Ένα χρόνο πριν (13 Ιουλ. 2023), σε συνέντευξη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε απόψεις που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και προβληματισμούς σχετικά με την κυριαρχία της Ελλάδας και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
- Μπάμπης Παπασπύρος*
Η δήλωση του ότι η ενδεχόμενη «απομείωση της κυριαρχίας» αποτελεί μια «σχετική» έννοια πυροδότησε ποικίλες ερμηνείες και ερωτήματα για την κατεύθυνση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Η Σημασία της Δήλωσης
Η δήλωση του Πρωθυπουργού μπορεί να εκληφθεί ως μια προσπάθεια προσέγγισης προς μια πιο ρεαλιστική και διπλωματική επίλυση των διαφορών με την Τουρκία. Ο Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών με δίκαιο τρόπο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου, επισημαίνοντας ότι οι συμβιβασμοί είναι αναπόφευκτοι σε μια διαπραγμάτευση. Ωστόσο, η έννοια της «σχετικής κυριαρχίας» μπορεί να ερμηνευτεί ως αποδοχή της πιθανότητας υποχωρήσεων σε ζητήματα που αφορούν εθνικά συμφέροντα.
Οι Ενδεχόμενες Συνέπειες
Η αναφορά σε απομείωση της κυριαρχίας, ακόμη και αν χαρακτηρίζεται ως σχετική, δημιουργεί ανησυχίες για την ενθάρρυνση της Τουρκίας να συνεχίσει τις αμφισβητήσεις και τις διεκδικήσεις της, κάτι που είδαμε στο σοβαρό πρόσφατο περιστατικό στην Κάσο.
Η Τουρκία έχει επανειλημμένα εκδηλώσει παραβατική συμπεριφορά στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, θέτοντας υπό αμφισβήτηση ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Η πολιτική της «Γαλάζιας Πατρίδας» αποδεικνύει την επεκτατική διάθεση της Άγκυρας και την προσπάθειά της να ελέγξει στρατηγικά σημαντικές θαλάσσιες περιοχές.
Τέτοιου είδους δηλώσεις μπορεί να εκληφθούν από την Άγκυρα ως σημάδι αδυναμίας ή ως ένδειξη προθυμίας της ελληνικής πλευράς να προβεί σε παραχωρήσεις, ενισχύοντας έτσι την τουρκική αδιαλλαξία. Παράλληλα, δημιουργείται ένα δύσκολο εσωτερικό πολιτικό κλίμα, με τις αντιπολιτευόμενες δυνάμεις να εκφράζουν ανησυχίες για την διατήρηση των εθνικών συμφερόντων.
Οι Πολιτικές Επιπτώσεις
Οι δηλώσεις αυτές έχουν σημαντικές πολιτικές επιπτώσεις εντός της Ελλάδας. Οι ανησυχίες για απομείωση της κυριαρχίας τροφοδοτούν τις ανησυχίες του λαού και των πολιτικών δυνάμεων που αντιτίθενται σε οποιαδήποτε παραχώρηση που θα μπορούσε να βλάψει τα εθνικά συμφέροντα. Η διαχείριση των εθνικών θεμάτων απαιτεί προσεκτική προσέγγιση και απόλυτη διαφάνεια, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενότητα και η εμπιστοσύνη του λαού προς την κυβέρνηση.
Η δήλωση του Πρωθυπουργού περί σχετικής έννοιας της απομείωσης κυριαρχίας αποτελεί σημείο προβληματισμού για την ελληνική κοινωνία και την πολιτική σκηνή. Αν και η επίλυση των διαφορών με την Τουρκία με βάση το Διεθνές Δίκαιο είναι επιθυμητή, η διατύπωση τέτοιων θέσεων πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή.
Η προστασία των εθνικών συμφερόντων και η ενίσχυση της εθνικής κυριαρχίας πρέπει να παραμείνουν κορυφαίες προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
* Ταξίαρχος εν αποστρατεία Μηχανικός ΣΜΑ, πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
