Ο Ερντογάν τα πρώτα εικοσιτετράωρα του καταστροφικού σεισμού τα έχασε στην κυριολεξία. Αυτή η ενός ανδρός αρχή που δημιούργησε ήταν παράλυτη τις δύο πρώτες ημέρες, πλήττοντας την εικόνα που είχε το κράτος στους πολίτες. Επληξε επίσης και την εικόνα που είχαν δημιουργήσει ο ίδιος και το κόμμα του για τον εαυτό του.
Μάλιστα, μέχρι την παραμονή του σεισμού αφήγημά του ήταν το εξής: «Ο Ερντογάν είναι ένας παγκόσμιος ηγέτης, η Τουρκία είναι ένα πανίσχυρο κράτος, που παίζει ρόλο στην πορεία των θεμάτων που αφορούν την παγκόσμια κοινότητα». Και τα δύο κατέρρευσαν μετά τον σεισμό.
Εκείνες τις ώρες του πανικού ο Ερντογάν και οι επιτελείς του άρχισαν να σκέφτονται την αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο, με το εξής σκεπτικό: Να κατασκευαστούν δεκάδες χιλιάδες κατοικίες σε έναν χρόνο, να τις παραδώσει ο Ερντογάν στους δικαιούχους και να ξανακερδίσει τις εκλογές.
Ομως μετά τα πρώτα εικοσιτετράωρα επικράτησαν δεύτερες σκέψεις, τις οποίες συνοψίζει σε άρθρο του ο δημοσιογράφος Murat Yetkin, που ανήρτησε στην ιστοσελίδα του:
Ακολουθεί η μετάφραση του άρθρου:
Ο Ερντογάν αλλάζει τακτική μετά τον σεισμό. Θα προσπαθήσει να παρουσιάσει τις δαπάνες και τη βοήθεια που θα προσφέρει το κράτος, ως ενέργειες του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Η αλληλουχία των σεισμών που συγκλόνισαν την Τουρκία και προκάλεσαν τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων ανάγκασε τον πρόεδρο και ηγέτη του AKΡ Ταγίπ Ερντογάν να αλλάξει την προεκλογική του τακτική. Τόσο η εντύπωση που δόθηκε από τους κυβερνητικούς κύκλους στην Αγκυρα όσο και οι τελευταίες κινήσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι ο πρόεδρος ετοιμάζεται να εντάξει τις δραστηριότητες του κράτους για τις επισκευές και την ανοικοδόμηση των κτιρίων που κατέρρευσαν από τον σεισμό, στην προεκλογική εκστρατεία του κόμματός του.
Αυτή η τακτική βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε μεθόδους διαχείρισης επικοινωνίας και δημιουργίας πεποίθησης στην κοινή γνώμη, με συνθήματα που οι απελπισμένοι θέλουν να πιστέψουν, όπως «Μόνο εγώ μπορώ να το φτιάξω, θα το φτιάξω σε έναν χρόνο».
Λόγοι αλλαγής τακτικής
Αυτή η αλλαγή τακτικής βασίζεται σε συμπεράσματα των κύκλων εξουσίας, που μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
1- Η ατζέντα της Τουρκίας είναι πλέον σεισμός: Αν δεν υπάρξουν πολύ σημαντικές άλλες εξελίξεις, η πολιτική ατζέντα της Τουρκίας μέχρι τις εκλογές θα είναι πλέον σεισμός. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει.
2- Τα σημάδια της ανοργανωσιάς στην αντιμετώπιση του σεισμού: Η έλλειψη προετοιμασίας και η αποδιοργάνωση της Υπηρεσίας Εκτάκτων Αναγκών (AFAD) στην έναρξη των εργασιών τις πρώτες ώρες του σεισμού χρεώθηκαν στο ΑΚΡ, όπως και η καθυστερημένη εμπλοκή του στρατού στις προσπάθειες διάσωσης, αν και ήταν έτοιμος από την πρώτη στιγμή.
3- Το επιχείρημα της απειλής των «ξένων δυνάμεων» κατέρρευσε: Οι ενισχύσεις που έφτασαν από χώρες όπως η Ελλάδα, η Αρμενία και το Ισραήλ, τις οποίες οι ψηφοφόροι του AKΡ και του MHP θεωρούσαν εχθρικές, εξάλειψαν επίσης την πιθανότητα η εξωτερική πολιτική να βασιστεί στην εχθρότητα προς αυτές.
4- Ζημιά στην οργάνωση του ΑΚΡ: Οι επαρχιακές και περιφερειακές διοικήσεις του ΑΚΡ ήταν διαλυμένες στην περιοχή του σεισμού. Οι βουλευτές φοβούνται να βγουν δημόσια εξαιτίας πιθανών αντιδράσεων του κόσμου.
5- Ελλειμμα στον προεκλογικό προϋπολογισμό: Πριν από τον σεισμό, για παράδειγμα, οι αυξήσεις που είχαν υποσχεθεί στους συνταξιούχους θα ήταν μια προεκλογική επένδυση.
Ωστόσο, τώρα υπάρχει προϋπολογισμός που πρέπει να διατεθεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού. Εννοείται ότι το ΑΚΡ επικεντρώνεται στην ιδέα ο προϋπολογισμός αυτός να λειτουργήσει ως μέσον προπαγάνδας των εκλογών.
