Η Ελλάς αποτελούσε για πολλές δεκαετίες την εξαίρεση στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα: Ενώ σχεδόν παντού, ιδιαιτέρως μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, η Αριστερά έχει εξαϋλωθεί και αποτελεί τον παρία (και στη Βρετανία, και στη Γαλλία, και στη Γερμανία, και στην Ιταλία, και στην Ισπανία και, βεβαίως, στις τέως ανατολικές χώρες), στην πατρίδα μας συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο: η Αριστερά κυριαρχούσε. Εφθασε μέχρι τα δωμάτια της εξουσίας στις εκλογές του 2015, όταν ο Αλεξης Τσίπρας εξελέγη με την ψήφο του ελληνικού λαού ο πρώτος πρωθυπουργός της Αριστεράς σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αλλά ακόμα και παλαιότερα, όταν τα κόμματα της Αριστεράς ανήκαν στις δυνάμεις της ελάσσονος αντιπολίτευσης και σημείωναν χαμηλές επιδόσεις στις εκλογικές αναμετρήσεις, η αριστερή σκέψη ήταν κυρίαρχη στην πατρίδα μας. Η διανόηση, η δημοσιογραφία, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι άνθρωποι των γραμμάτων και του πολιτισμού ανήκαν στην Αριστερά στην πλειονότητα τους και κυριαρχούσαν στον δημόσιο λόγο.
Από τις εκλογές του 1981 και μετά η Αριστερά μαζί με το ΠΑΣΟΚ σφράγισε την πλειοψηφία της τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Με την άνοδο του Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία, ο οποίος ένωσε με τα νομοσχέδια αναγνώρισης της Εθνικής Αντίστασης τη γενιά του Εμφυλίου, τη γενιά του Κέντρου και του 1-1-4 και τη γενιά των αμφιθεάτρων της Μεταπολίτευσης, η Κεντροαριστερά εγκαθιδρύθηκε ως πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία της χώρας.
Το συλλογικό απωθημένο της εμφύλιας σύρραξης και της απουσίας της ΕΔΑ από τις εκλογές του 1946 έκτοτε ικανοποιείται. Ισοφαρίστηκε μόνο το 2004 μετά την εκλογή του Κώστα Καραμανλή στην πρωθυπουργία με 3.400.000 ψήφους και συμμετοχή ρεκόρ 76%, αλλά αυτή η κυριαρχία της Κεντροδεξιάς (που άρεσε και σε τμήμα της Αριστεράς λόγω της εξωτερικής της πολιτικής) απεδείχθη παρένθεση.
Γρήγορα ο συσχετισμός επανήλθε στην προτέρα κατάσταση. Η συντριπτική νίκη της Ν.Δ. στις εκλογές της 21ης Μαΐου του 2023 δεν δίδει μόνο, ως φαίνεται, οριστική λύση στο πρόβλημα πολιτικής σταθερότητας της χώρας, αλλά μας δίνει και έναν νέο κανόνα: Ανατρέπεται πρώτη φορά ο εμπεδωμένος από το 1981 συσχετισμός της Μεταπολίτευσης. Το άθροισμα του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και του ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα με συγγενείς χώρους όπως το ΚΚΕ, το ΚΚΕ εσωτερικού, η ΕΑΡ, το ΔΗΚΚΙ, οι Οικολόγοι, η Λαϊκή Ενότητα, η Δημοκρατική Αριστερά, η Πλεύση Ελευθερίας, το κόμμα Βαρουφάκη κ.ά. υπερτερούσε πάντοτε του εκάστοτε αθροίσματος της Ν.Δ. με την Εθνική Παράταξη, τη ΔΗΑΝΑ, την Πολιτική ανοιξη, το ΛΑΟΣ, την ΕΠΕΝ , τη Χρυσή Αυγή κ.Ά.
Σχεδόν 40 χρόνια
Με εξαίρεση τις πρώτες εκλογές, όταν ακόμη η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία έκανε τα πρώτα της βήματα και η Κεντροδεξιά υπερίσχυε της Κεντροαριστεράς (54,5% έναντι 45% το 1974 και 50,4% έναντι 49,3% το 1977) από τις εκλογές του 1981 έως τις εκλογές του 2019 για σχεδόν 40 χρόνια η Αριστερά ήταν σταθερά κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία στον τόπο. Στις εκλογές του 1981 το σύνολο των περίφημων δημοκρατικών δυνάμεων συγκέντρωσε το 60,3% και η Κεντροδεξιά το 38,2%. Στις εκλογές του 1985 το 57,5% έναντι 40,8%.
Στις εκλογές του 1990 51,9% έναντι 47,47% της Κεντροδεξιάς. Στις εκλογές του 1993 54,24% έναντι 44,7%. Στις εκλογές του 1996 56,26% έναντι 42,24%. Στις εκλογές του 2000 56,1% έναντι 42,7%. Στις εκλογές του 2004 50,8% έναντι 47,6%. Στις εκλογές του 2007 53,1% έναντι 45,7% (σε εκείνες τις εκλογές του 2004 η Ν.Δ. του Κώστα Καραμανλή έκανε ρεκόρ με 3.400.000 ψήφους).
Στις εκλογές του 2009 με 58,6% έναντι 39,1%. Στις δεύτερες εκλογές του 2012 με 49,87% έναντι 47,5%. Στις δεύτερες εκλογές του 2015 με 53,8% έναντι 43%. Στις εκλογές του 2019 με 49,8% έναντι 46,5%. Το αποτέλεσμα των εκλογών του 2023 ανατρέπει αυτόν τον συσχετισμό για πρώτη φορά από το 1981. Οι δυνάμεις της Κεντροδεξιάς και της συντήρησης (Ελληνική Λύση, ΝΙΚΗ) συγκεντρώνουν αθροιστικώς το 49,5% έναντι 46% των δημοκρατικών δυνάμεων (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, ΜέΡΑ25, Πλεύση, ΑΝΤΑΡΣΥΑ κ.ά.).
Η φιλελεύθερη παράταξη προηγήθηκε ακόμη και στην Κρήτη, όπου το ΠΑΣΟΚ είχε έρθει πρώτο κόμμα ακόμη και στις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης. Πρόκειται για κατόρθωμα του κυρίου Μητσοτάκη, το οποίο κατ’ άλλους οφείλεται στη μεταμόρφωση-μετάλλαξη της Ν.Δ. σε κατά βάση κεντροαριστερό κόμμα με κάποιες δεξιές αποχρώσεις, κατ’ άλλους στο ότι η Αριστερά διανύει τον ενδέκατο χρόνο της ως συστημική δύναμη με ό,τι σημαίνει αυτό για την εμβέλειά της. Σε ό,τι και να οφείλεται, συνέβη πάντως και αξίζει να καταγραφεί. Ο εκδυτικισμός της ελληνικής κοινωνίας αρχίζει να αποδίδει, καθώς αφήνει εν μέρει πίσω -για πόσο θα δούμε- τη μαχόμενη ανατολική σκέψη.
