Ρεπορτάζ: Βασίλης Τζήμτσος
Συγκλονιστικές είναι οι μαρτυρίες των επιβατών του επιβατηγού-οχηματαγωγού πλοίου “Norman Atlantic” στο οποίο βρήκαν φρικτό θάνατο 12 άνθρωποι και αγνοούνται ακόμα σήμερα 18 επιβαίνοντες, μετά από την μοιραία φωτιά που προκλήθηκε στα γκαράζ του καραβιού στις 28 Δεκεμβρίου 2014 ενώ έπλεε στην Αδριατική.
Ο οδηγός νταλίκας Δημήτρης Φωκάς σόκαρε καταθέτοντας σήμερα στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πειραιά όπου δικάζονται συνολικά 11 κατηγορούμενοι μεταξύ των οποίων ο διευθύνων σύμβουλος και ο πρόεδρος της ακτοπλοϊκής εταιρείας ΑΝΕΚ, ο υποπλοίαρχος, ο αρχιφροντιστής, ο μαθητευόμενος ηλεκτρολόγος του πλοίου, ένας ναύκληρος και ναύτες οι οποίοι συμμετείχαν στην «έχμαση» (στερέωση, ασφάλιση) του φορτίου.
“Έβλεπα πτώματα να πέφτουν στη θάλασσα.
Κατεβαίνοντας η βάρκα άρχισε και χτύπαγε πάνω στο καράβι.
Μη ξέροντας τι να κάνω, ανεβαίνω στη γέφυρα η οποία ήταν κλειδωμένη. Ήταν μέσα οι αξιωματικοί. Είχαν κλειδωθεί μέσα.
Ένα καράβι ακυβέρνητο χωρίς φώτα, χωρίς τίποτα”.
Ο μάρτυρας κατήγγειλε, όπως και άλλοι επιβάτες του πλοίου, πως το πλήρωμα δεν τους βοήθησε στην επιχείρηση εγκατάλειψης του πλοίου μετά την πυρκαγιά.
Αντίθετα κάποιοι ναυτικοί ήταν τρομοκρατημένοι. Διαβάστε τι κατέθεσε ο μάρτυρας:
“Πάνω στο ελικοδρόμιο υπήρχαν βοηθοί στο γκαράζ με φόρμα της ΑΝΕΚ. Ήταν πεσμένοι κάτω. Τους ρωτάω “τι κάνετε εδώ πέρα; περιμένουμε να σωθούμε, να σωθούμε” είπαν”.
Εξάλλου, κατήγγειλε πως ο Έλληνας ύπαρχος του πλοίου του είπε: “τα λαμπάκια με τα φωτάκια στα σωσίβια να τα κρατάτε στεγνά γιατί μπορούμε να πέσουμε στη θάλασσα και να μην σε βρουν ποτέ, αν ζήσεις…”.
Ο κ. Φωκάς επισήμανε, επίσης, πως τα φορτηγά ήταν πολύ κοντά το ένα στο άλλο και δεν θα μπορούσε να μπει άγημα από μέλη του πληρώματος για να σβήσει την φωτιά.
Εξηγώντας το γιατί ήταν φορτωμένα τα οχήματα το ένα δίπλα στο άλλο, ο μάρτυρας έδωσε τη δική του εξήγηση:
“Ήταν το μοναδικό καράβι 27 Δεκεμβρίου. Κάποιος κόσμος ήθελε να πάει διακοπές. Νομίζω φόρτωσαν περισσότερα φορτηγά”.
Ως προς τις συνθήκες πανικού κατά την επιχείρηση εγκατάλειψης του πλοίου, ο μάρτυρας περιέγραψε:
“Στη λέμβο δεν υπήρχε κανένας ναυτικός ή αν υπήρχε δεν φορούσαν τα ειδικά διακριτικά.
Έβλεπα να μπαίνουν άνθρωποι σαν να μην συμβαίνει τίποτα.
Δεν μπήκα στη βάρκα γιατί δεν ένιωθα ασφαλής, καθώς δεν έβλεπα κάποιον με διακριτικό.
Σωσίβιο πήρα μόνος μου.
Λόγω δύναμης υπήρχαν άνθρωποι που ήθελαν να μπουν πρώτοι στο ελικόπτερο. Να περάσουν πρώτοι πριν από ένα γεροντάκι, ένα παιδί, μια γυναίκα”.
Στη δίκη κατέθεσε και δεύτερος οδηγός νταλίκας, ο Αλέξανδρος Κάκιος ο οποίος αναφέρθηκε στα προβλήματα με το ηλεκτρικό ρεύμα που υπήρχε στο γκαράζ του πλοίου ως προς την τροφοδοσία με ρεύμα των φορτηγών-ψυγείων.
