Είναι προς τιμήν του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι διατηρεί τον βασικό κορμό των μελών των υπουργικών του συμβουλίων στην ορκωμοσία των κυβερνήσεών του και δεν υποκύπτει στις Σειρήνες των εντυπωσιακών αλλαγών κατά τη μετάβαση από το ένα σχήμα στο άλλο.
Αν και το γεγονός ότι διατήρησε στη νέα κυβέρνηση, που ορκίστηκε χθες, 20 από τους 27 υπουργούς της τελευταίας και αναβάθμισε τέσσερις από υφυπουργούς – αναπληρωτές σε υπουργούς (μόνον τρεις είναι οι νέες είσοδοι) οφείλεται και στο ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ακριβώς επιθυμούσε (περίμενε μεγαλύτερο ποσοστό, περισσότερες έδρες και μικρότερη Βουλή). Εντούτοις, η τελική σύνθεσή της αποτελεί στοιχείο πολιτικού ρεαλισμού. Η βασική ομάδα διακυβέρνησης δεν αλλάζει, απλώς με όπλο την εμπειρία ενός εκάστου των μελών της δοκιμάζεται και σε άλλα πεδία.
Σε κάθε περίπτωση, η διατήρηση του βασικού κορμού αποτελεί και πράξη πολιτικής αυτοπροστασίας για τον κύριο Μητσοτάκη. Αν χρειαστεί να κάνει έναν σαρωτικό ανασχηματισμό μετά τις ευρωεκλογές, με τι πάγκο θα τον κάνει, αν το «έκαιγε» από τώρα; Οσον αφορά λοιπόν τη σύνθεση της κυβέρνησης, για όση αξία έχει η γνώμη μου, παρά τις επιμέρους επιφυλάξεις, όλα καλά. Το αποτύπωμα μιας κυβέρνησης δεν εξαρτάται όμως μόνο από τα πρόσωπα, αλλά και από τις πολιτικές που θα κληθούν να υπηρετήσουν. Και κυρίως από τη σωστή ανάγνωση της κοινωνικής ατμόσφαιρας. Από τις ανοχές αλλά και τις αναμονές, κοινώς προσδοκίες, της κοινής γνώμης. Και, βεβαίως, από την προετοιμασία της.
Ανεξαρτήτως της συμφωνίας ή της διαφωνίας που τυχόν έχουμε με επιμέρους μεταρρυθμίσεις για τις οποίες αορίστως μιλά ο πρωθυπουργός καθ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας, έχω την εντύπωση πως ούτε προετοιμασία υπάρχει, σε μερικές περιπτώσεις, ούτε και γνώση. Μόνον βολονταρισμός. Απλά παραδείγματα επί θεμάτων που ήθελε να εφαρμοστεί φιλελεύθερη πολιτική μεταρρυθμίσεων: Εκκλησία: Οταν καλείς ιερείς στη Δράμα και τους ζητάς να πάψουν να υποστηρίζουν τη ΝΙΚΗ, ότι θα τους διαγράψεις τα χρέη που έχουν και στο τέλος το ποσοστό που λαμβάνει το «κομματίδιο» στον νομό είναι μεγαλύτερο από αυτό που έλαβε τον Μάιο, τότε το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν σε άκουσαν και ότι σε αψήφισαν.
Το πρόβλημα είναι ότι δεν αντιλαμβάνεσαι το ορθόδοξο φαινόμενο και τη σημασία της πίστης σε αυτό, το μπερδεύεις με το καθολικό και αύριο μεθαύριο μπορεί να κάνεις σφάλμα μεγαλύτερο από αυτό. Με το να επιχειρήσεις να αναμειχθείς στα εσωτερικά της Ιεραρχίας για να ελέγξεις έναν θεσμό. Οταν, επίσης, δεν αφήνεις τη μειονότητα (που κατάλαβε ότι το προξενείο το παραξήλωσε) να μετακινηθεί σιωπηρώς στο ΠΑΣΟΚ, για να έρθει η Ν.Δ. πρώτη στον νομό Ροδόπης, και καθιστάς τη στάση της κεντρικό πολιτικό θέμα της χώρας, τότε το πρόβλημα δεν είναι ότι αυτή ξαναψήφισε ΣΥΡΙΖΑ και ότι παρ’ ολίγον να έρθει πρώτος και στην Ξάνθη. Το πρόβλημα είναι η μη γνώση της ακριβούς θέσης της μειονότητας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και κατά τούτο η πρωτοβουλία να τεθεί το ζήτημα της εκλογικής της συμπεριφοράς στον πρόεδρο Ερντογάν καθιστά ένα αμιγώς εσωτερικό θέμα σε διμερές.
