Όχι άλλο κάρβουνο!

Έπρεπε να αναδείξει η εφημερίδα μας το κορυφαίο θέμα της προστασίας της ελληνικής γλώσσας και της καθιέρωσης της 9ης Φεβρουαρίου από την UNESCO ως παγκόσμιας ημέρας εορτασμού της για να αποφασίσει ο πρωθυπουργός της χώρας Κυριάκος Μητσοτάκης να χαιρετίσει την εξέλιξη δημοσίως.

Χθες, πλην ημών, του σάιτ naftemporiki.gr και ενός, νομίζω, τηλεοπτικού σταθμού (Star), ουδείς ασχολήθηκε. Ακόμα και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που έχει γνωστή ευαισθησία για τη γλώσσα, παρέλειψε να εκδώσει προχθές ανακοίνωση Τύπου για την εξέλιξη. Περίμενε τις κάμερες και τα φώτα κατά την πρώτη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό από την ανάληψη των καθηκόντων του για να υπενθυμίσει άριστα τι είπαν για τη γλώσσα μας ο Σεφέρης, ο Ελύτης και ότι μίλησε σε διεθνή σύνοδο στο εξωτερικό μόνο με ελληνικές λέξεις ο Ξενοφών Ζολώτας. Η γλώσσα είναι αρρήκτως συνδεδεμένη με την εθνική μας ταυτότητα, όχι όμως και με τον εθνικισμό. Και τούτο για έναν απλό λόγο: διότι η γλώσσα μας είναι οικουμενική. Εχει τρυπώσει και στην αγγλική και στη γαλλική και σε άλλες γλώσσες – τα γράφει πολύ ωραία, με αναλυτικά στατιστικά στοιχεία, ο καθηγητής Μπαμπινιώτης στο «Μεγάλο Λεξικό» του.

Οι ξένες λέξεις

Το πρόβλημά μας βασικά είναι ότι καθόμαστε πάνω σε τόνους χρυσάφι και, με τη συμπεριφορά μας, κάθε μέρα το μετατρέπουμε σε κάρβουνο. Ολα όσα καταγγείλαμε προσφάτως για τους γραικυλισμούς που απαντώνται στον δημόσιο λόγο, με αφορμή τη συνεχή χρήση του όρου «challenge» κάθε φορά που πρέπει να μιλήσουμε για μια πρόκληση ή μια δοκιμασία στη ζωή μας, είναι απλώς ενδεικτικά. Υπάρχουν βεβαίως ξένες λέξεις που δεν μπορείς να αποφύγεις, γιατί έχουν συνδεθεί με την τεχνολογία ή το εμπόριο. Υπάρχουν και άλλες, όμως, που μπορείς. Εδώ, στην πατρίδα μας, συμβαίνει το αντίθετο: πασχίζουμε να τις επιβάλουμε. Ειδικώς στη μετάδοση των αγώνων ποδοσφαίρου ή μπάσκετ έχει χαθεί το μέτρο. Το «transition», που σημαίνει «μετάβαση» και «μεταφορά της μπάλας από τη μία εστία στην άλλη», το έχουν κάνει ψωμοτύρι. Μια μέρα, μια συνάδελφός μου, που σήμερα κάνει καριέρα σε τηλεοπτικό σταθμό, με άφησε ενεό. Είχαμε έναν ζωηρό διάλογο για ένα θέμα της επικαιρότητας, και εξ αφορμής αυτού, με ρώτησε: «Δηλαδή, εμείς οι δύο έχουμε τώρα beef;» Εννοούσε τσακωμό, διαμάχη.

Η ελληνική γλώσσα είναι συγκλονιστικά πλούσια. Μοναδική, σύμφωνα με την απόφαση της UNESCO. Επέζησε κατακτητών. Ζει, γράφεται και ομιλείται περί τα 4.000 χρόνια. Σαράντα αιώνες, δηλαδή. Αν δεν θέλουμε να πεθάνει στα χέρια αυτής της γενιάς, πρέπει να κάνουμε κάτι. Η καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας ας αποτελέσει την αφορμή για το επόμενο βήμα. Για αυτό, ένας δρόμος υπάρχει για να γίνει το ταξίδι συναρπαστικό. Αν οι νέοι Ελληνες καταλάβουν πλήρως τη σημασία των ελληνικών λέξεων που χρησιμοποιούν (π.χ., ότι η λέξη «θαμών» προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό επίρρημα «θάμα», που σημαίνει «συχνά»), τότε ας μην υπάρχει αμφιβολία: θα αρχίσουν να εγκαταλείπουν τις ξενικές. Τα «challenge», τα «transition» και τις λοιπές αηδίες με τις οποίες ξιπάζονται.