“Δώσανε ρεύμα, μπήκε στην πρίζα αλλά είχε προβλήματα. Αλλάξαμε τέσσερις φορές παροχή ρεύματος”.
Σε άλλο σημείο της κατάθεσης του συμπλήρωσε:
“Ταξιδεύω 23 χρόνια με καράβια. Το καλώδιο στα ελληνικά πλοία είναι πολύ χοντρό. Σε εκείνο το καράβι και σε άλλο ιταλικό, τα καλώδια είναι πολύ λεπτά με αποτέλεσμα να υπερθερμαίνονται”.
Υπενθυμίζεται πως η φωτιά εκδηλώθηκε σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις στο γκαράζ του πλοίου…
Οδηγοί κοιμούνταν στα φορτηγά αν και απαγορεύεται
Άθλιες ήταν οι συνθήκες και στους εσωτερικούς χώρους του “Norman Atlantic” σύμφωνα με τον κ. Κάκιο.
“Είχαμε καμπίνα αλλά επειδή τα καράβια αυτά με τους Ιταλούς είναι βρώμικα, έχουν κοριούς,
κατέβηκα στο φορτηγό. Όμως έκανε πολύ κρύο και κοιμήθηκα με τα ρούχα στην καμπίνα.
Πήγα με δύο συναδέλφους στο γκαράζ. Ο ένας είναι σήμερα αγνοούμενος.
Κατεβήκαμε γύρω στις 2 το βράδυ, μία ώρα αφού είχε φύγει από την Ηγουμενίτσα.
(…) Είχαν βάλει τα αυτοκίνητα πολύ κοντά.
Το αμάξι μου άνοιγε τελείως η πόρτα γιατί κατέληγε στο διάδρομο του γκαράζ.
Οι άλλοι δυο πήγαν στα φορτηγά περνώντας κάτω από τα οχήματα.
Όποιος ήθελε πήγαινε (Σ.Σ. σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται η ύπαρξη επιβατών στο γκαράζ ενώ το πλοίο είναι εν πλω).
Ήταν κοινό μυστικό ότι οι οδηγοί κοιμούνται στα αυτοκίνητα”.
Ως προς τι συνέβη μετά την φωτιά περιέγραψε:
“Όταν ξέσπασε η φωτιά, βγήκα έξω στο κατάστρωμα.
Δεν μας ενημέρωσε κανείς από το πλήρωμα.
Όταν μαζεύτηκε ο κόσμος άρχισε να σπρώχνονται.
Γινόταν ένα αλαλούμ.
Σωσίβιο πήραμε μόνοι μας πολύ μετά”.
Σε ερώτηση του συνηγόρου της πολιτικής αγωγής που εκπροσωπεί διασωθέντες του πλοίου Σπύρου Βλάσση αν είδε υπαλλήλους εταιρείας σεκιούριτι που έπρεπε να προσλάβει η ΑΝΕΚ για τον έλεγχο επιβίβασης μεταναστών ως λαθρεπιβατών, ο μάρτυρας είπε πως δεν είδε σεκιουριτάδες.
Εξαφανισμένο το πλήρωμα στην επιχείρηση διάσωσης!
Στο ίδιο μήκος κύματος κατέθεσε και τρίτος οδηγός φορτηγού, ο Βασίλειος Νάνος ο οποίος αναφέρθηκε τόσο στην έχμαση των οχημάτων στο γκαράζ το ένα δίπλα στο άλλο, αλλά και στην ανυπαρξία μελών πληρώματος στην επιχείρηση εγκατάλειψης του πλοίου.
“Κάποιος από τους οδηγούς που ήταν μέσα στο γκαράζ την ώρα της φωτιάς, έκανε προσπάθειες βγήκε μπροστά από το αυτοκίνητο. Έπεσε στο πάτωμα κάηκε και πήδηξε στην θάλασσα.
Σε όλα τα καράβια μπορούσες να περάσεις πλάγια. Σε αυτό το καράβι με τίποτα.
Ήμουν στην καμπίνα, είχε μπει ο καπνός μέσα στην καμπίνα. Είδα τις φλόγες και βγήκα στο ντεκ (Σ.Σ. κατάστρωμα).
Δεν υπήρχε πλήρωμα κανένας ναυτικός.
Ούτε κατάσβεση, ούτε σειρήνα, ούτε τίποτα.
Σας το λέω κατηγορηματικά πλήρωμα δεν είδα.
Πολλές εκρήξεις γίνονταν. Άνθρωποι πήδηξαν στη θάλασσα.
Έπρεπε να φύγουμε για να μην γίνει Τιτανικός.
Κάποιοι συνάδελφοι κατέβασαν τη βάρκα. Δεν υπήρχε κανείς από το πλήρωμα.
Τρεις Ιταλοί ναύτες και ένας Έλληνας μάγειρας ήταν στη βάρκα.
