Η κλινική κατάθλιψη και οι θεωρίες συνωμοσίας για τον κορωνοϊό «χτυπούν κόκκινο» στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα του ΑΠΘ και του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου για το «αποτύπωμα» της καραντίνας του Μαρτίου.
Παράλληλα, τα ποσοστά αυτοκτονικών σκέψεων και αυτών που εμφάνισαν συμπτώματα έντονου άγχους και φόβου διπλασιάστηκαν, ενώ παρατηρήθηκε ότι «χάλασε» η ποιότητα και το ωράριο του ύπνου των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της του πρώτου lockdown στη χώρα μας.
Σύμφωνα με έρευνα που έτρεξε η Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο (ΠΙΣ), με επικεφαλής τον καθηγητή Ψυχιατρικής Κωνσταντίνο Φουντουλάκη και δημοσιεύτηκε σε διεθνή περιοδικό (Journal of Affective Disorders), αν και το πρώτο lockdown θεωρείται πετυχημένο «φρενάροντας» την διασπορά του ιού, οι συνωμοσιολογικές θεωρίες που αφορούν ειδικά στην πανδημία παρουσιάζουν μεγάλη «διάχυση» στην ελληνική κοινωνία μετά την καραντίνα.
Ως γενική εικόνα προκύπτει ότι το 1/3 των πολιτών είναι απολύτως πεπεισμένο ότι κάποιες από αυτές τις συνωμοσιολογικές θεωρίες ευσταθούν, το 1/3 τις συζητάει και μόλις το 1/3 τις απορρίπτει χωρίς επιφυλάξεις. Ειδικότερα αυτοί που απορρίπτουν πλήρως την συνωμοσιολογία σε όλο το μήκος και το πλάτος της είναι κάτω από 30% ενώ το υπόλοιπο 70% έχει κάποιου τύπου συνωμοσιολογική άποψη έστω και ασθενή.
«Κατασκεύασμα των κυβερνήσεων ο ιός»
των Το επιχείρημα ότι είναι υπερβολική η θνησιμότητα και ότι το κάνουν επίτηδες οι κυβερνήσεις για να φοβίσουν τον κόσμο και να τον τρομάξουν το ακούει αρκετά θετικά ένα 50% των πολιτών, ενώ ένα 25% είναι απόλυτα πεπεισμένο γι’ αυτό. Τουλάχιστον ένα 20% πιστεύει, ακράδαντα, ότι δημιούργησαν οι κυβερνήσεις τον ιό για να προκαλέσουν εσκεμμένα μια οικονομική κρίση. Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι ότι πίσω από τις θεωρίες συνωμοσίας οι πολίτες αμφισβητούν την επιστήμη, με τους αρνητές της μάσκας να υποστηρίζουν ότι αυτή δεν προστατεύει και να εκτιμούν ότι παραβιάζονται τα ατομικά τους δικαιώματα, καθώς και ότι πίσω από τις μάσκες κρύβεται κάποια οργάνωση που επιβάλει τα μέτρα για να ελέγξει τον κόσμο.
Όπως προκύπτει, επίσης, από την έρευνα, ένα 20% δεν αποκλείει το σενάριο να προκάλεσε την πανδημία ο Θεός επίτηδες για να μας τιμωρήσει, όμως μόλις ένα 3% πιστεύει ακράδαντα ότι ο COVID-19 είναι τιμωρία από το Θεό! Ένα 5% πιστεύει ακράδαντα ότι το 5G συνδέεται με την εξάπλωση του ιού, κατευθύνοντας τον κορωνοϊό στους πνεύμονες, ενώ περίπου ένα επιπλέον 15% το συζητά.
Τριπλασιάστηκαν τα κρούσματα κλινικής κατάθλιψης
Κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας το ποσοστό κλινικής κατάθλιψης -και όχι των καταθλιπτικών συμπτωμάτων γενικά- έχει σχεδόν τριπλασιαστεί, καθώς μετά την καραντίνα άγγιξε ένα ποσοστό 10% του γενικού πληθυσμού, ενώ έπρεπε να κυμαίνεται γύρω στο 3-5% ή και χαμηλότερα. Ένας στους τέσσερις πολίτες που είχαν ιστορικό κατάθλιψης υποτροπίασαν, ενώ το lockdown «χτύπησε» περισσότερο τους ευάλωτους ψυχικά.
Από την άλλη, διπλασιάστηκε ο αριθμός των πολιτών που εμφάνισε συμπτώματα άγχους κατά τη διάρκεια της καραντίνας, καταγράφοντας ποσοστό 40%, ενώ υπό κανονικές συνθήκες το ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 10%-20%.
Αυτό που στρεσάρισε πολύ τον κόσμο, ήταν ο φόβος μήπως αρρωστήσει κάποιο μέλος της οικογένεια και πεθάνει, με τους οικογενειάρχες να είναι εκείνοι που, κυρίως, αγχώθηκαν και όχι αυτοί που έμεναν μόνοι τους, οι οποίοι δεν είχαν αντίστοιχες ευθύνες, ενώ υπήρξε ανάγκη για περισσότερη σύσφιξη σχέσεων μέσα στην οικογένεια. Οι καβγάδες μέσα στην οικογένεια αυξάνονταν όταν υπήρχε κάποιο άτομο μέσα στην οικογένεια λίγο πιο ευάλωτο στις συνθήκες περιορισμού, όπως όταν υπήρχαν έφηβοι ή όταν υπήρχε κάποιο άτομο με ειδικές ανάγκες.