Η αποκατάσταση των σεισμοπαθών ως προεκλογικός προϋπολογισμός
Ο Ερντογάν ανακοίνωσε τη δεύτερη ημέρα του σεισμού ότι 100 δισεκατομμύρια λίρες από τον προϋπολογισμό θα χρησιμοποιηθούν για την επούλωση των πληγών του σεισμού. Υπάρχουν θέματα ελέγχου στη χρήση των πόρων που διατίθενται από τον προϋπολογισμό.
Ωστόσο, αυτά τα θέματα δεν υπάρχουν στα λεφτά που έχουν χορηγηθεί ως δωρεές. Ετσι εξηγείται το γεγονός ότι στον τηλεοπτικό μαραθώνιο που έγινε για να γίνουν δωρεές υπέρ των σεισμοπαθών τα 86 δισεκατομμύρια λίρες, από το σύνολο των 115 δισεκατομμυρίων δωρεών, έγιναν από κρατικές εταιρίες. Ετσι, θα δοθεί η δυνατότητα στην κυβέρνηση και το ΑΚΡ να χρησιμοποιήσουν αυτά τα λεφτά, χωρίς τον θεσμικό έλεγχο του κράτος. Θα δοθούν για τους σεισμοπλήκτους 215 δισεκατομμύρια λίρες συνολικά.
Η ανέγερση κατοικιών για τους σεισμοπλήκτους είναι καθήκον του κράτους. Ωστόσο, ο Ερντογάν στην ομιλία του στη σεισμόπληκτη πόλη Osmaniye είπε ότι μόνο αυτός μπορεί να ολοκληρώσει το έργο αυτό σε έναν χρόνο:
• «Θα μας δώσετε περιθώριο έναν χρόνο. Μέσα σε έναν χρόνο θα χτίσουμε αυτές τις μόνιμες κατοικίες με την άδεια του Αλλάχ και θα εγκαταστήσουμε τους πολίτες μας. (…) Ακριβώς όπως τα κέντρα των πόλεών μας, στοχεύουμε να ξαναχτίσουμε τα χωριά μας μέσα σε έναν χρόνο».
Είναι προφανές ότι σε έναν χρόνο δεν μπορούν να κατασκευαστούν κατοικίες για να εγκατασταθούν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, τη στιγμή που υπολογίζεται ότι πρέπει πρώτα να απομακρυνθούν 230.000.000 τόνοι συντριμμιών. Μακάρι να μπορούσε να γίνει αυτό. Πάντως, ο Ερντογάν υπονοεί ότι το κράτος μπορεί να το κάνει αυτό μόνο εάν παραμείνει ο ίδιος στην ηγεσία, διαφορετικά δεν μπορεί.
Το AKΡ δεν έχει άλλο ατού
Επομένως, ο Ερντογάν δεν έχει κανένα αφήγημα για το αύριο, θα κάνει τις τελετές θεμελίωσης για μόνιμες κατοικίες, θα εγκαινιάσει εργοστάσια σκυροδέματος και προκατασκευασμένες κατοικίες στην περιοχή, θα τα κάνει με δικές του εταιρίες, χωρίς διαγωνισμό, εάν χρειαστεί, θα χρησιμοποιήσει δημόσιους πόρους, αλλά θα προσπαθήσει να τα παρουσιάσει όλα αυτά ως έργο του κόμματός του.
Αυτό θα το παρουσιάσει στη ζώνη του σεισμού και στην υπόλοιπη Τουρκία ως ένα έργο που «μόνο εγώ θα μπορούσα να το κάνω». Αυτή είναι η σύνοψη της νέας του τακτικής.
Πριν από τον σεισμό το AKΡ δεν είχε να επικαλεστεί τίποτε άλλο εκτός από τις ηγετικές ικανότητες του Ερντογάν και τις επιτυχίες του όλα αυτά τα χρόνια. Τώρα το AKΡ δεν έχει να επικαλεστεί κάτι πέρα από το μεγαλείο του Ερντογάν, όμως ελπίζει ότι ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να ξεφύγει από μια καταστροφή, δαπανώντας χρήματα του προϋπολογισμού επ’ ωφελεία του κόμματός του.
…Οι ενοχλητικές φωνές
Ο Ερντογάν επιτίθεται εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων με ύβρεις, ενώ ασκεί πίεση και στα «ενοχλητικά» ΜΜΕ.
Το μέλος του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) στο ΕΣΡ (RTÜK) Okan Konuralp δήλωσε ότι στη συνεδρίαση της 22ας Φεβρουαρίου η πλειοψηφία του AKΡ-MHP στο διοικητικό συμβούλιο ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται να επιβάλει πρόστιμο σε κανάλια και διαδικτυακές εκπομπές, κυρίως στα Fox TV, HaberTürk, Halk TV και Tele-1, που δείχνουν τις ελλείψεις στις προσπάθειες ανακούφισης των σεισμοπαθών και αμφισβητούν την ποιότητα των κτιρίων.
Οι εκπομπές του Ekşi Sözlük διακόπηκαν χθες το απόγευμα. Οι εξελίξεις δείχνουν μια σκλήρυνση προς στα ΜΜΕ που τείνει να αυξάνεται σταδιακά.