Οι τρεις ναύτες οι Ιταλοί έβαλαν μπροστά τη μηχανή και φύγαμε”.
Τη δική του εκδοχή έδωσε το μέλος του πληρώματος Αναστάσιος Αβραμάς.
“Πήγα και βοήθησα στα σωσίβια.
Μοιράσαμε σωσίβια.
Ήμουν και γω εκεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Φορούσατε διακριτικά;
ΝΑΥΤΙΚΟΣ: Όχι
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάνεις δεν μπορούσε να καταλάβει ότι είστε μέλος του πληρώματος…
Ο μάρτυρας ρωτήθηκε ως προς το θέμα ασυνεννοησίας ανάμεσα το ελληνικό και ιταλικό πλήρωμα του πλοίου. Υπενθυμίζεται πως το πλοίο ήταν ιταλικό και είχε ναυλωθεί από την ΑΝΕΚ.
Ο Έλληνας ναυτικός έριξε το …μπαλάκι της ασυνεννοησίας στο ιταλικό πλήρωμα.
“Στα αγγλικά γινόταν η συνεννόηση. Εμείς ξέραμε αγγλικά. Το θέμα είναι να ξερουν και οι άλλοι…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν ξέρανε;
Οι αξιωματικοί ξέρανε. Για το υπόλοιπο πλήρωμα εντάξει…
Έλληνας ναυτικός ρίχνει τις ευθύνες στο ιταλικό πλήρωμα
Ως προς την επιχείρηση διάσωσης, περιέγραψε:
“Ξυπνήσαμε με το αλάρμ που χτύπησε στις καμπίνες μας. Πριν κάνεις. Κανονικά θα έπρεπε
Δεν μας ειδοποίησε κάνεις (Σ.Σ. για τις ευθύνες του ιταλικού πληρώματος και του Ιταλού πλοιάρχου του “Norman Atlantic” η υπόθεση έχει διαχωριστεί και εκδικάζεται σε ιταλικό δικαστήριο).
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν υπήρχε κάποιος να καθοδηγεί τους επιβάτες;
ΝΑΥΤΙΚΟΣ: Τους δίναμε σωσίβια.
Αυτό που μπορούσαμε να κάνουμε, το κάναμε. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι άλλο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Σας έδωσαν οδηγίες ο καπετάνιος;
ΝΑΥΤΙΚΟΣ: Όχι ο καπετάνιος, ο ύπαρχος. Εγώ τον είδα μετά από ώρα στο κατάστρωμα 7 που μας ρώτησε αν είμαστε καλά.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Σας είπε κάτι άλλο, να κάνετε κάτι;
ΝΑΥΤΙΚΟΣ: Όχι.
ΠΡΩΤΟΔΙΚΗΣ: Υπήρξε συνεννόηση με τους επιβάτες εκείνη τη στιγμή;
ΝΑΥΤΙΚΟΣ: Οι Έλληνες μπορούσαν, οι Ιταλοί θα σας γελάσω.
Εμείς κάναμε την εκκένωση από 6 και 7 ντεκ.
Αυτοί που έφυγαν με τη λέμβο, δεν τους είδα εγώ (Σ.Σ. είχε καταθέσει μάρτυρας νωρίτερα πως στη βάρκα εκτός από τους επιβάτες βρίσκονταν τρεις Ιταλοί και ένας Έλληνας μέλη του πληρώματος…).
ΠΡΩΤΟΔΙΚΗΣ: Υπάρχουν μαρτυρίες ότι δεν υπήρχε κανείς και προσπαθούσαν να γλιτώσουν γιατί καίγονταν… Εσείς από την άλλη μας περιγράφετε άλλο πράγμα ότι λειτουργήσατε άρτια…
ΝΑΥΤΙΚΟΣ: Δεν είπα αυτό.
Ο ναυτικός έριξε το μπαλάκι των ευθυνών στον Ιταλό πλοίαρχο και το ιταλικό πλήρωμα, υποστηρίζοντας πως ήταν υπεύθυνο ως πλήρωμα πυρασφάλειας αλλά και στα σωστικά μέσα.
Το ελληνικό πλήρωμα θα βοηθούσε στη συνεννόηση στη φόρτωση.
“Όλα τα αγήματα και ομάδες εργασίας ήταν από το ιταλικό πλήρωμα. Βοηθητικός ήταν ο ρόλος του ελληνικού πληρώματος”.
Μετά την ολοκλήρωση των καταθέσεων των μαρτύρων του κατηγορητηρίου, η δίκη συνεχίζεται στις 12 Νοεμβρίου με την ανάγνωση των εγγράφων της δικογραφίας και τις τοποθετήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης των κατηγορουμένων και της πολιτικής αγωγής των συγγενών θυμάτων και διασωθέντων επιβατών του “Norman Atlantic”.
