Η πολιτική σκηνή της κεντροαριστεράς βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, με το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ να παλεύουν για την αναδιάταξη των δυνάμεών τους και την εξουσία. Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να αποκτά δυναμική, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να ανασυνταχθεί μετά από τη δημοσκοπική κατρακύλα και τις εσωτερικές διαμάχες που κορυφώθηκαν με την καθαίρεση του Στέφανου Κασσελάκη. Ο Κασσελάκης, που εισήλθε δυναμικά στο πολιτικό σκηνικό, μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην πορεία των πραγμάτων. Η εξουσία είναι το κεντρικό ζήτημα, και οι νέες ηγεσίες των δύο κομμάτων θα καθορίσουν την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν.
Το ΠΑΣΟΚ και η προοπτική συγκυβέρνησης
Το ΠΑΣΟΚ, το οποίο δείχνει να ανακάμπτει, έχει τρεις βασικές επιλογές για το μέλλον του: να κινηθεί αυτόνομα με στόχο την αύξηση των ποσοστών του, να συνεργαστεί με τη Νέα Δημοκρατία σε περίπτωση που δεν υπάρξει πλειοψηφία ή να ενώσει δυνάμεις με τον ΣΥΡΙΖΑ δημιουργώντας ένα κοινό κεντροαριστερό μέτωπο. Η στρατηγική που θα επιλέξει θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη νέα του ηγεσία και τις συζητήσεις στο παρασκήνιο.
Ένα σενάριο που φαίνεται να αποκτά δυναμική είναι η προοπτική συγκυβέρνησης με τη Νέα Δημοκρατία. Σε περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ καταφέρει να βγει δεύτερο στις επόμενες εκλογές και η ΝΔ δεν εξασφαλίσει αυτοδυναμία, το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να μοιραστεί την «πίτα» της εξουσίας χωρίς να χρειάζεται να εμπλέξει τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ και οι προοπτικές συνεργασίας
Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, βρίσκεται σε μια βαθιά κρίση, με τα ποσοστά του να πέφτουν και τις εσωκομματικές διαμάχες να κλιμακώνονται. Μετά την καθαίρεση του Κασσελάκη, το κόμμα προσπαθεί να βρει τον βηματισμό του, ενώ πολλά στελέχη του έχουν εκφράσει ανοιχτά τη στήριξή τους για μια συμμαχία με το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, το ΠΑΣΟΚ, βλέποντας την άνοδο της δικής του δυναμικής, δεν φαίνεται διατεθειμένο να μοιραστεί την εξουσία με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η προοπτική συνεργασίας παραμένει ασαφής, με το ΠΑΣΟΚ να επιδιώκει να κεφαλαιοποιήσει την αποδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ.
Απορρόφηση στελεχών από τον ΣΥΡΙΖΑ
Ένα άλλο πιθανό σενάριο είναι η απορρόφηση πασοκογενών στελεχών που ενδέχεται να αποχωρήσουν από τον ΣΥΡΙΖΑ, απογοητευμένα από τις εσωτερικές ρήξεις και την αβέβαιη πολιτική κατεύθυνση. Το ΠΑΣΟΚ, θα μπορούσε να επωφεληθεί από αυτήν την κίνηση, ενώ παράλληλα θα αποδυνάμωνε περαιτέρω τον ΣΥΡΙΖΑ. Μια τέτοια κίνηση θα ενίσχυε το ΠΑΣΟΚ στον κεντροαριστερό χώρο, κάνοντάς το τον κυρίαρχο πολιτικό παίκτη στην αντιπολίτευση.
Ο ρόλος του Στέφανου Κασσελάκη
Σε αυτό το πολιτικό παζλ, ο Στέφανος Κασσελάκης αποτελεί έναν παράγοντα που μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο. Αν και καθαιρέθηκε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ο Κασσελάκης δημιούργησε μια ισχυρή βάση υποστηρικτών και έδωσε μια φρέσκια και πιο ριζοσπαστική προσέγγιση στον κεντροαριστερό λόγο. Οι συγκρούσεις του με τα παραδοσιακά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και η διαφορετική του οπτική δημιούργησαν μια νέα δυναμική που θα μπορούσε να επηρεάσει τις εξελίξεις στον κεντροαριστερό χώρο.
Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα που προκύπτουν είναι αν ο Κασσελάκης θα επιλέξει να ιδρύσει νέο κόμμα ή να προχωρήσει σε μια ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ. Η ίδρυση ενός νέου κόμματος θα μπορούσε να προσελκύσει απογοητευμένους υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ και να φέρει νέα στρώματα προοδευτικών ψηφοφόρων στο προσκήνιο. Ένα τέτοιο κόμμα, αν και θα ήταν ανταγωνιστικό τόσο προς το ΠΑΣΟΚ όσο και προς τον ΣΥΡΙΖΑ, θα προσέφερε μια ανανεωμένη πρόταση για την κεντροαριστερά.
