Οι «ωφελούμενοι» και οι «αδέσποτοι»: άστεγοι δίπλα στην Πύλη Αξιού!

Φορούσε φούτερ του ΠΑΟΚ με τον δικέφαλο αετό. Καθόταν σε ένα στενό πεζούλι, γωνία βασιλέως Ηρακλείου και πλατείας Αριστοτέλους, δίπλα σε πρακτορείο του ΟΠΑΠ και σε υποκατάστημα των ΕΛΤΑ που εκτελεί και τραπεζικές εργασίες για λογαριασμό της Western Union (το χρησιμοποιούν φανατικά οι μετανάστες για αποστολή εμβασμάτων σε συγγενείς τους στην Ανατολή). Τα μάτια του ήταν πράσινα, υγρά, νοτισμένα, μελαγχολικά, και εκείνος σκυφτός. Δεν αναζητούσε με το βλέμμα του τον κόσμο. Το πλαστικό κυπελλάκι που είχε μπροστά του περιείχε μερικά νομίσματα των 50 λεπτών και του 1 ευρώ. Λίγα πράγματα.

Η όψη του δεν τον βοηθούσε. Εμοιαζε καλά, όχι ταλαιπωρημένος. Δεν «πρότεινε» το κυπελλάκι στους περαστικούς, δεν έλεγε κάποιο «ποίημα» για τη ζωή του και δεν ζητιάνευε. Απλώς το κρατούσε στα χέρια και περίμενε μήπως κάποιος φιλοτιμηθεί. Εψαχνα να αγοράσω κρατικό λαχείο για το καλό, στη μνήμη του πατέρα μου, αλλά αυτά είχαν εξαφανιστεί από προσώπου γης μαζί με τους λαχειοπώλες, τους οποίους επίσης το κεντρικό κράτος άρχισε να καταδιώκει φορολογικά. Δεν είναι της ώρας να πω πώς. Μετά τα πουρμπουάρ στοχοποιούνται ως ύποπτες φοροδιαφυγής και… οι τετράδες με τον λήγοντα!

Στον δρόμο για το πρακτορείο, ο τύπος μού κέντρισε την προσοχή. Σταμάτησα. Του ευχήθηκα καλή χρονιά και πιάσαμε την κουβέντα. «Απόκληρος είμαι!» μου είπε χωρίς καμία συστολή. «Από Θεσσαλονίκη;» τον ρώτησα. «Οχι, από ένα χωριό της Καβάλας, τη Γερακαρού» μου διηγήθηκε μέσες – άκρες την ιστορία του. Οτι σε ηλικία 14 ετών, εμπνεόμενος από τον λόγο του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου προς τη νεολαία («και σκουλαρίκι να φοράτε, σας πάω!»), πήγε στο Αγιον Ορος, έμεινε εκεί και το «τρύγησε» πνευματικώς.

Μου εκμυστηρεύτηκε πώς και υπό ποίες συνθήκες έφυγε από το Περιβόλι της Παναγίας, ότι εργάστηκε για πολλά χρόνια ως ιδιωτικός υπάλληλος σε βενζινάδικα, σε εστιατόρια, σε κουρεία, σε ό,τι δουλειά βρισκόταν. Οτι έπαιξε ποδόσφαιρο και μετά έμαθε kick boxing. Πως η ζωή τα έφερε έτσι ώστε επί 13 ολόκληρα χρόνια να είναι κανονικός άστεγος και να κοιμάται τα βράδια στα πεζούλια της Θεσσαλονίκης. Οτι μέσα στον ύπνο του κλέφτες τού πατούσαν το κεφάλι με την μπότα για να τον ακινητοποιήσουν και του αφαιρούσαν τον σταυρό που φορούσε, το παντελόνι, μέχρι και το… εσώρουχο. Πως, εν τέλει, κατάφερε να ξαναβρεί δουλειά με μισθό 700 ευρώ και να αποκτήσει για δύο χρόνια σπίτι από την Πρόνοια.

