Μετά την ανάληψη του υπουργείου Εθνικής Αμυνας από τον Νίκο Δένδια, η στήλη παρατηρεί μία ποιοτική αλλαγή στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής μας. Διότι, ας μην υπάρχει αμφιβολία, και το υπουργείο Αμυνας, στο πλαίσιο των κατευθύνσεων που χαράσσουν το υπουργικό συμβούλιο και το ΚΥΣΕΑ, ασκεί εξωτερική πολιτική.
Η πρώτη ευχάριστη έκπληξη ήταν ότι ο υπουργός τιμά εφεξής με την παρουσία του τις επετείους απελευθέρωσης των ακριτικών μας νησιών από τους Οθωμανούς. Το έκανε τον Οκτώβριο στον Αη Στράτη, το έκανε και προχθές στη Χίο. Ενδιαμέσως, τίμησε και την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
Η δεύτερη ευχάριστη έκπληξη είναι ότι ο υπουργός πράττει το αυτονόητο: Επισκέπτεται νησιά των οποίων την αποστρατιωτικοποίηση ή την αποβολή από τις ασκήσεις του ΝΑΤΟ έχουν ζητήσει οι γείτονες Τούρκοι. Οι επισκέψεις αυτές, αν και γίνονταν με μεγάλη συχνότητα στο πρώτο μισό της θητείας του αρχηγού ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου, κάτι που χαιρετίσαμε με ικανοποίηση, στο δεύτερο μισό αυτής ατόνησαν. Γεγονός που συνέπεσε με τις επιστολές της τουρκικής διπλωματίας προς τον ΟΗΕ με τις οποίες ετίθεντο ζητήματα και κυριαρχίας και αποστρατιωτικοποίησης.
Η πιο σημαντική ποιοτική αλλαγή που παρατηρούμε εσχάτως στη συμπεριφορά του υπουργού Αμυνας, όμως, η οποία με στρατιωτικούς όρους θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «κλιμάκωση μηνυμάτων», είναι το γεγονός ότι στις επισκέψεις του αυτές συνδέει εμμέσως πλην αριστοτεχνικώς την πορεία των ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων και τις τυχόν διευθετήσεις που επιχειρούνται να γίνουν με την πιστή τήρηση του ελληνικού Συντάγματος. Ορθώνοντας έναν τεράστιο πήχη στις διαπραγματεύσεις και στους χειριστές των διαπραγματεύσεων. Πήχη για τον οποίο δεν μπορεί κανείς να του πει τίποτε. Ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Διότι και πάλι λέει το αυτονόητο.
Την αρχή την έκανε στον Αη Στράτη στις 20 Οκτωβρίου, κατά την παρουσία του στην 111η επέτειο απελευθέρωσης του νησιού από τους Οθωμανούς, όταν προειδοποίησε προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν είναι συνταγματικά ανεκτή η μείωση της εθνικής κυριαρχίας και η απεμπόληση του δικαιώματος άμυνας. Στον ιστορικό Αη Στράτη, λοιπόν, ο κ. Δένδιας συνέδεσε την τήρηση του Συντάγματος με την υποχρέωση της στρατιωτικοποίησης των νησιών.
Προχθές στη Χίο προέβη σε ένα νέο άλμα: συνέδεσε την προστασία της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των νησιών, όπως αυτά προβλέπονται στην σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ, 12 ν. μίλια) εκ νέου με την τήρηση του Συντάγματος. Είναι συνταγματικό καθήκον οποιασδήποτε κυβέρνησης, είπε, η υπεράσπιση του δικαιώματος των νησιών να έχουν υφαλοκρηπίδα, να έχουν χωρικά ύδατα μέχρι 12 ν. μίλια και, βεβαίως, να έχουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Χαρακτήρισε, δε, αυτό που ονομάζεται «τουρκική» υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο «ασιατική».
Ενδιαμέσως, κατά τον εορτασμό των προστατών της Πολεμικής Αεροπορίας, ο υπουργός τοποθέτησε την προστασία της εθνικής μας αμυντικής βιομηχανίας στον ορισμό της όλης έννοιας της εθνικής άμυνας. Ακριβή εικόνα για το τι διακυβεύεται στις διαπραγματεύσεις δεν έχουμε. Γνωρίζουμε, βεβαίως, τι θέλει ένα κυβερνητικό κέντρο σχετικά με το ζήτημα του μονομερούς αφοπλισμού των νησιών και με την ανάθεση της επίλυσης της διαφοράς από διεθνή διαιτησία στο Δικαστήριο του Αμβούργου.
