Κάποια στιγμή πρέπει να συμφιλιωθούμε με την Ιστορία μας. Και το σχέδιο που προωθεί το υπουργείο Πολιτισμού στο Τατόι είναι μια πρώτη απόπειρα, η οποία μάλιστα -αυτή είναι η ειρωνεία της Ιστορίας- γεννήθηκε κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου προ διετίας.
Του ΜΑΝΩΛΗ ΚΟΤΤΑΚΗ
Όταν ο τότε γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Γρηγόρης Δημητριάδης (μαζί με τον μόνιμο κάτοικο Μενιδίου, υπουργό Κυριάκο Πιερρακάκη) ξεναγήθηκε από μέλη βασιλικών ενώσεων στον ιστορικό αυτόν τόπο, στον οποίο εκτυλίχθηκαν πολύ σημαντικά γεγονότα της νεότερης πολιτικής μας ιστορίας.
Μια ματιά στο ογκώδες ημερολόγιο της «Κυρίας επί των Τιμών» της βασίλισσας Φρειδερίκης, το οποίο κυκλοφόρησε προ διετίας από τις εκδόσεις Καπόν σε πολυτελή έκδοση, αρκεί για να πείσει ότι εκεί, στο Τατόι, ελήφθησαν πολλές και σημαντικές αποφάσεις για την πορεία του έθνους. Αλλες θετικές και άλλες αρνητικές.
Η ειρωνεία της ιστορίας, λοιπόν, είναι ότι χθες ο Γρηγόρης Δημητριάδης κατέθετε στην Επιτροπή Θεσμών για την υπόθεση των υποκλοπών και ο θείος του Κυριάκος Μητσοτάκης αξιοποιούσε τις ιδέες που γεννήθηκαν σε εκείνον τον περίπατο και τις έθετε υπόψη του βασιλέως Καρόλου στο Λονδίνο.
Η ιστορία της βασιλείας στη χώρα μας είναι μέρος της πολιτειακής μας ιστορίας – της συνταγματικής μας ιστορίας. Προφανώς σκιάζεται από τη μαύρη σελίδα του 1967, αλλά, αν τη φυλλομετρήσει κανείς, θα διαπιστώσει ότι το πολίτευμα πριν από το δυστύχημα είχε εξισορροπητικούς θεσμούς, που σε κρίσιμες στιγμές λειτουργούσαν ως καταλύτης. Δεν ήταν θεσμικά σκεύη οι αρχηγοί του κράτους – είχαν άποψη. Σε μεγάλες στιγμές για το έθνος μας, όπως η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, μαζί με τους πολιτικούς ηγήθηκαν και οι βασιλείς.
Στη μεγάλη πυρκαγιά του Τατοΐου, το 2021, την τελευταία στιγμή διεσώθη η στολή που φορούσε ο βασιλιάς Γεώργιος όταν απελευθέρωνε τη Θεσσαλονίκη. Μεγέθη υπήρξαν επίσης ο βασιλέας Κωνσταντίνος και η βασίλισσα Ολγα, των οποίων τα ονόματα δεσπόζουν ακόμη και σήμερα σε κεντρικούς αθηναϊκούς δρόμους γύρω από τη Βουλή και από το Μέγαρο Μαξίμου. Το Κέντρο και οι πολιτικοί του είχαν παραδοσιακά καλύτερες σχέσεις με τη βασιλική οικογένεια σε κρίσιμες στιγμές, σε σύγκριση με την ηγεσία της δεξιάς παράταξης.
Άλλες οι σχέσεις της Ελένης Βλάχου και του Παναγιώτη Κανελλόπουλου με το παλάτι και άλλες του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Σταθερές οι πρώτες, με μεγάλες διακυμάνσεις και αναταράξεις οι δεύτερες.
Στις σημειώσεις της «Κυρίας επί των Τιμών» θα διαπιστώσει κανείς ότι ο πιο τακτικός επισκέπτης της βασίλισσας στα ανάκτορα και στο Τατόι την ταραχώδη περίοδο της δεκαετίας του 1960 ήταν ο αρχηγός της Ενώσεως Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου! Δεκάδες οι επισκέψεις του. Στο πρόσφατο βιβλίο που εξέδωσε ο Αλέξης Παπαχελάς για τις αναμνήσεις του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη από την πολιτική του ζωή θα διαπιστώσει έκπληκτος ότι ο κεντρώος επίτιμος καμάρωνε πως στη διετία 1965-1967 ικανοποίησε πλήρως και πλουσιοπάροχα τις απαιτήσεις του παλατιού για ιδιαίτερα προνόμια – και μάλιστα σε αντιδιαστολή με τις… τσιγκουνιές Καραμανλή. Ενώ πολύ αργότερα, το 1987, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, σε επίσκεψή του στο Λονδίνο ως πρόεδρος της Ν.Δ., χαρακτήρισε «unfair» το δημοψήφισμα Καραμανλή για το πολιτειακό.
