Ο σεισμός στην Τουρκία περιέπλεξε την πολιτική κατάσταση όχι μόνο στη γείτονα χώρα, αλλά και στην πατρίδα μας. Eτσι είναι. Οταν συναρτάς την εκλογική σου στρατηγική από τις εξελίξεις σε ένα γειτονικό κράτος, προκειμένου διά της εθνικιστικής εξάρσεως να καλύψεις τις απώλειες στα δεξιά σου νώτα (περί το 10%-15%), ξημερώνει μια μέρα και συμβαίνει το εξής: Ερχεται ένα απρόοπτο γεγονός και σου στερεί, κατ’ αρχάς τουλάχιστον, τον παρτενέρ. Και σου ανατρέπει, έστω προσωρινώς, τη στρατηγική.
Εκεί που ανέμενες υψηλές θερμοκρασίες στο Αιγαίο και κατακόρυφη αύξηση της έντασης, εις τρόπον ώστε να βελτιωθεί το πατριωτικό σου προφίλ, αίφνης βλέπεις τον πολιτικό ευεργέτη σου εξουδετερωμένο στα σχοινιά. Ο σεισμός θα εξελιχθεί σε μια δύσκολη γεωπολιτική άσκηση και για τον ίδιο τον Ερντογάν, αλλά και για τους συμμάχους.
Σε άσκηση ικανή να ανατρέψει όποιους συμμαχικούς σχεδιασμούς για την αποσταθεροποίησή του. Η τουρκική οικονομία και η κοινωνία αντιμετωπίζουν πλέον μείζον πρόβλημα -ένα επιπλέον-, η επίλυση του οποίου δεν μπορεί να γίνει με συμβατικούς τρόπους. Εάν η Δύση φερθεί στην Τουρκία κατάψυχρα, όπως οι Σουηδοί, που της έστειλαν ένα τσεκ με 650.000 δολάρια χωρίς να εμφανιστούν στα χαλάσματα (σε αντίθεση με εμάς), και όπως οι Γάλλοι του «Σαρλί Εμπντό», που τη λοιδόρησαν αισχρά, τότε, εκτός από τις πλάκες της Αραβίας, θα επιταχυνθούν και οι γεωπολιτικές πλάκες – προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Αν η γείτων με τον σεισμό μετακινήθηκε τρία μέτρα πιο κοντά στην Ελλάδα και τη Δύση, από τις συνέπειες του σεισμού μπορεί να μετακινηθεί ακόμη βαθύτερα, πολλά χιλιόμετρα προς την Ανατολή. Ο Ερντογάν πιθανόν να ζητήσει οικονομική βοήθεια από την Κίνα και τη Ρωσία, χώρες με τις οποίες ήδη συμπορεύεται στους BRICS, σχεδιάζοντας μάλιστα νέο νόμισμα.
Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ σε αυτή την περίπτωση της οριστικής αποκόλλησης; Θα παρακολουθήσουν απαθείς την απομάκρυνση της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ και την πρόσδεσή της σε Ρωσία – Κίνα, επενδύοντας αποκλειστικά πλέον σε εμάς; Θα αφήσουν τον Ερντογάν στο εγγύς μέλλον να προκαλέσει επεισόδιο στην Κύπρο ή στο Αιγαίο, με στόχο να αποσπάσει την προσοχή του ακροατηρίου του από τα χαλάσματα; (Για κάποιους, τώρα έχει μεγαλύτερη ανάγκη το επεισόδιο!) Θα επιχειρήσουν και πάλι να τον ανατρέψουν με την κεμαλική αντιπολίτευση, για να μη χάσουν την Τουρκία από όποια επιρροή τής ασκούν;
Ο,τι και αν συμβεί, την ώρα που οι εκλογικές αναμετρήσεις σε Ελλάδα και Τουρκία «διασταυρώνονται», έχουμε ένα νέο δεδομένο: Η γεωπολιτική προηγείται της κλασικής πολιτικής. Τα δυτικά συμφέροντα είναι υπέρτερα της λαϊκής ψήφου. Πριν από τον σεισμό αυτά που γνωρίζαμε ήταν τα εξής: Οι ΗΠΑ «επέτρεπαν» την ελεγχόμενη ένταση με τους γείτονες, για αυτό και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε, για πρώτη φορά σε ομιλία του στο Ηράκλειο, στην πρόκληση του Τούρκου προέδρου «Θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ». Και η απάντησή του εκείνη ήταν τόσο οξεία και ασυνήθιστη για το προφίλ του, ώστε είχε προκαλέσει ρίγη εθνικής συγκινήσεως στο ακροατήριό του.
