Στη συνάντηση που είχε ο Τούρκος πρεσβευτής Burak Ozugergin με στελέχη της ηγεσίας του ΕΛΙΑΜΕΠ προ εβδομάδος στα γραφεία του στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας είπε κάτι εξαιρετικά προσβλητικό στην ουσία του και για τον πολιτικό κόσμο της χώρας, αλλά και για τους διπλωμάτες μας: «Δεν μας διαβάζετε σωστά!»
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Και αφού έκανε μια σύντομη διάλεξη για τις δυνατότητες της Νέας Τουρκίας ως ισχυρής περιφερειακής δύναμης («είμαστε χώρα κέντρο, όχι χώρα γέφυρα») και για τον πολιτισμικό ιμπεριαλισμό που επιδεικνύει στις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. ο πρέσβης υπαινίχθηκε «κλιμάκωση αν συνεχίσουμε έτσι».
Προειδοποιώντας ότι η χώρα του λόγω ισχύος μπορεί, «έχει capacity να την αντέξει», εμείς όχι. Αν και ουδείς διπλωμάτης επιθυμεί να κερδίσουν οι στρατιωτικοί με τα όπλα αυτά που οι διπλωμάτες (νομίζουν ότι) μπορούν να αποσπάσουν με τον διάλογο, ας τον… πιστέψουμε.
Ας δεχθούμε ότι ναι, δεν διαβάζουμε σωστά τη νέα ηγεμονική Τουρκία. Ούτε οικονομικά ούτε πολιτισμικά ούτε γεωπολιτικά. Οικονομικά, διότι την ώρα που το αφελές κατεστημένο της Αθήνας πανηγυρίζει στην πρώτη αρνητική διακύμανση της τουρκικής λίρας υπάρχουν Έλληνες που καιρό τώρα μας λένε: «Προσέξτε, οι Τούρκοι παράγουν μόνοι πλέον με την αμυντική τους βιομηχανία το 85% των οπλικών συστημάτων που χρειάζονται για τα πεδία των μαχών. Προσέξτε, οι Ιάπωνες έχουν βραβεύσει κατ’ επανάληψη το εργοστάσιο της Toyota στην Τουρκία ως το πλέον παραγωγικό.
Προσέξτε, οι Τούρκοι δεν κατοχυρώνουν μόνο τα προϊόντα made in Turkey. Πάνε μπροστά γιατί κατοχυρώνουν και τα made in e-Turkey». Τα ξέρουμε αυτά. Μα, και πολιτισμικά αδυνατούμε να την ερμηνεύσουμε, γιατί δεν καταλαβαίνουμε ότι ο ισλαμισμός του Ερντογάν είναι ιδεολογία και κοσμοθεωρία -όχι απλή θρησκεία-, που έχει μετατρέψει ένα έθνος που το 2001 παρακαλούσε γονατιστό δάνεια από το ΔΝΤ σε ένα σύνολο με αυτοπεποίθηση, που στρώθηκε στη δουλειά, απέκτησε ηγεσία μακράς πνοής, έθεσε στόχους και τώρα απολαμβάνει. Η στιγμή για να καταλάβουμε την Τουρκία ήταν όταν ο λαός της βγήκε στους δρόμους, έπεσε πάνω στις ερπύστριες, εξευτέλισε στον δρόμο ξεγυμνώνοντας τους πραξικοπηματίες και έσωσε τον πρόεδρό του από το πραξικόπημα. Εκείνη τη στιγμή θα έπρεπε να είχαμε καταλάβει τη γείτονα πολιτισμικά και γεωπολιτικά.
Όταν ένας λαός σώζει τον ηγέτη του από τις ξένες δυνάμεις, ο ηγέτης αυτός (αν η χώρα του έχει στρατιωτική ισχύ και η οικονομία του αναπτύσσεται) μπορεί να κάνει το δικό του παιχνίδι ανεξαρτησίας για τη χώρα του. Μπορεί να αψηφίσει στρατιωτικές συμμαχίες και συνασπισμούς δυνάμεων. Και, πράγματι, ο Ερντογάν, δικαιώνοντας την προφητική εκτίμηση του πρύτανη της κυπριακής διπλωματίας Γιαννάκη Κασουλίδη, το κάνει χωρίς να παίζει το παιχνίδι του Πούτιν ή του Τραμπ. Γιατί παίζει κατά βάθος το δικό του παιχνίδι.