Η οξύτητα των διατυπώσεων του υπουργού Αμυνας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι ενήμερος πως διακυβεύονται κι άλλα πράγματα στο παρασκήνιο, και γι’ αυτό εγκαίρως προσδιορίζει τη θέση του για όλη την ατζέντα: για την αποστρατιωτικοποίηση, για την υφαλοκρηπίδα, για το δικαίωμα των νησιών στην υφαλοκρηπίδα, και για το δικαίωμα των νησιών στα χωρικά ύδατα και στην ΑΟΖ.
Τυχόν εγκατάλειψη παγίων εθνικών θέσεων θα συνιστά συνταγματική προδοσία. Μέχρι στιγμής το λέει βελούδινα, αλλά αυτή είναι η ουσία της τοποθέτησής του. Αρκεί η απλή ανάγνωση των δηλώσεών του, δεν χρειάζεται ρεπορτάζ στην προκειμένη περίπτωση, με παραπομπές σε πηγές και κύκλους. Scripta manent.
Προκειμένου να γίνει πιο ευκρινής η προειδοποίηση -την οποία απευθύνει, απ’ ό,τι φαίνεται, και μέσα και έξω ο υπουργός Αμυνας-, η εφημερίδα μας παραθέτει τα επίμαχα, τα κρίσιμα αποσπάσματα των τελευταίων τριών ομιλιών του. Κάτω από τις γραμμές θα ανακαλύψει κανείς κεκαλυμμένη δυσφορία αλλά και μια νέα παράμετρο στη διαπραγμάτευση: όποιος βάλει υπογραφή θα πρέπει να έχει υπόψη του το Σύνταγμα. Αυτό θα είναι ο κριτής του.
Οι ομιλίες του κ. υπουργού έχουν ως εξής:
– Αη-Στράτης, 20 Οκτωβρίου 2023: «Θά ἤθελα νά ἐπαναδιατυπώσω τήν ἀπόλυτη συνταγματική ὑποχρέωση ὑπεράσπισης τοῦ ἐσχάτου βράχου καί τῆς ἔσχατης βραχονησίδας τῆς πατρίδας μας. Ἡ Ἑλλάδα δέν ἔχει καμμία πρόθεση, ἀλλά καί δέν ὑφίσταται καμμία συνταγματική πρόβλεψη, γιά νά καταστεῖ χώρα περιορισμένης κυριαρχίας. Διατηρεῖ, ὅπως κάθε χώρα στόν πλανήτη, τό αὐτονόητο δικαίωμα τῆς ἄμυνας ἔναντι κάθε ἐπιβουλῆς. Διατηρεῖ τό δικαίωμα τῆς ἄμυνας κάθε σημείου τοῦ ἐθνικοῦ της χώρου».
– Χίος, 10 Νοεμβρίου 2023: «Θα μου επιτρέψετε με την ευκαιρία να πω ότι είναι νομικά παράδοξοι, περίεργοι, οι ισχυρισμοί ότι δήθεν τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου επικάθηνται επί ασιατικής υφαλοκρηπίδας. Η Χίος, όπως και όλα τα νησιά μας, έχει τα δικαιώματα που της δίνουν το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, δηλαδή υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και χωρικά ύδατα μέχρι 12 μίλια. Θα ήθελα να πω, δε, ότι η Ελληνική Δημοκρατία έχει συνταγματικό καθήκον προάσπισης αυτών των δικαιωμάτων, το οποίο δεν πρόκειται να παραλείψει οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση».
– 8 Νοεμβρίου: «Δεν έχω καθόλου την πρόθεση να παραμείνω σιωπηλός παρατηρητής τῆς σημερινῆς κατάστασης. Ὅπως θά ἔλεγε καί ὁ νομπελίστας ποιητής μας, δέν προτίθεμαι νά καταστῶ “κωπηλάτης τῶν ματαίων λιμνῶν”. Ἡ κυβέρνηση στήν ὁποία ἀνήκω, ἡ κυβέρνηση Μητσοτάκη, ἀντιλαμβάνεται τήν ἄμυνα τῆς χώρας ὡς ὁλιστική δυνατότητα, ὡς δυνατότητα ἀπαραίτητη γιά τήν ἐθνική μας ἐπιβίωση. Ὡς πλῆρες σύστημα μάχης ἀλλά καί πλῆρες σύστημα ὑποστήριξης».