Πριν από τον σεισμό γνωρίζαμε ότι οι εκλογές των δύο χωρών, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, θα «διασταυρώνονταν», ακόμη και αν ο πρωθυπουργός τις προκήρυσσε αργότερα, για τις 21 Μαΐου. Πριν από τον σεισμό γνωρίζαμε, σύμφωνα με ισχυρισμούς συνομιλητών των ΗΠΑ, ότι η Ελλάς ως εναλλακτική της Τουρκίας είναι στο επίκεντρο των σχεδιασμών της συμμάχου και των Γερμανών, που θα τα έδιναν όλα (και ας μην ψηφίζουν οι ίδιοι) για τη «σταθερότητα» στη νοτιοανατολική πτέρυγα.
Τώρα, και χωρίς να προεξοφλείται ότι έχουν ανατραπεί οι βασικοί σχεδιασμοί, η Δύση ολόκληρη και η Ελλάδα πρέπει να περιμένουν. Να περιμένουμε. Να περιμένουμε να δούμε πώς θα επιδράσει ο σεισμός τόσο στο εκλογικό σώμα της γείτονος, όσο, προπάντων, στη συμπεριφορά του πολιτικού της συστήματος. Γεωπολιτικά. Στο μέτρο που ο Ερντογάν αποφασίσει να επιλέξει ή όχι οριστικά στρατόπεδο μέσα στην εκστρατεία, ο χρόνος θα πυκνώσει ξαφνικά και αποφάσεις που καιρό εκκρεμούσαν στην ταλαντευόμενη Δύση πρέπει να ληφθούν πάραυτα.
Ο Μπάιντεν ανατίναξε, όπως υποστηρίζουν δυτικά ΜΜΕ, τους αγωγούς Nord Stream 1-2, αλλά τώρα πρέπει να αναζητήσει την ενέργεια που του λείπει για να «ξεδιψάσει» την παραπαίουσα Ευρώπη. Και, στον βαθμό που η Τουρκία τού είναι χρήσιμη, δεν θα διστάσει να κάνει την κυβίστησή του, αργά ή γρήγορα. Στο μέτρο που τα συμμαχικά σχήματα στην Ελλάδα, στην Κύπρο, αλλά και στην Τουρκία είναι χρήσιμα για αυτόν, τότε, ναι, η πολιτική θα αποκτήσει ξανά σημασία μεγάλη για τη γεωπολιτική. Και θα επηρεάσει στρατηγικές και επιλογές, ανατρέποντας παλιούς υπολογισμούς και διαμορφωμένους συσχετισμούς.
Το ερώτημα που θα τεθεί ωμά; Ιδού: Ποιος μπορεί να κάνει τι και να φέρει εις πέρας τι; Ο,τι ενδυναμώνει ή αποδυναμώνει τις τρέχουσες ηγεσίες εσωτερικά (θέματα διαφάνειας, ατομικών ελευθεριών, ιδιοκτησίας, ελεύθερης λειτουργίας κομμάτων, οικονομίας) θα τις ενδυναμώνει ή θα τις αποδυναμώνει και εξωτερικά. Χωρίς να σκίσουμε τα χαρτιά μας και τα πτυχία μας, λοιπόν, οφείλουμε να ιχνηλατήσουμε το γεωπολιτικό τοπίο εκ νέου. Οι βεβαιότητες εξέλιπαν. Οι ανακατατάξεις στην περιοχή δύναται να επιδράσουν και στις πολιτικές συμπεριφορές. Τόσο των λαών όσο και των συμμάχων.
