Η επίσκεψη του Γερμανού καγκελάριου Ολαφ Σολτς θα σφραγιστεί από ωραία λόγια αμοιβαίας εκτίμησης με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, και, ενδεχομένως, να συμβάλει στην επίλυση ορισμένων εκκρεμοτήτων στην Ε.Ε. και μελλοντικά σε -αμφίβολης χρησιμότητας- αμυντικά συμβόλαια, αλλά δεν θα προσφέρει κάτι θετικό στα ζητήματα ελληνικής προτεραιότητας.
- Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΤΑΡΚΑ*
Παρά τις ελπίδες που είχε εκφράσει ο κ. Μητσοτάκης για γερμανική μεσολάβηση μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας, ο καγκελάριος δεν εκφράζει βούληση άμεσης εμπλοκής στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τουλάχιστον για όσο διάστημα η γειτονική χώρα διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κρίση της Ουκρανίας και είναι δεκτική στην ακώλυτη δράση γερμανικών επιχειρήσεων στη μεγάλη αγορά της.
Ο κ. Σολτς ήταν ειλικρινής έναντι του πρωθυπουργού από την πρώτη τους συνάντηση, στα τέλη Μαΐου, στις Βρυξέλλες. Απαντώντας στο αίτημα του κ. Μητσοτάκη για μεσολάβηση προς τον Τούρκο πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν, ο καγκελάριος ξεκαθάρισε ότι ίσως συνομιλήσει κάποια στιγμή μαζί του, αλλά για διαφορετική θεματολογία. Απορριπτική ήταν η στάση του και στο δεύτερο -έμμεσο- αίτημα του κ. Μητσοτάκη, όταν συνομίλησαν στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο, ενώ αρνητικές είναι οι απαντήσεις και σε όλες τις έκτοτε επαφές Ελλήνων και Γερμανών διπλωματών.
Αντίθετα, το Βερολίνο «συμβουλεύει», όπως και η Ουάσινγκτον, η Ελλάδα να αναζητήσει πιθανότητες εκτόνωσης της έντασης στην αναβίωση του «νεκρού», πια, «μηχανισμού στρατιωτικής αποκλιμάκωσης» και του σχετικού διαλόγου, υπό την εποπτεία της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, από τον Οκτώβριο του 2020 ως τον Απρίλιο του 2021. Ανεπίσημα, η γερμανική πλευρά δεν αποκλείει μία «διακριτική» μεσολάβηση υπηρεσιακών (και όχι πολιτικών) αξιωματούχων της.
Ωστόσο, η εμπειρία του παλαιότερου καναλιού επικοινωνίας με τον -έμπιστο του Τούρκου προέδρου- Ιμπ. Καλίν, μέσω των Γερμανών διπλωματών Γιαν Χέκερ και Γενς Πλέτνερ, δεν απεδείχθη ό,τι καλύτερο για τα ελληνικά συμφέροντα. Δεν έχει, εξάλλου, διευκρινιστεί από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας αν η χρήση τεθωρακισμένων Marder στον Εβρο (αντί των νησιών, όπως είχε ανακοινωθεί) αποτελεί τμήμα νέου επιχειρησιακού σχεδιασμού ή αποτέλεσμα άτυπης επιβολής γεωγραφικών περιορισμών, εκ μέρους της Γερμανίας, στη σύμβαση παραχώρησης. Η σιωπή είναι παρεξηγήσιμη, αν ληφθεί υπόψη ότι η Ουάσινγκτον διευκρίνισε επίσημα, μετά το τουρκικό διάβημα για το παρόμοιο ζήτημα των οχημάτων Μ1117, ότι δεν υφίστανται γεωγραφικοί περιορισμοί στο παραχωρούμενο αμερικανικό υλικό.
Λίγο πολύ, το μήνυμα Σολτς στον κ. Μητσοτάκη είναι να αναζητηθεί άλλος μεσολαβητής ή ότι πιθανή γερμανική συνδρομή θα περιοριστεί σε χαμηλότερο επίπεδο. Το ερώτημα, βέβαια, είναι γιατί ο πρωθυπουργός έχει -αβάσιμες- προσδοκίες, αφού η εμπειρία μεσολάβησης του 2020 αποδείχθηκε αρνητική. Η κυρία Μέρκελ είχε αξιώσει την αναβολή κοινοβουλευτικής επικύρωσης της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ και, στη συνέχεια, η Αθήνα ενεπλάκη στις διαφωνίες της με τον (σοσιαλδημοκράτη) υπουργό Εξωτερικών Χ. Μάας. Το Μαξίμου κρίνει ότι δεν υπάρχουν ανάλογες εντάσεις μεταξύ του κ. Σολτς και της «πράσινης» υπουργού Εξωτερικών Α. Μπέρμποκ, αλλά τις τελευταίες ημέρες διαφωνούν εντονότατα για την ανάμειξη της κινεζικής COSCO στο λιμάνι του Αμβούργου.
Παράλληλα, ελληνογερμανική διάσταση απόψεων προκύπτει και στο Μεταναστευτικό. Οι Ελληνες διπλωμάτες που συνόδευαν τον κ. Μητσοτάκη τον Μάιο υπέστησαν σοκ, όταν ο καγκελάριος απαίτησε την επιστροφή (στην Ελλάδα) 30.000 προσφύγων και αιτούντων άσυλο, αν και διαθέτουν υπέρ τους γερμανικές δικαστικές αποφάσεις και τις διατάξεις της Ε.Ε. Ενδεικτικό του χάσματος είναι ότι ο τελευταίος γύρος διαλόγου για το Μεταναστευτικό διεξήχθη στις 11 Μαΐου χωρίς προγραμματισμό επανάληψής του. Επίσης, αντίθετα από τις κυβερνητικές ωραιοποιήσεις, το Βερολίνο απορρίπτει το αίτημα αναβολής της παράδοσης υποβρυχίων U214 στην Τουρκία, τον μηχανισμό κυρώσεων στην Αγκυρα και κάθε αξίωση καταβολής επανορθώσεων και αποπληρωμής του κατοχικού δανείου.
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