Δεν προξενεί λοιπόν εντύπωση το γεγονός πως και ο επίσης κεντρώος Κυριάκος Μητσοτάκης βαδίζει στις ίδιες ράγες. Εζησε χθες δόξες και τιμές στο παλάτι του Μπάκιγχαμ.
Ωστόσο, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, πέρα από τα ιστορικά, για τα οποία πολλά μπορούν να ειπωθούν, θετικά και αρνητικά, αλλά δεν είναι της στιγμής, πρέπει να σταθούμε σε κάτι που αφορά προσωπικά τον βασιλιά Κωνσταντίνο: τον άνθρωπο που όχι απλώς υπήρξε ο βασιλιάς της Ελλάδας, αλλά το 1960 κατάφερε να κερδίσει και μετάλλιο στην ιστιοπλοΐα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, σηκώνοντας την ελληνική σημαία ψηλά στον ιστό.
Τον Κωνσταντίνο θα τον κρίνει η Ιστορία. Δεν θα τον κρίνουμε εμείς, οι νεότερες γενιές, με βάση τα ακούσματά μας και μόνο.
Ωστόσο είναι ένας άνθρωπος που αγαπά την Ελλάδα. Και επέλεξε να επιστρέψει και να ζήσει μόνιμα στην Ελλάδα για τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Είναι ήδη 82 ετών. Το 1994 η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου κατήρτισε, με ευθύνη του Ευάγγελου Βενιζέλου, τον νόμο για τη βασιλική περιουσία, ο οποίος εν μέρει κατέπεσε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Οπως μου έχει αποκαλύψει ο Ευάγγελος Βενιζέλος στο παρελθόν, στην κατάρτιση του νόμου αυτού συνέπραξε και ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος με την πείρα που απεκόμισε από τη συγκατοίκησή του με τη βασιλεία είχε γνωστές απόψεις για τον θεσμό.
Ο νόμος εκείνος, όμως, δεν επέτρεπε στον Κωνσταντίνο να αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο. Ακριβέστερα, του επέτρεπε να το αποκτήσει με ένα νέο επώνυμο, το οποίο ποτέ δεν αποδέχτηκε ο ίδιος, το «Ντε Γκρέτσια». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ρύθμιση εκείνη συνετάχθη μέσα στο φορτισμένο ιδεολογικά κλίμα της εποχής. Πέρασαν 30 χρόνια από τότε – 30 ολόκληρα χρόνια. Και στα έτη που έφυγαν χιλιάδες παράνομοι μετανάστες οι οποίοι νομιμοποιήθηκαν ως Ελληνες κατάφεραν να αποκτήσουν ελληνικό διαβατήριο. Ακόμη κι όσοι αποκτούν την ιδιότητα του πρόσφυγα από το αρμόδιο υπουργείο Μετανάστευσης -κάθε καρυδιάς καρύδι- κερδίζουν ως δώρο σήμερα ένα ελληνικό διαβατήριο με τη σφραγίδα της Ελληνικής Δημοκρατίας, έστω κι αν αυτό είναι προσωρινής διάρκειας.
Ερωτάται λοιπόν η Πολιτεία: Οταν και οι παράνομοι μετανάστες αποκτούν ελληνικό διαβατήριο, αυτός που κάποτε υπήρξε ο αρχηγός του ελληνικού κράτους δεν δικαιούται ελληνικό διαβατήριο; Δεν δικαιούται να αποχαιρετήσει τον μάταιο τούτον κόσμο, όταν έρθει η ώρα, με τη σφραγίδα του Ελληνα, όπως είναι και όπως νιώθει; Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο αρχιτέκτων του νόμου, εξ όσων γνωρίζω, δεν έχει αντίρρηση. Συμφωνεί σιωπηρώς. Ο πρωθυπουργός, όμως, τι λέει;