Από την άλλη, εάν ο Κασσελάκης επιλέξει να παραμείνει στον ΣΥΡΙΖΑ και να τον ανασυγκροτήσει, αυτό θα σήμαινε μια βαθιά αλλαγή στην ταυτότητα του κόμματος. Ο Κασσελάκης θα μπορούσε να προχωρήσει σε ριζική ανανέωση, απομακρύνοντας τα παραδοσιακά στελέχη και δημιουργώντας έναν «νέο ΣΥΡΙΖΑ» με διαφορετικό πολιτικό στίγμα. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει νέες εσωτερικές διαμάχες, αλλά ταυτόχρονα να προσελκύσει μια νέα γενιά ψηφοφόρων.
Ο ρόλος του Μητσοτάκη και οι εσωτερικές αντιφάσεις
Στη μεγάλη εικόνα, δεν πρέπει να παραβλέπεται ο ρόλος του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος με τις πολιτικές του κινήσεις προσπαθεί να αποδυναμώσει τόσο τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ. Με τις δικές του στρατηγικές, ο Μητσοτάκης επιδιώκει να επηρεάσει τις εσωκομματικές εξελίξεις των αντιπάλων του, προσπαθώντας να διατηρήσει τον έλεγχο της πολιτικής σκηνής. Οι κινήσεις του, αν και δύσκολο να προβλεφθούν πλήρως, είναι σαφές ότι στοχεύουν στη διατήρηση της εξουσίας και στην αποδυνάμωση της κεντροαριστεράς ως πολιτικού αντιπάλου. Ο Μητσοτάκης, με τη στρατηγική που ακολουθεί, επωφελείται από την εσωτερική αδυναμία των δύο μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης και, αν καταφέρει να διατηρήσει αυτή την αστάθεια, μπορεί να παραμείνει κυρίαρχος στο πολιτικό σκηνικό.
Οι εσωτερικές αντιφάσεις τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτές που δημιουργούν τα κενά τα οποία η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί. Στο ΠΑΣΟΚ, η ανασφάλεια γύρω από το ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει, σε συνδυασμό με το ζήτημα της ηγεσίας και την απειλή ενδοκομματικών ρήξεων, μπορεί να αποδειχθούν καθοριστικοί παράγοντες για το μέλλον του. Στον ΣΥΡΙΖΑ, η εσωτερική κρίση και η έλλειψη ενότητας σε επίπεδο στρατηγικής και ταυτότητας είναι τα αδύνατα σημεία που επιτρέπουν στη ΝΔ να εδραιώνει τη θέση της.
Ο ρόλος της βάσης και η επιλογή των ηγεσιών
Ωστόσο, σε αυτό το δυναμικό σκηνικό, ο ρόλος των βάσεων των κομμάτων δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Το μέλλον του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις επιλογές των ψηφοφόρων και των στελεχών τους στις επόμενες εσωκομματικές διαδικασίες. Οι βάσεις καλούνται να επιλέξουν ηγέτες και στρατηγικές που δεν θα εξυπηρετούν προσωπικά συμφέροντα, αλλά θα προσφέρουν μια ελπίδα για πραγματική πολιτική αλλαγή.
Αυτή η επιλογή, εν μέσω των πιέσεων και των μεθοδεύσεων που μπορεί να προκύψουν από το εξωτερικό, θα είναι καθοριστική για το αν τα δύο κόμματα θα μπορέσουν να ανασυνταχθούν ή θα παραμείνουν ευάλωτα απέναντι στην κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας.
Συμπέρασμα
Το πολιτικό μέλλον της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα είναι άκρως αβέβαιο και αλληλεξαρτώμενο από τις εξελίξεις τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Στέφανος Κασσελάκης αποτελεί έναν παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει δραματικά το τοπίο, είτε προχωρώντας στην ίδρυση νέου κόμματος είτε επιδιώκοντας μια ριζική ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, το ΠΑΣΟΚ, βλέποντας την άνοδο των ποσοστών του, μπορεί να κινηθεί αυτόνομα ή να επωφεληθεί από τις αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ, απορροφώντας στελέχη και ψηφοφόρους.
Το παζλ της εξουσίας δεν έχει ακόμα συμπληρωθεί, και οι κινήσεις των ηγετών, αλλά και των βάσεων, θα καθορίσουν το μέλλον της πολιτικής σκηνής στην Ελλάδα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η πολιτική αστάθεια στην κεντροαριστερά δημιουργεί ευκαιρίες αλλά και απειλές, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, επιχειρώντας να εδραιώσει τη δική του θέση στην εξουσία.
* Ταξίαρχος εν αποστρατεία Πολεμικής Αεροπορίας & πρώην Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας
Κεντροαριστερά σήμερα είναι ο Μιζοτάκης και ο συρφετός που τον περιτριγυρίζει. Οι υπόλοιποι που αναφέρονται είναι τσόντες για να συνεχίσει το σύστημα του ψευτορωμέικου να κυβερνά.