Στη χειρότερη κρίση στην ιστορία της βυθίζεται η γερμανική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) μετά την αιφνιδιαστική παραίτηση της προέδρου του κόμματος και υποψήφιας διαδόχου της Μέρκελ, Ανεγκρετ Κραμπ Καρενμπάουερ.
- Από τον Μιχάλη Ψύλο
Αφορμή ήταν το φιάσκο στο ανατολικογερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας, όπου η CDU συνεργάστηκε με την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) για την εκλογή πρωθυπουργού. Οι αιτίες, φυσικά, της παραίτησης της ΑΚΚ -όπως ήταν γνωστή από τα αρχικά του ονόματός της η Καρενμπάουερ- είναι πολύ βαθύτερες και έχουν σχέση με την προσπάθεια της πολιτικής και της οικονομικής ελίτ της Γερμανίας να ανακτήσει η χώρα τον ηγεμονικό ρόλο της όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Σε μια περίοδο, μάλιστα, κατά την οποία η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και οι εξαγωγές της δέχονται πλήγματα σε όλο τον κόσμο, η γερμανική πολιτική και οικονομική ελίτ δεν έβλεπε με καθόλου καλό μάτι το ενδεχόμενο μετά την Ανγκελα Μέρκελ να αναλάβει την Καγκελαρία μία άχρωμη και άγευστη γυναίκα, ελάχιστα δυναμική και με τόσες αποτυχίες στην πλάτη της από τότε που ανέλαβε τα ηνία του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος.
Ήδη άρχισε ο νέος αγώνας διαδοχής της Μέρκελ στο κόμμα και στην Καγκελαρία, με τον πρώτο λόγο, φυσικά, να έχουν οι «βαρόνοι» της γερμανικής οικονομίας. Όπως γράφει η οικονομική εφημερίδα «Handelsblatt», «αναμένονται σκληρές μάχες για την αρχηγία στο CDU και η αποδυνάμωση του μεγάλου συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών είναι σχεδόν βέβαιη».
«Έχω την αίσθηση ότι ο Μεγάλος Συνασπισμός δεν θα διαρκέσει πολύ, σύντομα θα υπάρξουν εκλογές» προβλέπει ο σοσιαλδημοκράτης πρώην αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Το βασικό ερώτημα είναι ποια θα είναι η μελλοντική κατεύθυνση του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος: στη γραμμή της Μέρκελ ή σε συντηρητικότερη τροχιά; Τι προτείνουν ισχυροί οικονομικοί κύκλοι; Να αναλάβει προσωρινά την ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών ο γνωστός μας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που σήμερα είναι πρόεδρος της Βουλής.
«Η αποτυχία της Καρενμπάουερ δείχνει ότι το κόμμα χρειάζεται νέα πρόσωπα και περιεχόμενο. Όσο όμως η Μέρκελ φέρεται ως η σκιώδης επικεφαλής του κόμματος, κανένας δεν θα μπορέσει να επανακαθορίσει το προφίλ του κόμματος. Το καλό είναι ότι στο CDU δεν λείπουν οι διεκδικητές της ηγεσίας. Το παρόν κενό ηγεσίας, όμως, δεν μπορεί να «περιμένει» μέχρι το καλοκαίρι. O Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα μπορούσε να ηγηθεί του κόμματος στο μεσοδιάστημα – με κύριο στόχο τη διατήρηση της συνοχής του κόμματος» γράφει η «Handelsblatt», που διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη γερμανική οικονομική ελίτ.
Ήδη ακούγονται τρία ονόματα πιθανών υποψηφίων για την αρχηγία της CDU:
• Ο Φρίντριχ Μερτς, που είχε χάσει από την Καρενμπάουερ στον αγώνα για τη διαδοχή της Μέρκελ και είχε αποσυρθεί από την πολιτική, εργαζόμενος στη συνέχεια ως ανώτατος σύμβουλός στην BlackRock, από την οποία παραιτήθηκε πρόσφατα.
• Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας Αρμιν Λάτσετ.
• Ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν.
Η αποχώρηση της Καρενμπάουερ είναι πάντως ένα σημαντικό πλήγμα για την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία την είχε στηρίξει στη μάχη της διαδοχής τον Δεκέμβριο του 2018. «Είναι πιθανό να πλησιάζει το τέλος της καγκελαρίου» γράφει η «Sόddeutsche Zeitung» του Μονάχου και προσθέτει: «Το πόσο καιρό θα παραμείνει στην εξουσία θα εξαρτηθεί από το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος του κόμματος».
