καραμανλής. Τα συμφέροντα της χώρας του προασπίζει εντός δεδομένων συμμαχιών, υποδεικνύοντας λύσεις που είναι συμφέρουσες και για τη χώρα του και για τις συμμαχίες.
