Ο Ι.Γ. Φραγκιάς εξηγεί αναλυτικά στον Βενιζέλο πώς οργανώθηκε το χτύπημα στη γαλλική πρεσβεία από τα υψηλόβαθμα στελέχη των Φιλελευθέρων και τους Γάλλους πράκτορες
Από τον Παναγιώτη Λιάκο
Ένα σημαντικό ντοκουμέντο για την παρακρατική δράση των βενιζελικών και της ηγετικής ομάδας του κόμματος των Φιλελευθέρων είναι προσβάσιμο σε όλους. Ο λόγος γίνεται για την επιστολή του Ι.Γ. Φραγκιά προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Φραγκιάς είναι πρόσωπο που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο χτύπημα στη γαλλική πρεσβεία, στα «αυθόρμητα» αντιβασιλικά συλλαλητήρια και σε μια σειρά από άλλες ενέργειες παρόμοιου τύπου και… ποιότητας.
Η επιστολή Φραγκιά είναι καταχωρισμένη στο Ιδρυμα Ελευθερίου Βενιζέλου στον Φάκελο 336~06 (στην ιστοσελίδα http://www.venizelosarchives.gr/rec.asp?id=47462). Ο τίτλος της καταχώρισης μάλλον αδικεί το περιεχόμενο και είναι ο ακόλουθος: «Επιστολή του Ι.Γ. Φραγκιά προς τον Ευ. Βενιζέλο σχετικά με την προσφορά του στο Κόμμα των Φιλελευθέρων και τη δεινή οικονομική του κατάσταση».
Ο Ι.Γ. Φραγκιάς δεν στέλνει την επιστολή του στον τότε πρωθυπουργό της χώρας απλώς για να του διεκτραγωδήσει την κάκιστη οικονομική του κατάσταση. Ζητά ευθέως βοήθεια από τον Βενιζέλο και του… εξηγεί αναλυτικά πώς οργανώθηκε το χτύπημα στη γαλλική πρεσβεία από τα υψηλόβαθμα στελέχη των Φιλελευθέρων και τους Γάλλους πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών. Ασφαλώς και πρόκειται περί εκβιασμού. Χωρίς να γράφει ευθέως τις αξιώσεις του, αυτή η αίσθηση «αιωρείται» κάπου ανάμεσα στις λέξεις της επιστολής. Ο Φραγκιάς ήξερε πολλά και είχε απομείνει με πολύ λίγα χρήματα. Αν μιλούσε, ίσως και να θόλωνε κάπως η καλογυαλισμένη δημόσια εικόνα του «εθνάρχη»…
Ακολουθεί το πρώτο μέρος της τετρασέλιδης -σύμφωνα με την καταχώριση του Ιδρύματος Ελευθερίου Βενιζέλου- επιστολής του Φραγκιά, στην οποία διατηρείται η ορθογραφία του αποστολέα:
«Προς τον Εξοχώτατον Κύριον Ελευθέριον Κ. Βενιζέλον
Πρόεδρον Ελληνικής Κυβερνήσεως και υπουργικού συμβουλίου
Ενταύθα
Κύριε Πρόεδρε.
Ο μόνος αδικηθείς οπαδός του Φιλελευθέρου συστήματός Σας, όστις παρά τας επανειλλημένας καταστροφάς μου δεν σας ηνόχλησα εγκλησθείς και επί δυο έτη εις τας φυλακάς του Fort Nicolas chateaux d’il της Μασσαλίας και μετέπειτα εις το Camp d’ ajain από την 14ην Σεπτεμβρίου 1916 μέχρι την 31ην Ιουλίου 1918 διά την αισχράν υπόθεσιν της εικονικής επιθέσεως της Γαλλικής Πρεσβείας, διά την οποίαν κατωτέρω θα αναγνώσητε ποίοι ήσαν οι σκηνοθετήσαντες την βδελυράν πράξιν όπως υμείς την ονομάσατε. Αλλά Κύριε Πρόεδρε δεν κατέστρεψαν τον εαυτόν μου μόνον, αλλά και την πατρικήν μου οικογένειαν, οίτινες εξορισθέντες εξ Αθηνών κατέφυγον εις Παρισίους, ο δε πατήρ μου απέθανεν εις την Rue descarttes 48.