Το μείζον θέμα δεν είναι, λοιπόν, μόνο οι υπουργοί να ξέρουν να κρατούν το τιμόνι. Ξέρουν. Αξιοι είναι οι περισσότεροι. Το ζήτημα είναι βάσει ποίων πολιτικών και ποίων πραγματικών δεδομένων προς τα πού θα τους ζητείται να του στρίβουν το τιμόνι. Μια πρώτη ανάγνωση του κυβερνητικού σχήματος δείχνει ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις σε υπουργεία όπου συγκεντρώνεται η διαχείριση όλου του δημόσιου και του κοινοτικού χρήματος (Εθνικής Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης, Επενδύσεων Κώστας Σκρέκας και Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης).
Δείχνει αξιοσημείωτες τοποθετήσεις σε υπουργεία προσώπων σε τομείς που ενδιαφέρουν ιδιωτικά συμφέροντα (Γιάννης Παππάς, υφυπουργός Ναυτιλίας, Κώστας Κατσαφάδος, υφυπουργός Δημόσιας Τάξης). Δείχνει ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις σε υπουργεία που αφορούν τους θεσμούς και τις μεταρρυθμίσεις (Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, με αποστολή την αλλαγή του στάτους των δικαστών και τη ριζοσπαστική συνταγματική αναθεώρηση, Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, ο οποίος θα κληθεί να διαχειριστεί, εκτός από την εφαρμογή και τη διόρθωση των νόμων για την Ανώτατη Εκπαίδευση, και θέματα αξιακά, όπως η προωθούμενη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατάργηση της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στα σχολεία, Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, που θα πρέπει να βάλει λουκέτα σε νοσοκομεία και να αλλάξει τις εργασιακές σχέσεις ιατρών – νοσηλευτών).
Δείχνει, τέλος, ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις σε υπουργεία που θα χειριστούν την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης (Ο Γιώργος Γεραπετρίτης που ανακοίνωσε το 2020 το δόγμα 6 μίλια χωρικά ύδατα για τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου θα πρέπει τώρα και να το… υπογράψει, καθώς και να εξηγήσει τι εννοούσε όταν έλεγε ότι Ελλάς και Τουρκία πρέπει να προσγειωθούν σε μια «κοινή ζώνη» αντιμετώπισης προβλημάτων).
Η δική μου εδραία πεποίθηση είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διαθέτοντας το λαϊκό πληρεξούσιο, θέλει σε αυτή την τετραετία να επέμβει στο εσωτερικό των θεσμών και να αλλάξει τις δομές τους μέσω της ψήφισης απλών τυπικών νόμων και μέσω της αναθεώρησης του Συντάγματος. Ασχέτως αν η πλειοψηφία των 158 εδρών, η οποία δεν ήταν αυτή που ήθελε, του τροποποιεί ελαφρώς το σχέδιο. Οι δομές της Εκπαίδευσης, της Δικαιοσύνης, της Εκκλησίας, ο περιορισμός του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους σε θέματα κοινωνικής προστασίας και υγείας, Ανώτατης Παιδείας, η φιλελευθεροποίηση των ανθρώπινων σχέσεων είναι μερικά από αυτά. Δεν είναι τυχαίο ότι (όπως σας είχαμε ενημερώσει εγκαίρως) το νεοϊδρυθέν υπουργείο δεν ονομάστηκε Οικογένειας σκέτο, όπως εξαγγέλθηκε προεκλογικώς, αλλά Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Η οικογένεια τέθηκε σε δεύτερη μοίρα, για να μπει μπροστά η συνοχή που συνδέεται ευθέως με τα δικαιώματα μειονοτήτων.
Ανακεφαλαιώνω: Το ζήτημα για την κυβέρνηση, λοιπόν, δεν είναι μόνο τα πρόσωπα που συγκροτούν το νέο υπουργικό συμβούλιο και κρατούν το τιμόνι. Το θέμα είναι προς τα πού θα στρίψουν το τιμόνι σε μια πατρίδα που ευτυχώς διατηρεί ισχυρά συντηρητικά ανακλαστικά (στο 20% η δύναμη των μικρών κομμάτων στην βόρεια Ελλάδα, μεγαλύτερη και από του ΣΥΡΙΖΑ)… Η ταυτοτική Δεξιά θα είναι ο ρυθμιστής των μεταρρυθμίσεων. Προσοχή, η ταυτοτική, όχι η Ακροδεξιά.