«Ο εργοδότης μού έδινε μισθό 700 ευρώ. Αλλά στην τράπεζα μου έβαζε 1.200 και μετά μου ζήταγε τα 500 πίσω! Εγώ δεν καταλάβαινα τι συνέβαινε. Μέχρι που η ΜΚΟ “Πράξις” με ειδοποίησε ότι θα πληρώσω μεγάλο φόρο γι’ αυτό το εισόδημα, ότι θα χάσω το κοινωνικό τιμολόγιο, ότι θα χάσω το σπίτι με βάση το εισοδηματικό κριτήριο, ότι θα χάσω τα κοινωνικά επιδόματα και ότι γενικώς θα μείνω ξανά στον δρόμο. Οταν ζήτησα από τον εργοδότη να μου βάζει μόνο 700, αρνήθηκε (σ.σ.: προφανώς ξέπλενε χρήμα μέσω του ανύποπτου αστέγου). Και ξαναβρέθηκα με πρόβλημα! Εχασα τη στέγη» μου διηγήθηκε. «Και τώρα πού μένεις;» τον ρώτησα. «Τώρα μένω στο υπνωτήριο αστέγων του Δήμου Θεσσαλονίκης. Μένουμε 63 άτομα μέσα σ’ αυτό και αποκαλούμαστε στη γλώσσα των αδυνάμων “οι ωφελημένοι”. Ενώ όλοι οι άλλοι, που είναι πάρα πολλοί, σε πληροφορώ, και κοιμούνται στον δρόμο ονομάζονται “οι αδέσποτοι”. Το κτίριο είναι στη στάση Μέγαρα, στην έξοδο της πόλης, και πολύ κοντά μας είναι τα μπουζούκια, αλλά μη με ρωτάς ποια μπουζούκια – δεν θέλω να ξέρω. Πάλι καλά που έχω να κοιμάμαι!»

Πράγματι, το υπνωτήριο του Δήμου Θεσσαλονίκης, που λειτουργεί μόνο βράδυ, βρίσκεται στην οδό Γεωργίου Ανδρέου 13, στην περιοχή του Μύλου Θεσσαλονίκης. Στεγάζεται σε κτίριο της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Θεσσαλονίκης, η οποία έχει δράση άνω των 150 ετών και στο Δ.Σ. της οποίας μετέχουν καθηγητές Ιατρικής, καθηγητές Νομικής, δικηγόροι, επιχειρηματίες, αρχιμουσικοί. Χρηματοδοτείται από κονδύλια του ΕΣΠΑ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 με 2 εκατομμύρια ευρώ. Και, πράγματι, όπως ανακάλυψα, σε απόσταση αναπνοής από αυτό, στη Γεωργίου Ανδρέου 9, είναι η Πύλη Αξιού, όπου κάποτε μεσουρανούσε η Μαρινέλλα και σήμερα ο Κωνσταντίνος Αργυρός. Δύο κόσμοι σε απόσταση αναπνοής.

Ο λογαριασμός μιας βραδιάς για το μπουκάλι ουίσκι, τα παρελκόμενα συν τα λουλούδια ισούται περίπου με την αμοιβή ενός μηνός του Γιάννη -έτσι ονομάζεται ο άστεγος-, όταν ήταν υπάλληλος. Επειδή η χαρά για αυτούς τους ανθρώπους είναι δυσεύρετη, το ίδιο και ο σεβασμός, διερωτώμαι: μήπως ο Κωνσταντίνος Αργυρός, ο επιχειρηματίας (νομίζω ο κύριος Μπερτάκης), σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, να αφιέρωναν μια βραδιά που έχει ρεπό το κατάστημα για να περάσουν την πύλη τους οι άστεγοι της Θεσσαλονίκης; Ιδέα ρίχνω, δήμαρχε κύριε Αγγελούδη.

Ο διάλογός μας ολοκληρώθηκε. Αφησα ένα αξιοπρεπές χαρτονόμισμα στο κυπελλάκι του Γιάννη και του ευχήθηκα καλή χρονιά με υγεία. Μου είπε το πλήρες όνομά του, το οποίο μοιάζει με το όνομα διάσημου Ελληνα μουσικοσυνθέτη που δεν είναι πια στη ζωή, και μου ευχήθηκε χαμογελαστός και χαρούμενος «ο Θεός μαζί σου». Πράγματι, ο Θεός περνά κάθε μέρα μπροστά από τα μάτια μας. Αρκεί να μπορούμε να τον δούμε. Αρκεί να θυμόμαστε ότι ένας άνθρωπος που ταπεινώνεται μπροστά στα μάτια μας και επιτρέπει στην αξιοπρέπειά του να πληγώνεται σίγουρα κάποιο πρόβλημα έχει. Δεν εκτίθεται κανείς για ψύλλου πήδημα. Δεν παίζει θέατρο. Τμήμα της πολιτικής μας τάξης είναι δυστυχώς αναίσθητο και θεωρεί τους αστέγους «αποτυχημένους». Τμήμα της πολιτικής μας τάξης δεν καταλαβαίνει τα προβλήματα αυτών των ανθρώπων, γιατί ποτέ δεν ταπεινώθηκε. Αλλά η ταπείνωση προϋποθέτει την πίστη.

Και οι πιστοί πολιτικοί σήμερα μετριούνται στα δάχτυλα ενός χεριού. Οι περισσότεροι είναι «άπιστοι» και χρησιμοποιούν τους αστέγους ως άλλοθι, ως αξεσουάρ, ως πύλη ευαισθησίας…