Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο πρόεδρος Ερντογάν συναντήθηκαν τέσσερις φορές μέσα σε τέσσερις μήνες.
- Tου Zulfikar Dogan/ Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης
Αν υπολογίσουμε τα συχνά τηλεφωνήματα των δύο ηγετών, οι οποίοι είχαν διμερείς συναντήσεις στη Διάσκεψη για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στην Ασία, που συγκλήθηκε στην Αστάνα, την πρωτεύουσα του Καζακστάν, η κίνηση των συνομιλιών μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν αυξάνεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από τη συνάντηση στην Αστάνα ο Πούτιν δήλωσε ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο δημιουργίας βάσης διανομής φυσικού αερίου στην Τουρκία.
Ανακοινώνοντας τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν στον Εύξεινο Πόντο στο παρελθόν ως «καλά νέα», ο Ερντογάν ήλπιζε σε πολιτικό κέρδος πριν από τις δημοτικές εκλογές. Τώρα, πριν από τις επικείμενες εθνικές εκλογές, η πρόταση του Πούτιν για δημιουργία κέντρου διανομής φυσικού αερίου στην Τουρκία, που θα είναι παγκόσμια βάση εμπορίας φυσικού αερίου και παγκόσμιο χρηματιστήριο φυσικού αερίου, κάνει κάποιον να πιστεύει ότι ο Ρώσος ηγέτης θα φυσήξει τον «ρωσικό άνεμο» στα πανιά του Ερντογάν προς τις εκλογές.
Οι συζητήσεις για την παρέμβαση της Ρωσίας στις εκλογές των ΗΠΑ και της Γερμανίας, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι έχουν γίνει και σχετικές έρευνες στις ΗΠΑ, άνοιξαν πλέον τον δρόμο σε συζητήσεις για την ασφάλεια των εκλογών στα πολιτικά παρασκήνια στην Τουρκία, που σχετίζονται με «οικονομικοπολιτική υποστήριξη από τη Ρωσία στον Ερντογάν και κυβερνοπαρέμβαση στις εκλογές».
Οι στενές και έντονες σχέσεις μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν δείχνουν θετικά σημάδια για την κυβέρνηση, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, έχει συναλλαγματική στενότητα, υψηλό πληθωρισμό και αυξήσεις ενέργειας.
Συνεχίζοντας την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού Akkuyu σε ένα περιβάλλον όπου η Τουρκία αντιμετωπίζει νομισματική κρίση, η εταιρία Rosatom έδωσε μια ανάσα στην κυβέρνηση Ερντογάν, φέρνοντας μια επένδυση 15 δισ. δολαρίων στην Τουρκία. Οι εισροές συναλλάγματος αβέβαιης προέλευσης, που ήταν 13 δισεκατομμύρια δολάρια την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου του περασμένου έτους, αυξήθηκαν σχεδόν κατά 120%, κάτι που εκτιμάται ότι οφείλεται σε συναλλαγματικές εισροές από τη Ρωσία. Η γενναιοδωρία των Ρώσων έρχεται στο προσκήνιο δίπλα στους πλούσιους ανθρώπους του Κόλπου, όπως τα ΗΑΕ, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία.
Στα στατιστικά της Ενωσης Τούρκων Βιομηχάνων (TOBB) αντικατοπτρίζεται ότι από την αρχή του έτους ο αριθμός των ρωσικών συνεργασιών και εταιριών που ιδρύθηκαν απευθείας από Ρώσους έχει ξεπεράσει τις 720 σε έξι μήνες. Οταν ανακοινωθούν τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου, ο αριθμός των ρωσικών εταιριών θα ξεπερνά τις 1.000. Ενώ ο αριθμός των ρωσικών εταιριών που ιδρύθηκαν στην Αττάλεια ήταν 19 ολόκληρο το 2021, μέχρι στιγμής φέτος έφτασε τις 100, με αύξηση 500%. Μετά τις έντονες προσπάθειες των Ρώσων ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής χώρου για τη δημιουργία της δεύτερης Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου σε έκταση 14.000.000 τετραγωνικών μέτρων μεταξύ Αττάλειας – Μπουρντούρ – Σπάρτης. Σημειώνεται ότι πολλοί ξένοι επενδυτές, κυρίως ρωσικά κεφάλαια και εταιρίες, έκαναν αίτηση στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Αττάλειας (ATSO) για τη νέα Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου, η οποία προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία εντός ενός έτους.
Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι δόθηκαν οδηγίες στους αξιωματούχους των δύο χωρών ύστερα από πρόταση του Πούτιν, τον οποίο συνάντησε στην Αστάνα, να ιδρύσει κέντρο διανομής φυσικού αερίου στην Τουρκία για πωλήσεις στην Ευρώπη και σε άλλες αγορές. Αν και σημειώνεται ότι το κέντρο σχεδιάζεται να ιδρυθεί στη Θράκη, φαίνεται δύσκολη η υλοποίηση του έργου στο άμεσο μέλλον.