Παράγοντες που αύξησαν το άγχος κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας ήταν οι αλλαγές στην κοινωνική συμπεριφορά, στις συνθήκες εργασίες (τηλεργασία) στις καθημερινές συνήθειες, στη ρουτίνα και, φυσικά, το φάσμα της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας.
«Χάλασε» το βιολογικό ρολόι, αυξήθηκαν οι αυτοκτονικές σκέψεις
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, κατά τη διάρκεια του lockdown «χάλασε» το βιολογικό ρολόι των πολιτών, καθώς παρατηρήθηκε ότι μεγάλο ποσοστό είχε δυσκολία να κοιμηθεί, έμεναν έως πολύ αργά το βράδυ ξάγρυπνοι σερφάροντας στο διαδίκτυο και αναγκαστικά ξυπνούσαν πολύ αργά. Παράλληλα, διπλασιάστηκε το ποσοστό αυτοκτονικών σκέψεων, χωρίς αυτό, όμως, να σημαίνει απαραίτητα ότι θα προχωρήσουν και σε πράξεις. Πιο ευάλωτοι είναι οι νεαρές ηλικίες και οι γυναίκες, ενώ δεν ξέρουμε με αξιοπιστία τι συμβαίνει στους ηλικιωμένους άνω των 65, γιατί δεν απαντούν μαζικά σε online έρευνες.
Σε εξέλιξη βρίσκεται έρευνα και για τις επιπτώσεις του δεύτερου lockdown, με τους ερευνητές να εκτιμούν ότι τα ευρήματα θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα ίσως και λίγο χειρότερα.
Η έρευνα του ΑΠΘ και του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου ήταν πανελλαδική και συμμετείχαν περίπου 3.500 άτομα ηλικίας 18-69, με το δείγμα να σταθμίζεται με συγκεκριμένο επιστημονικό τρόπο, προκειμένου τα ευρήματα να είναι αξιόπιστα. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό Journal of Affective Disorders. Οι αρνητές μάσκας δεν αποτυπώνονται στην έρευνα καθώς στο πρώτο lockdown δεν είχε τεθεί τέτοιο ζήτημα.
- Δείτε ολόκληρη την έρευνα εδώ.
Τι δηλώνει ο επικεφαλής της έρευνας
Σε δηλώσεις του στο ethnos.gr σχετικά με την εν λόγω έρευνα, ο επικεφαλής της, καθηγητής Ψυχιατρικής Κωνσταντίνος Φουντουλάκης σχολίασε σχετικά: «Οι πεποιθήσεις στις θεωρίες συνωμοσίας φαίνονται ευρέως διαδεδομένες με τις πιο παράξενες, όπως για παράδειγμα η σχέση μεταξύ Covid-19 και 5G ή η εμπλοκή μιας υπερφυσικής δύναμης να απολαμβάνουν χαμηλότερη αποδοχή. Ωστόσο, κατά μέσο όρο τουλάχιστον ένα 50% που συμμετείχε στην έρευνα δέχτηκε τουλάχιστον σε μέτριο βαθμό κάποια συνωμοσία που δεν ήταν παράξενη, αλλά αντίθετα αντανακλούσε μια κοινωνικο-πολιτική αντίληψη του κόσμου. Για παράδειγμα, μια τέτοια συνομωσία είναι η σκόπιμη απελευθέρωση του ιού ως βιο-όπλου για τη δημιουργία μιας παγκόσμιας κρίσης, επίτηδες, και με σχέδιο».
Αναφορικά με την έρευνα για τις επιπτώσεις του δεύτερου lockdown, που βρίσκεται σε εξέλιξη, ο καθηγητής του ΑΠΘ τονίζει ότι «υπάρχει κόπωση των πολιτών μετά από τόσο καιρό, αλλά και αύξηση των οικονομικών προβλημάτων, γιατί το καλοκαίρι δεν δούλεψε ο τουρισμός ενώ η ύφεση για το 2020 αγγίζει το 10%. Καταγράφεται μια ανησυχία για το που πάμε και τι θα γίνει. Από τη στιγμή, εξάλλου, που οι θάνατοι είναι αυξημένοι, σαν συνέπεια αυξημένος είναι και ο φόβος του κόσμου σε σχέση με προηγούμενη καραντίνα. Ο κόσμος το καλοκαίρι εκτιμούσε ότι η πανδημία εκτονώνεται και ξαφνικά έρχεται ένα πιο δυνατό κύμα κι εκεί το σοκ είναι ακόμη χειρότερο», συμπληρώνοντας ότι πανομοιότυπα είναι τα αποτελέσματα και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, καθώς δεν παρατηρούνται σοβαρές διαφορές, τουλάχιστον με βάση τα ως τώρα δεδομένα.
