H Εθνική Αρχή Διαφάνειας, στο πλαίσιο της αρμοδιότητας διενέργειας αυτεπάγγελτων ελέγχων και λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντικότητα της αποτελεσματικής λειτουργίας των Δήμων και των Περιφερειών για την καθημερινότητα των πολιτών, προχωρά στη διενέργεια δύο οριζόντιων ελέγχων.
Συγκεκριμένα, η ΕΑΑ προχωρά στη διενέργεια ελέγχων σε Αττική και Κρήτη, ως εξής:
α) σε Δήμους της περιοχής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, που αφορούν στην εξέταση τήρησης της νομιμότητας στη διαχείριση των εκμισθώσεων δημοτικών ακινήτων σε τρίτους και
β) σε Δήμους της περιοχής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης οι οποίοι αφορούν στην υποβολή των οικονομικών καταστάσεων των Δήμων για τη χρήση 2017
Οι έλεγχοι αυτοί έχουν σκοπό τη διασφάλιση των δημοσίων εσόδων, τη βελτίωση των συστημάτων λήψης αποφάσεων και διακυβέρνησης, την αποφυγή κακοδιαχείρισης και εμφάνισης ελλειμμάτων καθώς επίσης και την εμπέδωση μίας κουλτούρας διαφάνειας στη δράση των ΟΤΑ έναντι των πολιτών, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη τους στους θεσμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, να διασφαλιστεί η βέλτιστη αξιοποίηση των τελών που καταβάλλουν οι δημότες, αλλά και να βελτιωθούν οι προσφερόμενες προς αυτούς υπηρεσίες.
Α. Η Αρχή κατά τους ελέγχους που διενήργησε σε Δήμους της Αττικής, κατέγραψε περιπτώσεις ασυνέπειας στην καταβολή μισθωμάτων που ξεπερνούν, ανά περίπτωση, ποσά ύψους 500.000€, 89.000€ και 70.000€, καθώς επίσης επιβάρυνση των Δήμων με δαπάνες ηλεκτροδότησης και υδροδότησης των επιχειρήσεων των μισθωτών, με ποσά που ξεπερνούν τις 4.000€, 35.000€ και 62.000€.
Ειδικές διαπιστώσεις:
Ενδεικτικά αναφέρονται διαπιστώσεις από ελέγχους που ολοκληρώθηκαν σε 6 Δήμους και στα νομικά πρόσωπα αυτών και αφορούν εκμισθώσεις 20 συνολικά ακινήτων.
- Μη νόμιμη παράταση των μισθώσεων
- Ασυνέπεια των μισθωτών στην καταβολή των μισθωμάτων με την ανοχή των αρμοδίων υπηρεσιών των Δήμων (19.134€ ,71.049€, 90.000€, 217.679€ και 500.199€ κατά περίπτωση
- Μη κατάθεση εγγυητικών επιστολών με την ανοχή των αρμόδιων υπηρεσιών
- Επιβάρυνση των Δήμων με δαπάνες ηλεκτροδότησης και υδροδότησης των επιχειρήσεων των μισθωτών (4.419€8 , 26.553,00 , 35.393,19,και 62.483,13 ευρώ κατά περίπτωση )
- Παράλειψη ή σημαντική καθυστέρηση των αρμόδιων υπηρεσιών να προβούν σε οφειλόμενες ενέργειες και στην επιβολή αναγκαστικών μέρων είσπραξης των οφειλών.
Να σημειωθεί ότι οι υπόχρεοι μισθωτές φρόντιζαν να μην έχουν στο όνομά τους χρηματικά ποσά διαθέσιμα στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς ή και ακίνητη περιουσία, προκειμένου να καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής η ανάκτηση των οφειλόμενων ποσών.