Ωστόσο, παρά τις προειδοποιήσεις των ΗΠΑ, της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ ότι «αν επιτραπεί η παραβίαση του εμπάργκο κατά της Ρωσίας μέσω της Τουρκίας, θα έρθει στο προσκήνιο η πιθανότητα επιβολής κυρώσεων κατά της Τουρκίας», αυτή η νέα πρόταση από μόνη της δείχνει ότι οι προειδοποιήσεις έφεραν το αντίθετο αποτέλεσμα, αφού οδήγησαν στην αύξηση της εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας, κατά την πρόσφατη συνάντηση Ερντογάν – Πούτιν.
Οι στατιστικές πωλήσεων κατοικιών του Σεπτεμβρίου 2022 που ανακοινώθηκαν από το Τουρκικό Στατιστικό Ινστιτούτο (TÜΙK) επιβεβαιώνουν επίσης ότι το ενδιαφέρον των Ρώσων για κεφάλαια, εταιρίες, επενδύσεις και ακίνητα στην Τουρκία έχει φτάσει στο αποκορύφωμά του. Οι πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που πρωτοστατούν από τον Απρίλιο, κατέλαβαν την πρώτη θέση στις πωλήσεις κατοικιών σε αλλοδαπούς. Οι Ρώσοι αγόρασαν 1.196 σπίτια τον Σεπτέμβριο. Οι Ιρανοί ακoλουθούν με 592 σπίτια και οι Ιρακινοί με 433 σπίτια. Οι Ουκρανοί βρίσκονται στην έκτη θέση με την αγορά 204 κατοικιών, μετά τους πολίτες της Γερμανίας και του Καζακστάν.
Από τον τουρισμό μέχρι τις εξαγωγές, από νέες εταιρίες και επιχειρήσεις με ρωσικά κεφάλαια μέχρι επενδύσεις σε ακίνητα και εισροές συναλλάγματος αβέβαιης προέλευσης, αυτές τις κινήσεις των Ρώσων, των οποίων το βάρος έχει αυξηθεί στην Τουρκία, παρακολουθούν στενά οι ΗΠΑ και η Ε.Ε.
Τρεις κρατικές και δύο ιδιωτικές τουρκικές τράπεζες αποφάσισαν να αποχωρήσουν από το σύστημα MIR μετά την προειδοποίηση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ και του αντιπροσώπου των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι παραβιάζεται το εμπάργκο με τραπεζικές συναλλαγές και μεταφορές χρημάτων μέσω του ρωσικού συστήματος πληρωμών με κάρτα MIR.
Κρίνοντας από τις πληροφορίες που διέρρευσαν από τις μελέτες που έγιναν κατόπιν εντολής του προέδρου Ερντογάν για εξεύρεση «εναλλακτικών λύσεων», οι αρμόδιες τραπεζικές Αρχές στην Τουρκία θα επιτρέψουν τη χρήση των πιστωτικών καρτών TROY. Οι Ρώσοι πολίτες και οι ρωσικές εταιρίες θα μπορούν να πραγματοποιούν συναλλαγές στην Τουρκία και σε όλο τον κόσμο με πιστωτικές κάρτες TROY, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες, που περιλαμβάνουν επί του παρόντος 13 κρατικές και ιδιωτικές τράπεζες.
Χάρη στις συμφωνίες της TROY με τις κάρτες Diners Club International και Discover Global Travel ταυτόχρονα, οι κάτοχοι καρτών TROY θα μπορούν να επωφεληθούν από τις ευκαιρίες αυτών των δύο ιδρυμάτων να πραγματοποιούν διεθνώς συναλλαγές σε 1.200.000 ΑΤΜ σε 140 χώρες και να τις χρησιμοποιούν ως πιστωτικές κάρτες και για έξοδα μετακίνησης.
Εννοείται ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει συγκεκριμένο αποτέλεσμα στο αίτημα της Εταιρίας Διαχείρισης Αγωγών της Τουρκίας (BOTAS) να αναβάλει τις πληρωμές φυσικού αερίου προς την Gazprom έως το 2024, εκτός από το ότι το 25% των πληρωμών φυσικού αερίου που συμφωνήθηκαν στο Σότσι στη συνάντηση της Αστάνα θα γίνει σε ρούβλια. Ωστόσο, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Πούτιν έκανε άλλη μια χειρονομία την τελευταία στιγμή, δίνοντας στον Ερντογάν άλλη μια εκλογική υποστήριξη, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να καθορίσει σταθερή τιμή του φυσικού αερίου μέχρι τις εκλογές.
Επομένως, οι ροές συναλλάγματος και κεφαλαίων από τη Ρωσία, η πρόταση για νέα εγκατάσταση φυσικού αερίου, οι αυξανόμενες ρωσικές επενδύσεις κ.λπ. είναι κινήσεις που δείχνουν την αυξανόμενη υποστήριξη και συμβολή της Ρωσίας προς τον Ερντογάν για τη συνέχιση της διακυβέρνησής του και αυτό αποτελεί μια συγκεκριμένη στρατηγική πραγματικότητα που η αντιπολίτευση στην Τουρκία δεν πρέπει να αγνοήσει.