Η οικονομική ελίτ της Γερμανίας στήριξε και στηρίζει τον Φρίντριχ Μερτς, που είναι σκληρός νεοφιλελεύθερος και ορκισμένος εχθρός της Μέρκελ. Είχε ηττηθεί μάλιστα στο νήμα από την Καρενμπάουερ. Ο Μερτς έχει ισχυρές προσβάσεις στην πιο δεξιά πτέρυγα των Χριστιανοδημοκρατών και αναμένεται -αν εκλεγεί- να πετάξει στον κάλαθο την κεντροδεξιά πορεία με την οποία πορεύτηκε η Άνγκελα Μέρκελ τα τελευταία χρόνια.
Όπως γράφει όμως η «Sόddeutsche Zeitung», «υπάρχουν πολύ περισσότερα από το αν ο Μερτς, ο Λάτσετ ή ο Σπαν ή οποιαδήποτε άλλη προσωπικότητα θα διαδεχθεί την Καρενμπάουερ. Διακυβεύονται η δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή στη χώρα… Η Καρενμπάουερ απέτυχε όχι μόνο λόγω της Θουριγγίας ούτε λόγω της έλλειψης εξουσίας ή του διαχωρισμού μεταξύ της Καγκελαρίας και της προεδρίας του κόμματος.
Η αποτυχία της είναι μια αποτυχία ολόκληρης της CDU, επειδή εδώ και δεκαετίες οι Χριστιανοδημοκράτες έχουν αποφύγει το ζήτημα που θέλουν να βρίσκονται σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο. Ήταν απλώς ένα κόμμα κενό περιεχομένου και χωρίς καμία φιλοδοξία να εμπνεύσει τους ανθρώπους με τις δικές της ιδέες. Ποιες λύσεις έχει το CDU για την κλιματική κρίση, την αλλαγή του ψηφιακού κόσμου, την υπεράσπιση της Ευρώπης και την κοινωνική συνοχή στη χώρα;» διερωτάται η «SZ».
Όσο για το ακροδεξιό κόμμα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD); Οι ηγέτες του σίγουρα θα γελάνε μεταξύ τους για την τοξική επιτυχία τους. Oπως γράφει η «SΖ», «μέσα από έναν κυνικό ελιγμό στο κρατικό Κοινοβούλιο της Θουριγγίας η AfD κατόρθωσε να προκαλέσει τόσo χάος και διαμάχες στο μεγαλύτερο κυβερνητικό κόμμα της Γερμανίας. Αυτό δεν επηρεάζει μόνο τους Χριστιανοδημοκράτες. Έχει αντίκτυπο σε όλους τους εκπροσώπους μιας δημοκρατίας που αγωνίζονται από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο να κάνουν αυτή τη χώρα μια φιλελεύθερη, κοσμοπολίτικη και σταθερή δημοκρατία. Είναι ακόμα πιο πικρό ότι η AfD γιορτάζει σήμερα την αποτυχία ενός κεντρικού εκπροσώπου αυτής της δημοκρατίας ως θεαματική νίκη».
Όσο για την πορεία της Γερμανίας στην Ευρώπη; Μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση, οι πολιτικές διαμάχες στη Γερμανία θα ενισχύσουν περαιτέρω τη θέση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και την επιρροή του στις Βρυξέλλες. Ο Γάλλος πρόεδρος προσπαθεί να ενισχύσει την ηγεμονική θέση της Γαλλίας στην Ε.Ε.
Επιδιώκει την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, έναν πιο ανεξάρτητο από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στρατιωτικό ρόλο της Ε.Ε. – κάτι που αντιμετωπίζεται βέβαια με μεγάλο σκεπτικισμό από την Ουάσινγκτον, την κεντρική και την ανατολική Ευρώπη και από τα κράτη της Βαλτικής. Επιπλέον, ο Μακρόν προσπαθεί να αναδειχθεί ως ο «κρυφός ηγέτης» του ευρωπαϊκού Νότου (Πορτογαλία, Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία) εντός της Ε.Ε., αλλά αναζητά όλο και περισσότερο νέες συμμαχίες στην Ανατολή.