Τον δε αδελφόν μου Νικόλαον κατέστησα δυστυχήν μετά 6 τέκνα διωκόμενον παρ’ όλων, άνευ εργασίας δε στερείται εις την οδόν Επιδαύρου Αριθ. 2.
Κύριε Πρόεδρε. Είμαι φίλος των αρχών σας από το 1910 ότε το πρώτον αναλάβατε την διακυβέρνσιν της Ελλάδος ως ανορθωτής, την εποχήν ακριβώς της αφίξεώς σας εξέδιδον ενταύτα την εβδομαδιαίαν εφημερίδαν “Ανόρθωσιν”. Διά να μη σας κουράσω Κύριε Πρόεδρε θα παρέλθω τας εποχάς των μικρών και ασημάντων υπηρεσιών μου, και κατά το έτος 1916 ήμην Πρόεδρος των Ελλήνων Επιστράτων των Συνοικιών Αχαρνών και Αγίου Μελετίου.
Μετά δε τα περιφανή εγκαίνια του Συλλόγου μου, και μετά το μέγα Συλλαλητήριον της 15ης Αυγούστου 1916, που ίπατε εις τον Λαόν του εξώστου της οδού Πανεπιστημίου και Λυκαβητού (νυν Ομήρου) να υπάγωσιν εις τον Βασιλέα και να του ίπωσι να ίσταται υψηλά και να μη κατέρχεται εις το επίπεδον των Πολιτικών ανδρών. Μετά μίαν ώραν και μετά την διάλυσιν του Συλλαλητηρίου, κληθείς παρά των Διοικούντων τον Σύλλογον κ.κ. Στρατηγόν Λ. Λαπαθιώτην Κοντόν Συνταγματάρχην Μεταγωγικού και Λ. Λιόντον, μοι ανέθεσαν να κάμω αυθόρμητον Συλλαλητήριον, πράγματι ανέλαβον επέτυχε και διά δευτέραν φοράν εκ του εξώστου μας ομιλήσατε και ενθυμούμαι μάλιστα ότι μας ίπατε, συγκεκινημένος διά το αυθόρμητον του λαού αίσθημα.
Κύριε Πρόεδρε.
Πώς εγένετο η εικονική επίθεσις της Γαλλικής Πρεσβείας.
Κληθείς παρά του κ. Μιλ. Νεγροπόντη (σ.σ.: υπογράμμιση του αποστολέα) παρισταμένων και μερικών φίλων ως και μέλη της Γαλλικής Αποστολής μοι είπε τα εξής. Θα έλθη αύριον (δηλ. την 26η 7βρίου) ο κ. Ευστράτιος Μπολάνης, ο οποίος είναι άνθρωπος του Κυρίου Προέδρου, και θα συνεννοηθήτε, θα χορηγήσετε δι’ άνδρας εμπίστους και θα ρίψουν ολίγους πυροβολισμούς εις την Γαλλικήν Πρεσβείαν, δεν θα συλληφθή δε ουδείς διότι έχουμεν λάβη τα μέτρα μας. Εις ερώτησίν μου εάν το γνωρίζη ο κ. Πρόεδρος (υπονοών υμάς), μοι απήντησαν όλοι μαζύ να κάμνης ότι σου λέμε και δεν πρέπει να τα γνωρίζη όλα ο Κύριος Πρόεδρος. Την επομένην ήλθεν ο κ. Ευστράτιος Μπολάνης μοι εζήτησεν από τον σκοπόν κ. Δ. Καρίτταν και αφού εμείναμεν σύμφωνοι μετέβημεν εις το Παράρτημα της Γαλλικής Πρεσβείας οδός Σίνα μας ηκολούθουν δε οι άνδρες ανά δύο δύο.
Εις το Παράρτημα συνήντησα τον κ. Γεώργιον Πολάνην, Σπ΄θρον Βρατσάνον, τον Γάλλον Mr Samsur ον αναγνώρισα και τον Mr Rocfeille. Τα κιβώτια με τα Μπράουνικ τα ήνοιγεν ο κ. Γεώργιος Μπολάνης και τα διήνημεν εις τους άνδρας. Αναβληθείσης της επιθέσεως της 26ην 7βρίου εγένετο την 27ην 7βρίου και ώρα 7-5! την στιγμήν που οι Πρεσβευταί Γκιουγιμάν, Κόμης Μποσδάρη, Ελιοτ και Ντέμιντωφ συνεδρίαζον».