Το πρόβλημα που έχουμε εμείς είναι ότι το αφελές ελληνικό κατεστημένο δεν κατάλαβε στην ουσία την αλλαγή της διεθνούς αρχιτεκτονικής, όχι την αλλαγή της Τουρκίας και του Ερντογάν, που είναι μόνο μία παράμετρος . Αν δεχόταν βαθιά μέσα του ότι οι ΗΠΑ είναι ισχυρές αλλά δεν είναι αυτές που ήταν, θα διάβαζε και τη Ρωσία καλύτερα και την Τουρκία καλύτερα και άλλες χώρες καλύτερα (δεν καταλαβαίνω γιατί δίνουμε το 20% του λιμένος Αλεξανδρούπολης στους Βουλγάρους π.χ.).
Πράγματι, λοιπόν, ο κύριος πρέσβης έχει δίκιο. Δεν τους διαβάζουμε σωστά. Έχει δίκιο εν μέρει, όμως. Διότι ούτε και αυτή η πανίσχυρη Νέα Τουρκία μπορεί να διαβάσει καλά εμάς τους Έλληνες. Όχι την Αθήνα, προσοχή. Τους Έλληνες. Αν μας διάβαζε καλύτερα, δεν θα νόμιζε ότι φοβόμαστε τόσο ώστε οι αξιωματικοί της «Γιαβούζ» να κάνουν αλαζονικές πλάκες στις επικοινωνίες τους (του τύπου «οι Έλληνες τρέμουν, πάμε να κάνουμε κάτι απρόβλεπτο;»). Αν μας διάβαζε σωστά, θα θυμόταν τι σημαίνει ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό και «Αβέρωφ», και δεν θα έκανε πλάκες.
Αν μας διάβαζε σωστά, θα θυμόταν πως τα ευέλικτα «Παναγοπουλάκια» ζάλισαν τη δυσκίνητη φρεγάτα «Γιαβούζ» τη βραδιά των Ιμίων με το γύρω γύρω όλοι και αν δεν τη βύθισαν οφείλεται σε λόγους ανεξαρτήτως της θελήσεώς τους. Αν μας διάβαζε σωστά, θα θυμόταν τη φράση του έκπληκτου Ερντογάν για το πώς καταφέραμε και γλιτώσαμε τη χρεοκοπία («δεν καταλαβαίνω πώς οι Έλληνες στο τέλος είναι στη σωστή πλευρά της Ιστορίας»). Και αν γνωρίζατε τον Έλληνα αντάρτη του Πόντου «Πιτς Βασίλ» και πώς φέρθηκε στον Μουσταφά Κεμάλ όταν τον συνάντησε στον δρόμο, πάλι θα συνειδητοποιούσατε γιατί ούτε εσείς μας διαβάζετε καλά.
Σας γράφω δυο λόγια για το περιστατικό για να κλείσω με το συμπέρασμα ότι πρέπει να σέβεστε τα έθνη, κύριε πρέσβη. Να μη διαβάζετε την Αθήνα και τα μηνύματα που κατά καιρούς νομίζετε ότι σας στέλνει, να διαβάζετε και τους Έλληνες, οι οποίοι με την ψυχραιμία τους στην κρίση έμειναν όρθιοι και έδειξαν ότι είμαστε έθνος μεγάλων αποστάσεων. Χώρα πρότυπο. Λίγοι, πολύ λίγοι Έλληνες αρκούν για να σας κάνουν τη μεγάλη ζημιά.
Ο Κεμάλ επισκέφθηκε, λοιπόν, τον Ιούνιο του ’19 την πλατεία της Κάπζας στον Δυτικό Πόντο, που ήταν έδρα της αντίστασης, και συναντήθηκε στην πλατεία με τον οπλισμένο Πόντιο αντάρτη Βασίλειο Τσαουσίδη που οι Τούρκοι ονόμαζαν «Πιτς Βασίλ – αγνώστου πατρός». Εφιππος ο Τσαουσίδης, πεζός ο Κεμάλ. Ο Ατατούρκ τού έκανε παρατήρηση γιατί κυκλοφορούσε οπλισμένος. Και ο Τσουσίδης τον έβρισε σκαιότατα για το θράσος που είχε να του κάνει παρατήρηση.
Αχ, και να ξέρατε πόσοι «Πιτς Βασίλ» κυκλοφορούν ανάμεσά μας αλλά τους αγνοείτε¨, κύριε πρέσβη. Που δεν τους βλέπουν ούτε τα drones ούτε οι πράκτορές σας. Νομίζετε ότι η κτηνώδης δύναμη αρκεί. Η Ιστορία μας έχει αποδείξει ότι ο Ελλην αντιπαρέρχεται την κτηνώδη δύναμη των δυναστών του εκμεταλλευόμενος την ογκώδη άγνοιά τους. Η μοίρα μας έμαθε να αυτοσχεδιάζουμε και να κόβουμε δρόμο. Συνήθως επιτυχώς. Θα το «διαβάσετε» την ώρα που πρέπει. Αχρείαστη να είναι.
