Παρακολούθησα μια άκρως συγκινητική και ενθουσιαστική διαφήμιση ηγέτιδας εταιρίας τεχνολογίας, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ΑμεΑ.
- Του δρος Απόστολου Κρητικόπουλου*
Υπό τους ήχους ενός καταπληκτικού μουσικού κομματιού, που οι στίχοι του βασιζόταν σε φράσεις του διάσημου πυγμάχου Μοχάμεντ Αλι, η διαφήμιση έδειχνε έναν τυφλό πιανίστα, μία κωφάλαλη μάνα με το μωρό της, μία νάνο νοσηλεύτρια, μία μαθήτρια με σύνδρομο Down, μία οδηγό χωρίς χέρια και έναν τετραπληγικό να είναι απόλυτα λειτουργικοί στις εργασίες τους, ενώ χρησιμοποιούσαν τεχνολογικά προϊόντα (κυρίως το κινητό τους) από τη συγκεκριμένη εταιρία. Θυμήθηκα με συγκίνηση την τυφλή τηλεφωνήτρια που εργαζόταν στο Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης, όπου ως παιδί με έπαιρνε μαζί της η νοσηλεύτρια μάνα μου κάποια πρωινά για να με κρατάει.
Μετά, τον τετραπληγικό προγραμματιστή που είχα συναντήσει στη ΔΕΗ ως φοιτητής, κάνοντας την πρακτική μου άσκηση. Επειτα, τον τεχνικό υπολογιστών με παράλυτα τα κάτω άκρα του, σε εταιρία πληροφορικής που ήμουν υπάλληλος. Υστερα, τον τραπεζικό υπάλληλο με σύνδρομο Down, ο οποίος βοηθούσε στις θυρίδες κεντρικού καταστήματος σε τράπεζα που εργαζόμουν.
Όλα τα προηγούμενα ΑμεΑ που είχα συναντήσει σε χώρους εργασίας στη ζωή μου ήταν απόλυτα λειτουργικά στη δουλειά τους, ζωντανά κύτταρα της επιχείρησης όπου ανήκαν. Ολα αυτά σε εποχές που η τεχνολογία δεν είχε εξελιχθεί σε τόσο υπέρτατο βαθμό που βιώνουμε σήμερα. Όμως η πικρή αλήθεια είναι ότι πλέον τα ΑμεΑ δεν συμμετέχουν ενεργά στην εργασία, και αυτό γίνεται όχι επειδή το απορρίπτουν ως μονοπάτι ζωής τα ίδια, αλλά δεν τα βοηθάνε οι συνθήκες.
Στον κύκλο μου πλέον (ο οποίος έχει διευρυνθεί ιδιαίτερα, λόγω ηλικίας) νιώθω ότι δεν εργάζονται πλέον τόσοι συμπολίτες μου με αναπηρία, σε σχέση με αυτούς που γνώριζα σε πολύ μικρότερο κύκλο που είχα ως νεότερος. Ενώ η Ε.Ε. ενισχύει στρατηγικές ενσωμάτωσης στις επιχειρήσεις μέσω του τρίπτυχου «ESG», που σημαίνει «περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση», δυστυχώς ελάχιστα προωθείται η ενσωμάτωση ΑμεΑ. Το κράτος, παρόλο που έχει ψηφίσει νόμους για ενθάρρυνση των επιχειρήσεων ώστε να προσλαμβάνουν συνανθρώπους μας με αναπηρίες, δεν είναι αποτελεσματικό στο συγκεκριμένο θέμα. Δεν γνωρίζω τι φταίει.
Οι επιδοματικές πολιτικές που δρουν ως αντικίνητρο για έναν ανάπηρο; Το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον στις σύγχρονες εταιρίες που απορρίπτει εύκολα και γρήγορα κάποιον που δεν μπορεί να ακολουθήσει με φρενήρη ρυθμό; Δεν έχω απάντηση, αλλά εύχομαι -με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας- να αντιστραφεί αυτή η τάση περιθωριοποίησης των ΑμεΑ από την αγορά εργασίας.
*Διδάκτωρ Πληροφορικής (twitter: @kritikopoulos)