Επίσης, η Αρχή προέβη σε συστάσεις προς τις αρμόδιες αρχές των συγκεκριμένων Δήμων, με αποτέλεσμα τη λήψη πρωτοβουλιών που αφορούν:
- Στην καταγγελία μη νόμιμων συμβάσεων εκμίσθωσης
- Στην διακήρυξη διαγωνισμών ακινήτων που καθυστερούσε με παράλληλη μη νόμιμη παραμονή μισθωτών προηγούμενης λήξασας μίσθωσης
- Στη βεβαίωση ληξιπρόθεσμων οφειλών από μισθώματα
- Στη λήψη αναγκαστικών μέτρων, σύμφωνα με τον κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών από ασυνεπείς μισθωτές
- Στη διακοπή εξόφλησης των Λογαριασμών ΔΕΚΟ των μισθωτών δημοτικών ακινήτων και στον εξαναγκασμό αυτών σε μεταφορά των μετρητών–ρολογιών στο όνομά τους.
Λαμβάνοντας υπόψη τις διαπιστώσεις των ελέγχων, η Αρχή προέβη στις ακόλουθες ενέργειες:
- Αναζητήθηκαν πειθαρχικές ευθύνες, κατά περίπτωση, των υπευθύνων υπαλλήλων για μη νόμιμες πράξεις ή παραλείψεις τους
- Γνωστοποιήθηκαν οι σχετικές εκθέσεις στον Αρμόδιο Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών και διαβιβάστηκαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο
Β. Από τον πρώτο έλεγχο που διενεργήθηκε σε 24 Δήμους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, σχετικά με την έγκριση και υποβολή των οικονομικών καταστάσεων, διαπιστώθηκαν τα παρακάτω:
- Σε 16 Δήμους το Δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε εκπρόθεσμα τον Απολογισμό, τον Ισολογισμό και Αποτελέσματα Χρήσης οικονομικού έτους 2017
- Σε 2 Δήμους το Δημοτικό Συμβούλιο προέβη στην εκπρόθεσμη έγκριση του Απολογισμού, ενώ δεν έχει εγκρίνει τον Ισολογισμό και τα Αποτελέσματα Χρήσης Οικονομικού έτους 2017 (να σημειωθεί ότι οι εν λόγω Δήμοι δεν είχαν συντάξει Ισολογισμό και Αποτελέσματα Χρήσης από το 2011, έτος υποχρέωσης τήρησης διπλογραφικού συστήματος για όλους τους Δήμους της Ελλάδας)
- Σε 1 Δήμο είχε εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο εκπρόθεσμα ο Ισολογισμός και τα Αποτελέσματα χρήσης 2017, όμως δεν είχε προηγηθεί η έγκριση του Απολογισμού.
- Σε 1 Δήμο το Δημοτικό Συμβούλιο δεν είχε προβεί στην έγκριση του Απολογισμού Ισολογισμού και Αποτελεσμάτων Χρήσης 2017.
- 17 Δήμοι διαβίβασαν εκπρόθεσμα τον Απολογισμό, τον Ισολογισμό και τα Αποτελέσματα Χρήσης οικονομικού έτους 2017 στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ 4 Δήμοι δεν είχαν διαβιβάσει στο Ελεγκτικό Συνέδριο τον Απολογισμό, Ισολογισμό και Αποτελέσματα Χρήσης έτους 2017
Η ΕΑΔ επισημαίνει ότι η τήρηση των κανόνων του δημόσιου λογιστικού είναι κομβικής σημασίας για τη διαφάνεια και τη δημόσια λογοδοσία στη δράση των ΟΤΑ. Οι πολίτες απαιτούν έγκαιρη και πλήρη αποτύπωση των στοιχείων της οικονομικής λειτουργίας των Δήμων τους. Για το λόγο αυτό, τα αρμόδια όργανα και Υπηρεσίες των Δήμων που δεν έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες σύνταξης και έγκρισης απολογισμών προηγούμενων ετών πρέπει άμεσα να προβούν άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες.
Ο οριζόντιος και συστημικός αυτός έλεγχος συνεχίζεται στο σύνολο των Δήμων της χώρας και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2020.